Xu hướng chuyển đổi số F&B: Cơ hội và Thách thức trên Toàn cầu và tại Việt Nam
MSA là gì? Tổng quan về phân tích hệ thống đo lường MSA
9 September, 2024
CLV là gì? Công thức tính giá trị vòng đời khách hàng
9 September, 2024
Last updated on 9 September, 2024
Ngành F&B (Food and Beverage), hay còn gọi là ngành Thực phẩm và Đồ uống, bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm và đồ uống. Đây là một ngành thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế – xã hội, đáp ứng trực tiếp nhu cầu ăn uống – một trong những nhu cầu cơ bản của con người. Không chỉ là nguồn cung cấp dinh dưỡng, ngành F&B còn góp phần tạo ra việc làm, thúc đẩy du lịch và là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực đặc sắc của mỗi quốc gia.
Trong bối cảnh thế giới đang bước vào kỷ nguyên số với tốc độ chóng mặt, “chuyển đổi số” (Digital Transformation) nổi lên và tạo ra những thay đổi toàn diện và sâu sắc trên mọi lĩnh vực, và ngành F&B cũng không nằm ngoài dòng chảy mạnh mẽ đó. Chuyển đổi số trong F&B được hiểu là việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) vào tất cả các hoạt động của ngành, từ khâu sản xuất, chế biến, phân phối đến quản lý, tiếp thị và phục vụ khách hàng.
Bài viết này sẽ tập trung phân tích sâu rộng xu hướng chuyển đổi số trong ngành F&B tại Việt Nam và thế giới. Bằng cách chỉ ra bức tranh toàn cảnh về cách thức công nghệ đang “lên ngôi” và tái định hình ngành F&B, bài viết sẽ làm nổi bật những cơ hội, thách thức mà doanh nghiệp F&B phải đối mặt trong kỷ nguyên số. Đồng thời, bài viết cũng sẽ đề xuất những giải pháp, chiến lược chuyển đổi số hiệu quả, giúp doanh nghiệp F&B “bắt sóng” thành công xu hướng công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai.
Table of Contents
ToggleChuyển Đổi Số F&B: Bức tranh toàn cầu
Xu hướng chuyển đổi số nổi bật định hình ngành F&B toàn cầu
Ứng dụng thực tế ảo/thực tế tăng cường (VR/AR) trong trải nghiệm ẩm thực
VR/AR không còn là công nghệ của tương lai mà đã hiện diện và “thổi hồn” vào trải nghiệm ẩm thực thêm phần sống động. Thực khách có thể “mục sở thị” hình ảnh 3D sống động của món ăn ngay trên thực đơn ảo, thậm chí “bước chân” vào không gian nhà hàng được mô phỏng chân thực trước khi quyết định đặt chỗ.
Ví dụ: Chuỗi nhà hàng Cheesecake Factory (Mỹ) đã ứng dụng VR/AR vào thực đơn, cho phép khách hàng xem trước hình ảnh món ăn 3D và xoay 360 độ để quan sát chi tiết. Kết quả là trải nghiệm khách hàng được nâng cao, tỷ lệ hài lòng tăng đáng kể.
Trí tuệ nhân tạo (AI)
AI đang dần thay thế con người trong một số công đoạn của ngành F&B, từ việc cá nhân hóa thực đơn dựa trên sở thích, thói quen của khách hàng, dự đoán nhu cầu thị trường đến tự động hóa quy trình phục vụ, order món ăn bằng chatbot thông minh, robot phục vụ.
Ví dụ: Pizza Hut đã triển khai chatbot trên Facebook Messenger, cho phép khách hàng đặt pizza, theo dõi đơn hàng và nhận ưu đãi trực tiếp qua chatbot. Hệ thống AI của Domino’s Pizza phân tích dữ liệu để dự đoán lượng khách hàng, từ đó tối ưu hóa nguyên liệu, nhân lực và thời gian giao hàng.
Blockchain
Blockchain là công nghệ đột phá giúp ngành F&B giải quyết bài toán “đau đầu” về an toàn thực phẩm. Công nghệ này cho phép theo dõi nguồn gốc thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn, đảm bảo minh bạch thông tin và nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, blockchain còn được ứng dụng trong thanh toán, giúp giao dịch diễn ra nhanh chóng, an toàn và minh bạch.
Ví dụ: Walmart đã ứng dụng blockchain để theo dõi chuỗi cung ứng rau xanh, cho phép người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc, ngày thu hoạch, thông tin vận chuyển chỉ bằng một cú click chuột.
Internet Vạn Vật (IoT)
IoT tạo ra mạng lưới kết nối vạn vật trong ngành F&B, từ thiết bị nhà bếp, tủ lạnh thông minh đến hệ thống quản lý kho, vận chuyển. Điều này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, quản lý kho hiệu quả, hạn chế tối đa lãng phí, từ đó giảm chi phí và nâng cao năng suất.
Ví dụ: McDonald’s đã ứng dụng IoT để theo dõi nhiệt độ dầu chiên, đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều tại tất cả các cửa hàng. Hệ thống còn tự động cảnh báo khi cần thay dầu, giúp McDonald’s tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thực tiễn Chuyển đổi số F&B tại các quốc gia tiên phong
Mỹ – Nơi công nghệ F&B cất cách
Là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực công nghệ, Mỹ trở thành “vùng đất màu mỡ” cho sự bùng nổ của F&B “số”. Mô hình nhà hàng tự động, robot phục vụ không còn là điều xa lạ tại đất nước này.
Ví dụ điển hình: Eatsa – chuỗi nhà hàng tự động hoàn toàn, từ khâu đặt món, thanh toán đến nhận đồ ăn, không cần bất kỳ nhân viên phục vụ nào. Hay Spyce – nhà hàng sử dụng robot để chế biến món ăn với tốc độ “chóng mặt” và chất lượng đồng đều.
Bên cạnh đó, ứng dụng AI/Big Data được các ông lớn F&B tại Mỹ khai thác triệt để nhằm cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, dự đoán xu hướng và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Starbucks là một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng thành công AI và Big Data.
Châu Âu – Xu hướng Xanh lên ngôi
Châu Âu – “lục địa già” với những giá trị truyền thống – lại chọn cho mình hướng đi riêng trong chuyển đổi số F&B: “xanh” và bền vững.
Công nghệ blockchain được ứng dụng mạnh mẽ để truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đảm bảo an toàn và minh bạch “từ nông trại đến bàn ăn”. Bên cạnh đó, mô hình nông trại thông minh (smart farm) cũng đang phát triển nhanh chóng, giúp nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và giảm thiểu tác động đến môi trường.
Ví dụ: Carrefour – tập đoàn bán lẻ hàng đầu nước Pháp – đã ứng dụng blockchain để theo dõi chuỗi cung ứng thịt gà, trứng, sữa,… giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách minh bạch.
Hàn Quốc – Giao hàng và Trải nghiệm ảo
Hàn Quốc được mệnh danh là “thiên đường” của các tín đồ ẩm thực với dịch vụ giao hàng “thần tốc” và trải nghiệm công nghệ đỉnh cao.
Ứng dụng di động, nền tảng đặt món trực tuyến phát triển mạnh mẽ, cho phép khách hàng dễ dàng đặt bất kỳ món ăn nào từ hàng ngàn nhà hàng chỉ với vài thao tác đơn giản. Dịch vụ giao hàng nhanh chóng, tiện lợi với đội ngũ shipper hùng hậu, sẵn sàng phục vụ 24/7.
Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng là quốc gia đi đầu trong việc ứng dụng VR/AR vào trải nghiệm ẩm thực. Nhiều nhà hàng đã triển khai thực đơn ảo, mô phỏng không gian nhà hàng bằng VR/AR, mang đến cho thực khách những trải nghiệm mới lạ và thú vị.
Đọc thêm: 7 xu hướng chuyển đổi số nổi bật
Chuyển đổi số F&B tại Việt Nam: Tiềm năng và Thực trạng
Thị trường F&B Việt Nam tiềm năng
Với dân số gần 100 triệu người, trong đó phần lớn là giới trẻ năng động, am hiểu công nghệ, Việt Nam sở hữu một thị trường F&B đầy sôi động và tiềm năng. Thói quen tiêu dùng của người Việt, đặc biệt là giới trẻ, rất cởi mở với công nghệ. Họ sẵn sàng chi trả cho những trải nghiệm mới mẻ, tiện lợi và độc đáo.
Bên cạnh đó, tỷ lệ sử dụng Internet và điện thoại thông minh tại Việt Nam thuộc hàng cao nhất khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình kinh doanh F&B trực tuyến, ứng dụng di động, thanh toán không tiếp xúc,… phát triển mạnh mẽ.
Chính sách hỗ trợ từ Chính phủ
Nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số, Chính phủ Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ, trong đó có ngành F&B.
Ví dụ: Chính sách thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng công nghệ thông tin,… góp phần tạo động lực cho các doanh nghiệp F&B Việt Nam tự tin đổi mới, sáng tạo và bắt kịp xu hướng chuyển đổi số toàn cầu.
Xu hướng chuyển đổi số F&B nổi bật tại Việt Nam
Mặc dù tiềm năng là rất lớn, nhưng chuyển đổi số F&B tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu, với những bước chân “chập chững” nhưng đầy triển vọng. Dưới đây là một số điểm sáng trong bức tranh chuyển đổi số F&B Việt Nam:
Ứng dụng POS, phần mềm quản lý nhà hàng
Phát triển kênh bán hàng online, giao hàng tận nơi
Marketing online bùng nổ
Ví dụ minh họa
- The Coffee House: Ứng dụng thành công mô hình “New Retail” (bán lẻ mới), kết hợp hài hòa giữa online và offline, từ ứng dụng di động đặt món, thanh toán không tiếp xúc đến trải nghiệm không gian cửa hàng hiện đại, đã giúp The Coffee House trở thành một trong những chuỗi cà phê được yêu thích nhất tại Việt Nam.
- Golden Gate Group: “Ông lớn” ngành F&B Việt Nam với chuỗi nhà hàng đa dạng như Gogi House, Kichi Kichi, Ashima,… đã triển khai ứng dụng di động cho phép khách hàng đặt bàn, đặt món trực tuyến, tích điểm đổi quà, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng doanh thu.
Thách thức và Giải pháp cho F&B Việt
Thách Thức
- Nhận thức về chuyển đổi số còn hạn chế, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao
- Hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, chi phí đầu tư ban đầu còn cao
- Khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, liên kết hợp tác
Việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, các quỹ đầu tư mạo hiểm,… để triển khai các dự án chuyển đổi số vẫn còn nhiều khó khăn đối với doanh nghiệp F&B. Bên cạnh đó, sự liên kết hợp tác giữa các doanh nghiệp trong ngành, giữa doanh nghiệp với các viện nghiên cứu, trường đại học,… còn khá lỏng lẻo, chưa tạo ra được sức mạnh cộng hưởng.
Giải Pháp
- Nâng cao nhận thức, đào tạo nguồn nhân lực
- Hoàn thiện hạ tầng, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận công nghệ
- Thu hút đầu tư, thúc đẩy liên kết hợp tác
Case Study Chuyển đổi số ngành F&B thành công
Starbucks và Hành trình chinh phục khách hàng bằng công nghệ
Ứng dụng di động đặt hàng & thanh toán: Starbucks đã tiên phong triển khai ứng dụng di động cho phép khách hàng đặt hàng và thanh toán trước khi đến cửa hàng. Sự tiện lợi, nhanh chóng và trải nghiệm cá nhân hóa (lưu lại lịch sử đơn hàng, tùy chỉnh thức uống,…) đã giúp Starbucks thu hút lượng lớn người dùng trung thành và tăng trưởng doanh thu đáng kể.
Chương trình khách hàng thân thiết: Starbucks Rewards, chương trình khách hàng thân thiết được tích hợp trên ứng dụng di động, cho phép khách hàng tích điểm đổi quà, nhận ưu đãi độc quyền,… Chương trình này không chỉ giúp Starbucks giữ chân khách hàng hiệu quả mà còn là nguồn dữ liệu quý giá để thấu hiểu hành vi và nhu cầu của họ.
Phân tích dữ liệu khách hàng: Starbucks đã và đang ứng dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để phân tích thói quen, sở thích, hành vi tiêu dùng của khách hàng. Thông tin này giúp Starbucks đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác, tối ưu hóa sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing phù hợp với từng phân khúc khách hàng.
Domino’s Pizza – Vua giao hàng nhờ công nghệ
Nền tảng đặt hàng online đa kênh: Domino’s Pizza đã xây dựng hệ thống nền tảng đặt hàng online đa kênh, cho phép khách hàng dễ dàng đặt món qua website, ứng dụng di động và thậm chí là các trang mạng xã hội. Sự tiện lợi này đã giúp Domino’s tiếp cận khách hàng mọi lúc, mọi nơi, góp phần tăng trưởng doanh thu đáng kể.
Theo dõi đơn hàng trực tuyến: Domino’s Pizza cung cấp cho khách hàng tính năng theo dõi đơn hàng trực tuyến (order tracking) trong thời gian thực. Khách hàng có thể theo dõi pizza của mình đang được chế biến, nướng và giao đến đâu, từ đó gia tăng sự minh bạch, tin cậy và trải nghiệm tích cực cho khách hàng.
Công nghệ GPS tối ưu hóa lộ trình giao hàng: Domino’s Pizza ứng dụng công nghệ GPS để tối ưu hóa lộ trình giao hàng cho shipper, đảm bảo giao hàng nhanh chóng, chính xác đến tận tay khách hàng. Điều này không chỉ giúp Domino’s nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm thiểu chi phí mà còn góp phần tạo dựng uy tín thương hiệu với dịch vụ giao hàng “thần tốc”.
Mô Hình tại Việt Nam: The Coffee House, Golden Gate…
Không chỉ các “ông lớn” quốc tế, nhiều thương hiệu F&B tại Việt Nam cũng đã và đang gặt hái thành công nhờ ứng dụng công nghệ hiệu quả, trong đó có thể kể đến The Coffee House, Golden Gate,Highlands Coffee,…
Ứng dụng công nghệ tạo dựng hệ sinh thái: Các thương hiệu này đã xây dựng thành công hệ sinh thái kết nối online – offline, cho phép khách hàng dễ dàng đặt hàng, thanh toán, tích điểm,… trên cả nền tảng trực tuyến (website, ứng dụng) và trực tiếp tại cửa hàng. Hệ sinh thái này mang đến trải nghiệm liền mạch, thuận tiện cho khách hàng và giúp doanh nghiệp tối ưu hoạt động kinh doanh.
Chương trình khuyến mãi, tích điểm hấp dẫn: The Coffee House, Golden Gate, Highlands Coffee,… đều triển khai các chương trình khuyến mãi, tích điểm hấp dẫn, được cá nhân hóa dựa trên thói quen và sở thích của từng khách hàng. Điều này giúp thu hút khách hàng mới, tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng cũ và thúc đẩy doanh thu hiệu quả.
Thành công của The Coffee House, Golden Gate,… cho thấy, chuyển đổi số trong ngành F&B tại Việt Nam cần linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đặc thù thị trường, thói quen tiêu dùng và văn hóa của người Việt.
Đọc thêm: Case study chuyển đổi số thành công từ các thương hiệu nổi tiếng
Tương lai của chuyển đổi số F&B
Dự đoán cho chuyển đổi F&B
Thực tế ảo/tăng cường (VR/AR) phổ biến: Không chỉ dừng lại ở việc trưng bày thực đơn bằng hình ảnh 2D đơn thuần, công nghệ VR/AR sẽ “thổi hồn” vào trải nghiệm ẩm thực. Thực khách có thể “du ngoạn” và lựa chọn món ăn trong không gian nhà hàng ảo được thiết kế sống động, thậm chí “nhìn tận mắt” quá trình chế biến và thưởng thức món ăn một cách chân thực ngay tại bàn.
Robot thay thế con người: Hình ảnh robot phục vụ và chế biến món ăn sẽ không còn xa lạ trong các nhà hàng tương lai. Sự tham gia của robot giúp tự động hóa quy trình vận hành, giảm thiểu sai sót do con người, đồng thời mang đến những màn trình diễn độc đáo, thu hút thực khách.
Dữ liệu lớn (Big Data) “thống trị”: Dữ liệu khổng lồ về hành vi, sở thích, lịch sử đặt món của khách hàng sẽ được thu thập và phân tích một cách bài bản, từ đó cá nhân hóa trải nghiệm cho từng thực khách. Các nhà hàng có thể dự đoán xu hướng tiêu dùng, tối ưu thực đơn, thời gian phục vụ và chiến lược marketing một cách hiệu quả.
Cơ Hội Cho F&B Việt
Nắm bắt xu hướng, tiên phong ứng dụng công nghệ mới: Việc nhanh chóng áp dụng các công nghệ tiên tiến như VR/AR, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT)… sẽ giúp doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút khách hàng và bứt phá ngoạn mục.
Xây dựng thương hiệu mạnh, “ghi điểm” trải nghiệm khách hàng: Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, việc xây dựng thương hiệu mạnh với bản sắc riêng, chú trọng “ghi điểm” trải nghiệm khách hàng thông qua dịch vụ chuyên nghiệp, tận tâm là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tạo dựng lòng trung thành và phát triển bền vững.
Liên kết hợp tác, tạo dựng hệ sinh thái F&B “số”: Sự hợp tác giữa các doanh nghiệp F&B, các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ, các nền tảng giao hàng… sẽ tạo nên hệ sinh thái F&B “số” đồng bộ, hiệu quả, mang lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia và góp phần thúc đẩy ngành F&B Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới.
Đọc thêm: Ví dụ về trải nghiệm khách hàng từ các thương hiệu hàng đầu
——————————-
Công ty Tư vấn Quản lý OCD (OCD Management Consulting Co) là một trong những công ty tư vấn quản lý hàng đầu Việt Nam với tính chuyên nghiệp, thực tiễn và chất lượng cao.
Nếu bạn quan tâm, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
Thông tin chính thức về OCD được cập nhật tại website: https://ocd.vn
Fanpage chính thức của OCD vui lòng truy cập: https://facebook.com/OCDConsulting
Liên hệ nhanh Hotline/Zalo: 0886595688 hoặc gửi email đến: ocd@ocd.vn
You must be logged in to post a comment.