Bản đồ chiến lược (Strategy Map) là gì? Cách tạo bản đồ chiến lược
Hạ tầng số là gì? Thách thức triển khai hạ tầng số
2 December, 2024
Triển khai KPI tại Coca-cola – Kinh nghiệm và Hiệu quả
2 December, 2024
Last updated on 3 December, 2024
Việc thiết lập và đạt được các mục tiêu kinh doanh là điều cần thiết để thực thi chiến lược hiệu quả. Điều này có thể trở nên khó khăn khi không có sự chỉ đạo rõ ràng đối với nhân viên, phân bổ tài nguyên và hệ thống đo lường hiệu suất. Mặc dù việc thiết lập mục tiêu là rất quan trọng, nhưng nhiều công ty vẫn gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch chi tiết. Theo Phoenix Business Journal, chỉ có 51% lãnh đạo tổ chức cố gắng phát triển mục tiêu, và chỉ có 6% trong số đó xem xét lại mục tiêu của mình một cách thường xuyên. Một công cụ có thể giúp đảm bảo rằng các mục tiêu không chỉ có thể đạt được mà còn tạo ra giá trị lâu dài cho doanh nghiệp là bản đồ chiến lược (Strategy Map).
Bản đồ chiến lược (Strategy Map) là gì?
Năm 2001, Kaplan và Norton đã xuất bản cuốn sách “The Strategy Focused Organisation” (Tổ chức tập trung vào chiến lược). Theo đó, cuốn sách giới thiệu Bản đồ chiến lược (Strategy Map) như một phần quan trọng của Thẻ điểm cân bằng BSC (Balanced Scorecard), qua đó chuyển đổi nó thành một hệ thống quản trị chiến lược và hiệu suất.
Bản đồ chiến lược là một sơ đồ mô tả cách thức một công ty hoặc tổ chức có thể tạo ra giá trị chiến lược. Điều này được thực hiện bằng cách liên kết các mục tiêu chiến lược dựa trên bốn khía cạnh của BSC: Tài chính, Khách hàng, Quy trình nội bộ và Học hỏi phát triển. Strategy Map thường được liên kết với một “thẻ điểm” để theo dõi tiến trình đạt được các mục tiêu chiến lược. Thẻ điểm này bao gồm mục tiêu, các chỉ tiêu đo lường, kết quả cần đạt và kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy hiệu suất để đạt được tầm nhìn chiến lược.
Thẻ điểm cân bằng (BSC)
Bản đồ chiến lược là một công cụ trực quan hóa giúp các tổ chức thấy rõ các mục tiêu chính, hiểu cách các mục tiêu liên kết và tương quan với nhau, đồng thời khám phá các bước cần thực hiện để đạt được những mục tiêu đó. Nó hỗ trợ các bên liên quan nhận ra mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu chiến lược khác nhau.
Các khía cạnh chính của bản đồ chiến lược
Bản đồ chiến lược bao gồm bốn khía cạnh hoặc góc nhìn khác nhau. Mỗi góc nhìn này có các mục tiêu riêng, nhưng các mục tiêu và hành động trong từng góc nhìn có thể ảnh hưởng lẫn nhau. Bốn góc nhìn bao gồm:
- Tài chính: Xác định các kết quả tài chính cụ thể của chiến lược.
- Khách hàng: Mô tả tác động và giá trị gia tăng mang lại cho khách hàng.
- Quy trình nội bộ: Xác định các quy trình nội bộ nào sẽ ảnh hưởng đến chiến lược.
- Học hỏi & phát triển: Mô tả cách đội ngũ với các kỹ năng đặc thù của họ phù hợp như thế nào với kế hoạch chiến lược.
Cách tạo bản đồ chiến lược
Phần lớn giá trị mà chiến lược mang lại cho tổ chức xuất phát từ các cuộc thảo luận và những cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình thiết kế nó. Khi đã hiểu rõ định nghĩa về bản đồ chiến lược, hãy tập trung vào các bước cần thực hiện để tạo ra một bản đồ cụ thể.
Cách tạo bản đồ chiến lược
Bước 1: Xác định sứ mệnh và tầm nhìn
Hầu hết các tổ chức đều đã xác định rõ tuyên bố sứ mệnh, tầm nhìn và giá trị cốt lõi của mình.
- Sứ mệnh là tuyên bố tập trung vào nội bộ, mô tả lý do tổ chức tồn tại và mục đích hướng đến của các hoạt động kinh doanh.
- Tầm nhìn, ngắn gọn hơn, nêu rõ các mục tiêu và định hướng ngắn hạn và dài hạn của tổ chức, mô tả sơ qua bức tranh tổng thể về tương lai của tổ chức.
Tuyên bố sứ mệnh và tầm nhìn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các bên liên quan hiểu được tổ chức là gì và dự định đạt được điều gì. Việc xác định rõ ràng các yếu tố này sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc cho bản đồ chiến lược.
Bước 2: Hiểu rõ môi trường hoạt động
Trước khi xây dựng chiến lược, bạn cần hiểu rõ bối cảnh hay bức tranh toàn cảnh về ngành mà doanh nghiệp đang hoạt động. Xác định các xu hướng trong ngành có thể ảnh hưởng đến chiến lược cũng quan trọng không kém trước khi bắt đầu lập bản đồ chiến lược.
Khi phân tích môi trường của tổ chức, bạn còn nên tập trung vào các bên liên quan như khách hàng, nhà cung cấp, đối thủ cạnh tranh, nhà đầu tư,…, đồng thời vạch rõ vai trò và các vấn đề mà họ có thể gây ra.
Một công cụ hữu ích trong giai đoạn này là bản đồ các bên liên quan (stakeholder map), giúp bạn xác định tất cả những ai có quyền lợi hoặc trách nhiệm đối với chiến lược, cũng như mối quan hệ của họ với tổ chức.
Một yếu tố quan trọng khác mà bạn cần xác định là cách mà bạn phục vụ và mang lại giá trị cho khách hàng. Bạn có thể thực hiện phân tích chuỗi giá trị (value chain) để hiểu rõ điều này. Thông qua phân tích các bên liên quan và chuỗi giá trị, bạn sẽ hiểu rõ được các giả định, vấn đề và rủi ro cần lưu ý trong quá trình triển khai chiến lược.
Bước 3: Xác định chiến lược
Khi đã hiểu rõ lý do tổ chức tồn tại, các mục tiêu và định hướng chung, cũng như môi trường kinh doanh mà tổ chức hoạt động, bạn cần tập trung vào việc xác định một chiến lược để thực hiện sứ mệnh và tầm nhìn đã đề ra.
Chiến lược của bạn mô tả tập hợp các hoạt động cần thực hiện để đảm bảo tổ chức tạo ra sự khác biệt bền vững trên thị trường. Ví dụ, bạn có thể tạo ra sự khác biệt bền vững bằng cách cung cấp một sản phẩm mang lại giá trị cho khách hàng vượt trội hơn so với các đối thủ cạnh tranh.
Bước 4: Chuyển hóa chiến lược
Đây là lúc bản đồ chiến lược được đưa vào sử dụng. Nó giúp chiến lược của bạn trở nên rõ ràng hơn và dễ dàng triển khai hơn đối với nhân viên và các cấp quản lý. Trong bản đồ này, các mục tiêu trong thẻ điểm cân bằng được thể hiện dưới dạng hình elip. Những mục tiêu này sau đó được phân loại theo 4 khía cạnh như đã được giới thiệu trước đó.
Một ví dụ đơn giản về bản đồ chiến lược
Tài chính
Mục tiêu tài chính thường là yếu tố thúc đẩy tăng trưởng lớn nhất đối với một doanh nghiệp, vì vậy đây thường là hàng mục tiêu ở trên cùng trong bản đồ. Nhiều mục tiêu ở các khía cạnh khác có thể liên quan đến mục tiêu tài chính.
Khía cạnh tài chính có thể bao gồm chỉ một mục tiêu chính, chẳng hạn như tăng lợi nhuận theo tỷ lệ thị phần nhất định, hoặc có thể có nhiều mục tiêu. Tuy nhiên, một số tổ chức, chẳng hạn như các tổ chức phi lợi nhuận, có thể không đặt mục tiêu tài chính là quan trọng nhất. Vì vậy, họ sẽ đặt phần tài chính của bản đồ ở vị trí thấp hơn để chỉ ra mức độ ưu tiên thấp hơn.
Khách hàng
Mục tiêu khách hàng thường được đặt gần phía trên của bản đồ chiến lược của tổ chức, vì hầu hết các tổ chức đều muốn giữ chân khách hàng bằng cách làm cho họ hài lòng và thỏa mãn. Hiểu được những gì khách hàng mong muốn từ sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn sẽ giúp xác định các mục tiêu phù hợp nhất và cách liên kết các mục tiêu đó với các khía cạnh khác trong bản đồ.
Quy trình nội bộ
Mục tiêu quy trình nội bộ là những bước bạn cần thực hiện trong tổ chức để đạt được mục tiêu tài chính và khách hàng. Những mục tiêu này có thể bao gồm cải tiến quy trình làm việc, tăng hiệu quả sản xuất hoặc giảm chi phí. Ví dụ, bạn có thể muốn tăng tốc độ giao dự án cho khách hàng để làm cho khách hàng hài lòng hơn và tăng số lượng dự án hoàn thành mỗi năm, từ đó tăng trưởng lợi nhuận.
Học hỏi và Phát triển
Mục tiêu học hỏi và phát triển thường liên quan đến nhân viên của tổ chức và việc nâng cao kỹ năng, khả năng của họ. Giống như mục tiêu quy trình nội bộ, những mục tiêu này thường liên quan đến các mục tiêu khác và vì vậy thường được đặt ở phần dưới của bản đồ chiến lược. Những mục tiêu học hỏi và phát triển là nền tảng cho các mục tiêu khác và chúng không kém quan trọng so với bất kỳ mục tiêu nào khác.
Ví dụ, bạn có thể có một mục tiêu học hỏi và phát triển cho tất cả nhân viên tham gia một khóa đào tạo giúp họ cải thiện các quy trình nội bộ, điều này cải thiện trải nghiệm của khách hàng và tăng trưởng lợi nhuận.
Bước 5: Làm nổi bật các mối quan hệ nhân quả
Khi bạn đã xác định được từng mục tiêu cần hoàn thành để thực hiện chiến lược, bước tiếp theo là thể hiện cách các mục tiêu liên kết với nhau. Hãy vẽ các mũi tên giữa các mục tiêu trong từng góc nhìn để minh họa mối quan hệ nhân quả này.
Ví dụ: nếu bạn đào tạo nhân viên tốt, họ sẽ đóng góp vào việc tinh giản các quy trình nội bộ. Đây chính là một mối quan hệ nhân quả.
Bước 6: Thể hiện các chủ đề trong bản đồ chiến lược
Một số tổ chức thích làm nổi bật các chủ đề trong bản đồ chiến lược bằng cách nhóm dọc các mục tiêu. Các chủ đề này làm nổi bật những trọng tâm chiến lược và có thể đại diện cho các lĩnh vực như tính bền vững, văn hóa an toàn,…
Bước 7: Phát triển bản đồ chiến lược theo cấp độ
Bản đồ chiến lược cấp công ty rất hiệu quả trong việc truyền đạt các chiến lược cốt lõi đến các bên liên quan quan trọng. Tuy nhiên, bản đồ chiến lược cấp công ty có thể được sử dụng như một điểm khởi đầu để phát triển nhiều bản đồ cấp thấp hơn. Một số ví dụ về bản đồ chiến lược theo cấp độ bao gồm:
- Bản đồ chiến lược trong nội bộ tổ chức (dựa trên phân biệt về địa lý, sản phẩm, dịch vụ,…)
- Bản đồ chiến lược trong mỗi khía cạnh
Việc phát triển các bản đồ theo cấp độ này giúp đảm bảo rằng các chiến lược cốt lõi được triển khai hiệu quả ở tất cả các cấp trong tổ chức.
Lợi ích của việc lập bản đồ chiến lược
Bản đồ chiến lược giúp các doanh nghiệp hình dung mục tiêu của họ và thấy được cách các quyết định có thể ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực trong tổ chức. Các lợi ích chính bao gồm:
Lợi ích của bản đồ chiến lược
Đặt mục tiêu có chủ đích hơn
Bản đồ chiến lược giúp bạn kết nối các mục tiêu lớn của tổ chức với các bước cụ thể và có thể hành động được. Ví dụ, tăng lợi nhuận là một mục tiêu kinh doanh phổ biến, nhưng thiếu thông tin về các bước hành động cần thiết để đạt được nó. Với công cụ, bạn có thể thấy được cách các yếu tố như khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển có thể tác động trực tiếp đến kết quả tài chính của bạn.
Tăng cường sự tham gia của mọi người
Bản đồ chiến lược có thể bao phủ tất cả các phòng ban và lĩnh vực trong tổ chức, cung cấp thông tin chi tiết về cách các đội ngũ khác nhau sẽ đóng góp vào các mục tiêu chung của tổ chức. Điều này giúp đảm bảo rằng tất cả mọi người đều hiểu rõ mục tiêu và kỳ vọng kinh doanh. Thêm vào đó, sự tham gia của nhân viên sẽ tăng lên khi mọi người có thể nhìn thấy rõ ràng vai trò của họ trong thành công chung của công ty.
Tăng cường nhận thức về các bộ phận chức năng khác
Bản đồ chiến lược giúp bạn hình dung được các kết nối giữa các ý tưởng, mục tiêu và lĩnh vực khác nhau trong doanh nghiệp. Công cụ này được thiết kế đặc biệt để chỉ ra các mối quan hệ giữa các chức năng và giúp bạn hiểu cách các tương tác giữa các lĩnh vực khác nhau có thể dẫn đến các kết quả cụ thể.
Quản lý rủi ro tốt hơn
Trong môi trường làm việc nhanh chóng ngày nay, việc chuyển từ kế hoạch chiến lược sang triển khai có thể trở nên hấp dẫn. Strategy Map khuyến khích bạn chậm lại và xem xét các mục tiêu từ mọi góc độ, đảm bảo rằng bạn đang đưa ra quyết định tốt nhất cho tổ chức nói chung.
Công cụ hỗ trợ doanh nghiệp trong xây dựng bản đồ chiến lược
Phần mềm Quản lý KPI digiiTeamW hỗ trợ rất hiệu quả trong việc xây dựng và triển khai bản đồ chiến lược cho doanh nghiệp, đặc biệt khi sử dụng các chỉ tiêu KPI để đánh giá và đo lường tiến độ thực hiện chiến lược. Dưới đây là một số cách mà phần mềm này có thể giúp trong việc xây dựng bản đồ chiến lược:
Phần mềm quản lý KPI digiiTeamW của OOC
Tích hợp mục tiêu và KPI
Phần mềm cho phép doanh nghiệp thiết lập các mục tiêu chiến lược rõ ràng và gắn kết chúng với các chỉ tiêu KPI cụ thể. Các chỉ tiêu này có thể được phân loại theo bốn góc nhìn của Balanced Scorecard, bao gồm tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển.
Đánh giá và theo dõi tiến độ
Khi các mục tiêu chiến lược được xác định, phần mềm hỗ trợ theo dõi tiến độ thực hiện các chỉ tiêu KPI, giúp người quản lý nhận diện các vấn đề cần điều chỉnh kịp thời. Điều này giúp doanh nghiệp duy trì sự tập trung vào các mục tiêu chiến lược và cải thiện hiệu quả thực hiện.
Giao tiếp và phối hợp giữa các bộ phận
Phần mềm hỗ trợ quản lý các công việc và nhiệm vụ trong tổ chức, giúp các bộ phận phối hợp hiệu quả hơn để đạt được các mục tiêu chiến lược. Điều này đặc biệt quan trọng trong các chiến lược yêu cầu sự liên kết giữa các bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp.
Cải thiện sự minh bạch và hiểu biết chung
Bằng cách cung cấp các báo cáo trực quan và thông tin dễ hiểu về tiến độ thực hiện các mục tiêu chiến lược, phần mềm giúp các lãnh đạo và nhân viên trong tổ chức dễ dàng hiểu được chiến lược và cách thức đóng góp của từng người vào việc đạt được mục tiêu chung.
Với sự hỗ trợ của phần mềm KPI digiiTeamW, doanh nghiệp có thể theo dõi và điều chỉnh chiến lược một cách nhanh chóng và hiệu quả, nâng cao tính minh bạch và sự hiểu biết trong toàn bộ tổ chức. Tóm lại, bản đồ chiến lược là chìa khóa để triển khai chiến lược thành công và đạt được sự phát triển bền vững trong tương lai.
Dịch vụ Tư vấn Hệ thống Chỉ số KPI
Dịch vụ tư vấn KPI
——————————-
You must be logged in to post a comment.