Quản lý Lệnh sản xuất trong Phần mềm MES

Post Views: 1

Rate this post

Last updated on 22 October, 2025

Quản lý Lệnh Sản xuất (Work Order Management) là một chức năng cốt lõi trong hệ thống Hệ thống Thực thi Sản xuất (MES – Manufacturing Execution System). Nó đóng vai trò then chốt trong việc kết nối kế hoạch cấp cao (từ ERP) với hoạt động thực tế trên sàn nhà máy. Bài viết này sẽ đi sâu vào tầm quan trọng, các bước thực hiện và lợi ích của việc quản lý Lệnh Sản xuất hiệu quả trong Phần mềm MES.

Table of Contents

Quản lý Lệnh Sản xuất là gì?

Khái niệm Lệnh sản xuất và Quản lý Lệnh sản xuất

Lệnh Sản xuất (Work Order), còn gọi là Đơn hàng Sản xuất (Production Order), là một tài liệu hoặc bản ghi điện tử chi tiết, ủy quyền và chỉ đạo việc sản xuất một lượng hàng hóa cụ thể trong một khung thời gian xác định.

Quản lý Lệnh Sản xuất (Work Order Management) là toàn bộ quá trình bao gồm lập kế hoạch, phát hành, giám sát, thực thi, theo dõi và hoàn tất các Lệnh Sản xuất (Production Orders/Work Orders) trong suốt vòng đời của chúng.

Mục tiêu chính của việc quản lý này là đảm bảo rằng mọi hoạt động sản xuất trên sàn nhà máy diễn ra chính xác, kịp thời, hiệu quả và đúng theo kế hoạch đã định.

Các giai đoạn chính trong Quản lý Lệnh Sản xuất:

Quản lý Lệnh Sản xuất bao gồm một chuỗi các bước logic, thường được thực hiện thông qua các hệ thống quản lý như ERP (Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp) hoặc MES (Hệ thống Thực thi Sản xuất):

Lập kế hoạch & Tạo lệnh:
- Xác định nhu cầu sản xuất (dựa trên đơn hàng khách hàng hoặc dự báo).
- Phân rã nhu cầu thành Lệnh Sản xuất cụ thể.
- Kiểm tra tính khả dụng của nguyên vật liệu và năng lực sản xuất (máy móc, nhân công).
Phát hành & Phân bổ (Dispatching):
- Chính thức phê duyệt và gửi Lệnh Sản xuất đến sàn nhà máy hoặc các trạm làm việc cụ thể.
- Lên lịch chi tiết (Scheduling) về thời gian bắt đầu và kết thúc từng công đoạn.
- Gửi yêu cầu xuất kho nguyên vật liệu tương ứng.
Thực thi & Giám sát (Execution & Monitoring):
- Cung cấp hướng dẫn công việc rõ ràng cho người vận hành.
- Theo dõi tiến độ thực tế của từng công đoạn so với kế hoạch (thời gian bắt đầu, kết thúc, số lượng sản phẩm).
- Thu thập dữ liệu về chất lượng (sản phẩm đạt/hỏng) và thời gian dừng máy (downtime).
Hoàn tất & Báo cáo:
- Xác nhận Lệnh Sản xuất đã hoàn thành.
- Ghi nhận chính xác số lượng thành phẩm nhập kho.
- Báo cáo dữ liệu tiêu thụ nguyên vật liệu và thời gian lao động thực tế trở lại hệ thống cấp cao hơn (ví dụ: ERP) để tính toán giá thành và chi phí.

Nói tóm lại, Quản lý Lệnh Sản xuất là cầu nối quan trọng nhất biến kế hoạch trên giấy thành hành động thực tế và kiểm soát chặt chẽ mọi nguồn lực liên quan.

Trong bối cảnh MES, Quản lý Lệnh Sản xuất là quá trình tự động hóa và số hóa việc lập kế hoạch, phát hành, theo dõi, thực thi, và hoàn tất các Lệnh Sản xuất từ lúc nhận được yêu cầu cho đến khi sản phẩm hoàn thành.

MES đóng vai trò trung tâm trong việc:

Nhận Lệnh Sản xuất từ hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP).
Phân rã Lệnh Sản xuất thành các công đoạn/tác vụ cụ thể.
Phân bổ nguồn lực (nguyên vật liệu, máy móc, nhân công) và lên lịch thực thi chi tiết.
Thu thập dữ liệu thời gian thực về tiến độ, chất lượng, và hiệu suất.
Báo cáo trạng thái hoàn thành trở lại ERP.

Tầm quan trọng của việc Quản lý Lệnh Sản xuất Hiệu quả

Việc quản lý Lệnh Sản xuất thông qua MES mang lại nhiều lợi ích chiến lược, đặc biệt quan trọng để đạt được mục tiêu Sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) và Công nghiệp 4.0:

Nâng cao Hiệu suất (OEE) và Khả năng Truy xuất nguồn gốc

Theo dõi thời gian thực: MES cung cấp cái nhìn tức thời về trạng thái của từng Lệnh Sản xuất (đang chờ, đang thực hiện, tạm dừng, hoàn thành), cho phép phản ứng nhanh chóng với các sự cố.
Tính toán OEE chính xác: Dữ liệu về thời gian chạy máy, thời gian dừng, và số lượng sản phẩm tốt/lỗi được tự động ghi lại, giúp tính toán Hiệu suất Thiết bị Tổng thể (OEE) một cách khách quan.

Tối ưu hóa Nguồn lực và Giảm chi phí

Quản lý vật tư: Đảm bảo nguyên vật liệu phù hợp được sử dụng đúng lúc, giảm thiểu lãng phí và tình trạng thiếu hụt.
Lên lịch tối ưu: Phân bổ nhân công và máy móc hiệu quả, giảm thời gian chết (idle time) và tăng thông lượng (throughput).

Đảm bảo Chất lượng và Tuân thủ

Thực thi quy trình chuẩn: MES buộc người vận hành tuân theo các bước quy trình đã định sẵn (ví dụ: trình tự công đoạn, kiểm tra chất lượng bắt buộc).
Hồ sơ điện tử: Tạo ra hồ sơ sản xuất điện tử hoàn chỉnh, chi tiết (Electronic Batch Record – EBR), đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc và tuân thủ (ví dụ: FDA, ISO).

Các Bước chính trong Quy trình Quản lý Lệnh Sản xuất bằng MES

Quy trình này thường được thực hiện tự động và liên tục:

Tiếp nhận và Lập kế hoạch Chi tiết (Dispatching)

Đồng bộ hóa: MES nhận Lệnh Sản xuất (bao gồm số lượng, định mức vật tư – BOM, quy trình công nghệ – Routing) từ ERP.
Phân bổ: Hệ thống MES kiểm tra khả năng sẵn có của nguồn lực và phân bổ chi tiết công việc cho từng máy trạm, từng ca sản xuất, và từng người vận hành.
Ưu tiên: Lịch trình được sắp xếp dựa trên các yếu tố ưu tiên (ví dụ: ngày giao hàng, mức độ khẩn cấp).

Phát hành và Thực thi (Execution)

Gửi lệnh đến sàn nhà máy: Lệnh Sản xuất kỹ thuật số được gửi đến các thiết bị thu thập dữ liệu (máy tính công nghiệp, tablet, HMI) tại trạm làm việc.
Hướng dẫn vận hành: Cung cấp hướng dẫn công việc điện tử (Standard Work Instructions) cho nhân viên.
Kích hoạt: Người vận hành xác nhận bắt đầu Lệnh Sản xuất (scan mã vạch, đăng nhập).

Thu thập Dữ liệu và Theo dõi Thời gian thực

Đây là chức năng quan trọng nhất:

Tiến độ: Ghi nhận số lượng sản phẩm đã hoàn thành/hư hỏng sau mỗi công đoạn.
Thời gian: Tự động ghi nhận thời gian bắt đầu/kết thúc công đoạn, thời gian dừng máy (downtime).
Chất lượng: Ghi nhận kết quả kiểm tra chất lượng, các thông số quy trình (nhiệt độ, áp suất…).
Nguyên vật liệu: Xác nhận việc tiêu thụ vật tư (Material Consumption) bằng cách quét mã vạch.

Hoàn tất và Báo cáo

Xác nhận hoàn thành: Khi sản phẩm cuối cùng được sản xuất và kiểm tra, MES đánh dấu Lệnh Sản xuất là Hoàn thành.
Cập nhật tồn kho: Báo cáo số lượng sản phẩm thành phẩm về hệ thống ERP và quản lý kho.
Hạch toán chi phí: Gửi lại dữ liệu về vật tư tiêu thụ thực tế và thời gian lao động thực tế, giúp ERP tính toán giá thành sản xuất chính xác hơn.

Tóm lại, Quản lý Lệnh Sản xuất là xương sống của mọi hoạt động sản xuất. Việc triển khai chức năng này qua hệ thống MES là bước đi chiến lược, giúp doanh nghiệp đạt được sự minh bạch, hiệu quả, và kiểm soát tối đa trên sàn nhà máy, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Tham khảo:

Phần mềm Quản lý Sản xuất MES là gì?

Lịch sử Phần mềm Quản lý Sản xuất MES

Tầm nhìn 5 năm về Phần mềm MES

Bộ đôi MES và ERP – Cặp bài trùng trong quản lý sản xuất

Một số dự án chuyển đổi số của OCD

Thông tin liên hệ

Công ty Tư vấn Quản lý OCD
Website: https://ocd.vn
Email: ocd@ocd.vn
Hotline: 0886595688

Quản lý Lệnh sản xuất trong Phần mềm MES

Hệ thống MES – Con đường dẫn đến nhà máy thông minh

Quản lý Lệnh Sản xuất là gì?

Khái niệm Lệnh sản xuất và Quản lý Lệnh sản xuất

Các giai đoạn chính trong Quản lý Lệnh Sản xuất: