Nguyên tắc MECE là gì? Cách phân tích và giải quyết vấn đề không trùng lặp, không bỏ sót

Các phần tử nhỏ của một tập hợp không được chồng lấn lên nhau

Nếu các mục xuất hiện trong nhiều danh mục, khung sườn sẽ không hoạt động chính xác. Hãy dành thời gian để suy nghĩ về bất kỳ tình huống bất thường nào có thể đặt một người vào nhiều hơn một danh mục. Trong ví dụ về nhóm tuổi, sẽ rất dễ để vô tình tạo ra một khung sườn không MECE chỉ với một năm chồng lấn trong các nhóm tuổi của bạn. Trong nhiều tình huống, sự chồng lấn được gây ra bởi một lỗi đánh máy hoặc sơ suất đơn giản, vì vậy hãy luôn kiểm tra lại tài liệu của bạn.

Tổng các phần phải bằng với toàn bộ nhóm

Để một khung sườn được bao quát toàn diện, nó phải đại diện cho toàn bộ nhóm. Điều này có thể yêu cầu bạn phải xem xét các trường hợp sử dụng khách hàng điển hình. Ví dụ, một nhà hàng có thể có khách hàng đi bộ vào, đặt hàng trực tuyến và qua ổ lái. Họ cũng có thể có khách hàng đặt hàng qua các ứng dụng bên thứ ba như Uber Eats hoặc Door Dash. Những khách hàng này cũng phải được đại diện.

Các phần tử nhỏ phải song song với nhau

Các danh mục trong phân loại MECE nên được so sánh trực tiếp với nhau khi có thể. Bạn sẽ không muốn so sánh khách hàng ở khu vực đô thị Boston với những người ở toàn bang Wyoming, ngay cả khi số lượng khách hàng trong mỗi danh mục là xấp xỉ nhau.

Tận dụng sức mạnh của con số 3

Quy tắc 3 mô tả sự thật rằng các bộ 3 mục có xu hướng dễ nhớ và trực quan. Mặc dù đây không phải là một yêu cầu tuyệt đối của MECE, nhưng người ta dễ nhớ nhất các bộ chứa 4 mục hoặc ít hơn. Điều này sẽ làm cho khung sườn dễ hiểu hơn.

Hãy cẩn thận với các lỗi logic và mâu thuẫn

MECE là một công cụ mạnh mẽ, nhưng nó không phải là công cụ duy nhất. Nó không bảo vệ bạn khỏi tất cả các sơ sót hoặc sai lầm có thể bạn gặp phải. Hãy luôn kiểm tra kỹ các giả định của bạn, ngay cả khi khung sườn MECE của bạn có vẻ hoàn hảo.

Theo cấu trúc đại số

Giải pháp đại số giải quyết các phương trình toán học.

Ví dụ: “Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí”.

Bạn có thể tạo phương trình cho bất kỳ số liệu nào theo nguyên tắc MECE.

Theo quy trình

Giải pháp theo quy trình xem xét một vấn đề như một chuỗi các bước. Ví dụ: khi giảm thị phần viên nén cà phê, bạn có thể chia quá trình mua hàng của khách hàng thành 3 bước: chọn địa điểm, so sánh các loại viên nén, và quyết định mua.

Việc giảm thị phần có thể do một hoặc nhiều bước. Đây là một giải pháp theo nguyên tắc MECE có tính ứng dụng cao trong tư vấn quản trị.

Dựa trên khái niệm

Giải pháp dựa trên khái niệm là một danh sách các danh mục định tính theo nguyên tắc MECE.

Ví dụ: mô hình 3Cs (Khách hàng, Công ty và Cạnh tranh) hoặc mô hình 4Ps của marketing (Sản phẩm, Định giá, Vị trí và Quảng cáo).

Việc xây dựng danh sách này khó hơn việc tính tổng một phương trình, ví dụ: “Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí”. Vì vậy, giải pháp này là khó sử dụng nhất trong nguyên tắc MECE.

Theo phân đoạn

Giải pháp theo phân đoạn chia nhỏ vấn đề thành các phần nhỏ hơn. Các phần này có thể giống nhau hoặc khác nhau. Giải pháp này không luôn chỉ ra nguyên nhân gốc rễ, nhưng giúp bạn nhận biết các vấn đề và đưa ra các giả thuyết.

Ví dụ: khi thị phần Nespresso giảm, bạn có thể phân đoạn theo các phân khúc khách hàng: doanh nghiệp, nhà hàng, hoặc người tiêu dùng. Nếu thị phần chỉ giảm ở một phân khúc, có thể Nespresso có vấn đề về doanh số hoặc giá cả. Bạn cần điều tra thêm để biết chính xác nguyên nhân.

Theo sự đối lập, trái nghĩa

Các tình huống sử dụng nguyên tắc MECE