Ví dụ về các mô hình nhượng quyền phổ biến tại Việt Nam

Last updated on 17 July, 2025

Thị trường nhượng quyền thương mại tại Việt Nam đang là một điểm sáng, chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ và đa dạng hóa, thu hút đông đảo nhà đầu tư trong và ngoài nước. Mô hình nhượng quyền mang lại cơ hội hiệu quả nhờ khả năng tận dụng uy tín thương hiệu đã có, quy trình vận hành chuẩn hóa và hệ thống hỗ trợ toàn diện từ bên nhượng quyền. Bài viết này của OCD sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan sâu sắc hơn về các mô hình nhượng quyền phổ biến thông qua phân tích chi tiết một số ví dụ về các thương hiệu nổi bật đang hoạt động hiệu quả tại Việt Nam.

Tổng quan về mô hình nhượng quyền thương mại

Nhượng quyền thương mại (franchising) là mô hình kinh doanh mà bên nhượng quyền (franchisor) cấp quyền sử dụng thương hiệu, công thức và quy trình vận hành cho bên nhận quyền (franchisee), đổi lại bên nhận quyền sẽ trả phí và tuân thủ các tiêu chuẩn đã thiết lập.

Các loại mô hình nhượng quyền phổ biến gồm:

• Nhượng quyền kinh doanh hoàn toàn: Bên nhận quyền được cung cấp toàn bộ hệ thống thương hiệu, bí quyết, và hỗ trợ quản lý, marketing.
• Nhượng quyền sử dụng công thức kinh doanh: Bên nhận quyền sử dụng thương hiệu, phân phối hàng hóa và tiếp cận bí quyết, nhận hỗ trợ đào tạo, máy móc.

Mô hình nhượng quyền cũng được phân loại theo lãnh thổ:

• Trong nước: Giữa các doanh nghiệp Việt Nam.
• Từ nước ngoài vào Việt Nam: Thương hiệu quốc tế mở rộng.
• Từ Việt Nam ra nước ngoài: Các thương hiệu Việt như Trung Nguyên, Phúc Long, Phở 24 đang vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định sự trưởng thành của thị trường nội địa.

Ngoài ra, còn có:

• Nhượng quyền độc quyền: Bên nhận quyền có thể nhượng lại cho bên thứ ba trong khu vực được cấp phép.
• Nhượng quyền riêng lẻ: Không cho phép chuyển nhượng hay bán lại ở cấp thấp hơn.

Thị trường nhượng quyền tại Việt Nam

Thị trường nhượng quyền Việt Nam đang mở rộng nhanh chóng, được thúc đẩy bởi dân số trẻ, đô thị hóa và sự phát triển của tầng lớp trung lưu. Quy mô thị trường ước tính đạt 22 tỷ USD vào năm 2024. Ngành Thực phẩm và Đồ uống (F&B) vẫn là lĩnh vực thống trị.

Các xu hướng phát triển chính gồm:

• Chuyển đổi số: Các bên nhượng quyền cần trang bị công cụ số hóa mạnh mẽ (POS, đặt hàng trực tuyến, quản lý kho, marketing số) cho bên nhận quyền để tối ưu hóa hoạt động.
• Đa dạng hóa ngành nghề: Ngoài các ngành truyền thống như F&B, các lĩnh vực khác bao gồm giáo dục, chăm sóc sức khỏe và các mô hình mới như trạm sạc xe điện Vinfast đang phát triển.
• Sự trỗi dậy của thương hiệu nội địa: Thương hiệu Việt ngày càng vươn mình ra thế giới.

Phân tích ví dụ về các mô hình nhượng quyền nổi bật tại Việt Nam

Ngành Thực Phẩm và Đồ Uống (F&B)

Ngành F&B luôn là lĩnh vực dẫn đầu trong hoạt động mô hình nhượng quyền tại Việt Nam, với sự góp mặt của nhiều thương hiệu lớn nhỏ, từ quốc tế đến địa phương.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Mixue

Thương hiệu: Nổi tiếng từ Đài Loan với giá bình dân, thu hút lượng khách hàng trung thành lớn.

Chi phí nhượng quyền: Phí nhượng quyền thương hiệu chỉ 46,8 triệu VND/3 năm, nhưng tổng chi phí đầu tư để cửa hàng đi vào hoạt động dao động từ 500 triệu – 1,2 tỷ VND, bao gồm xây dựng, thiết bị, và nguyên liệu ban đầu.

Mô hình doanh thu: Mixue không thu chiết khấu doanh thu từ bên nhận quyền. Thay vào đó, thương hiệu yêu cầu tất cả nguyên liệu và vật liệu đóng gói phải được mua từ công ty. Chiến lược này giúp Mixue kiểm soát chất lượng, đồng bộ hóa sản phẩm và tối đa hóa lợi nhuận từ chuỗi cung ứng.

Yêu cầu: Vị trí kinh doanh có mặt tiền ít nhất 3m, diện tích tối thiểu 20m2 (khuyến khích từ 40m2). Đặc biệt, quy định khoảng cách giữa các cửa hàng trong cùng khu vực cần đảm bảo trên 800m là một chiến lược chủ động nhằm quản lý sự bão hòa thị trường và ngăn chặn tình trạng “giẫm chân nhau”, đảm bảo lợi nhuận bền vững cho các đối tác. Nhà đầu tư cần có vốn tối thiểu 500 triệu VND và ít nhất 2 nhân sự chủ chốt được đào tạo.

Lợi ích & Thách thức: Sở hữu thương hiệu uy tín, được hỗ trợ toàn diện. Tuy nhiên, tổng chi phí đầu tư khá cao, áp lực cạnh tranh lớn và sự phụ thuộc vào chiến lược chung của thương hiệu là những thách thức cần cân nhắc.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Highlands Coffee

Thương hiệu: Chuỗi cà phê hàng đầu Việt Nam với độ phủ rộng khắp, tệp khách hàng lớn và hương vị cà phê đặc trưng.

Chi phí nhượng quyền: Thuộc hàng cao nhất trên thị trường. Tổng chi phí đầu tư ban đầu ước tính khoảng 3,5 – 6 tỷ VND. Ngoài ra, bên nhận quyền phải trả phí nhượng quyền hàng tháng (royalty) là 7% doanh thu và phí quản lý hàng tháng là 5% doanh thu, áp dụng trong 5 năm.

Đặc điểm: Mức đầu tư và yêu cầu khắt khe này định vị Highlands Coffee là cơ hội nhượng quyền dành cho các nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính mạnh hoặc các tập đoàn. Quy trình tuyển chọn đối tác nghiêm ngặt, bao gồm yêu cầu báo cáo tài chính đã kiểm toán, nhằm đảm bảo năng lực vận hành và duy trì tiêu chuẩn cao.

Yêu cầu: Mặt bằng cực kỳ khắt khe: diện tích tối thiểu 150m2, nằm ở ngã ba hoặc ngã tư khu đông dân cư, hoặc trong các tòa nhà văn phòng, trung tâm mua sắm. Những yêu cầu này là cốt lõi cho mô hình kinh doanh và định vị thương hiệu “trải nghiệm cà phê” cao cấp của Highlands.

Lợi ích & Thách thức: Thương hiệu mạnh, đảm bảo doanh thu ổn định và khả năng thu hồi vốn nhanh. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu rất cao, yêu cầu khắt khe về vị trí mặt bằng và cần đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp là những rào cản lớn.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Hồng Trà Ngô Gia

Thương hiệu: Nổi tiếng tại Việt Nam với hương vị đặc trưng, đã tạo dựng được vị thế.

Chi phí nhượng quyền: Tổng chi phí đầu tư ước tính khoảng 500 triệu VND, bao gồm phí nhượng quyền 110 triệu VND, phí ký quỹ 20 triệu VND, chi phí trang thiết bị cơ bản 100 triệu VND và chi phí mặt bằng & các chi phí khác khoảng 200 triệu VND. Mức đầu tư này nằm ở phân khúc giữa, tiếp cận được phân khúc nhà đầu tư rộng hơn.

Yêu cầu: Vị trí kinh doanh đẹp, mặt tiền đường lớn, dễ nhìn thấy, hoặc khu vực đông dân cư. Nhà đầu tư cần có hứng thú với ngành đồ uống, chấp nhận văn hóa thương hiệu và có thể tham gia trực tiếp vào vận hành, quản lý cửa hàng.

Lợi ích & Thách thức: Hợp tác với thương hiệu uy tín nội địa, được hỗ trợ về quy trình vận hành, pha chế. Thời gian thu hồi vốn trung bình ước tính là 18-24 tháng. Tuy nhiên, thời gian thu hồi vốn cụ thể phụ thuộc nhiều vào vị trí, mặt bằng và năng lực quản lý của bên nhận quyền.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Jollibee

Thương hiệu: Chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn nhất Philippines, đã mở rộng thành công tại Việt Nam.

Chi phí nhượng quyền: Khoản đầu tư ban đầu khá lớn, ước tính 1 – 1,5 triệu USD cho một cửa hàng tiêu chuẩn. Phí nhượng quyền dao động 30.000 – 40.000 USD. Bên nhận quyền phải trả phí bản quyền (royalty) 5-6% doanh thu và phí quảng cáo 2-4% doanh thu. Hợp đồng thường kéo dài 10 năm, thời gian hoàn vốn 3-5 năm.

Yêu cầu: Nhà đầu tư cần có khả năng tài chính vững mạnh (số vốn chủ sở hữu tối thiểu 50%), và địa điểm cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như mật độ dân cư, lưu lượng khách hàng tiềm năng, và mức độ cạnh tranh.

Lợi ích & Thách thức: Hợp tác với thương hiệu uy tín toàn cầu, sản phẩm đa dạng phù hợp khẩu vị Việt, được hỗ trợ toàn diện từ lựa chọn địa điểm đến đào tạo nhân viên. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cao và cạnh tranh khốc liệt trong ngành là những thách thức lớn.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Phê La

Thương hiệu: Ra mắt tháng 3 năm 2021, tập trung vào trà Ô Long đặc sản với công thức độc đáo và không gian quán thiết kế theo phong cách “Đà Lạt thu nhỏ”.

Chi phí nhượng quyền: Chưa được công khai hoàn toàn. Việc này cho thấy Phê La có thể đang áp dụng chiến lược tập trung vào việc lựa chọn đối tác chiến lược phù hợp với giá trị thương hiệu và định vị cao cấp của mình, thay vì mở rộng ồ ạt.

Lợi ích: Hợp tác với một thương hiệu có nguồn nguyên liệu chọn lọc, công thức pha chế độc đáo, menu đa dạng và không gian quán độc đáo, thu hút lượng lớn khách hàng yêu thích sự mới mẻ.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Milano Coffee

Thương hiệu: Nổi bật nhờ mức đầu tư ban đầu thấp, mô hình kinh doanh tối ưu và sự hỗ trợ toàn diện, thu hút nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ hoặc mới kinh doanh.

Chi phí nhượng quyền: Cung cấp nhiều gói đa dạng, từ gói LEAN 1 (71.5 triệu VND) cho phép tận dụng trang thiết bị hiện có, đến Mô hình Kiosk (từ 115 triệu VND), Mô hình Container (từ 180 triệu VND), Mô hình Tiêu chuẩn G1 (từ 190 triệu VND), và Mô hình G2 Premium (từ 700 triệu VND).

Đặc điểm: Không thu phí quản lý từ bên nhận quyền. Mô hình nhượng quyền theo cấp độ chi phí thấp này là chiến lược của Milano Coffee nhằm đạt được sự thâm nhập thị trường nhanh chóng và rộng khắp.

Lợi ích: Chi phí thấp, hỗ trợ toàn diện về thiết kế, đào tạo nhân viên và marketing. Thương hiệu chỉ cung cấp cà phê cho nội bộ hệ thống đại lý nhượng quyền, đảm bảo chất lượng và hình ảnh thương hiệu.

Ngành bán lẻ và dịch vụ

Ngoài F&B, các mô hình nhượng quyền trong lĩnh vực bán lẻ và dịch vụ cũng đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, phản ánh sự đa dạng hóa nhu cầu của thị trường.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của Circle K

Thương hiệu: Chuỗi cửa hàng tiện lợi toàn cầu với hơn 2.380 cửa hàng nhượng quyền hoạt động tại nhiều quốc gia.

Chi phí nhượng quyền: Khoản phí nhượng quyền khoảng 25.000 USD (tương đương 619 triệu VND) và vốn thanh khoản tối thiểu là 100.000 USD. Tổng chi phí đầu tư cho một cửa hàng Circle K thường dao động từ 4 đến 5 tỷ đồng. Bên nhận quyền còn phải trả phí bản quyền 4.5% doanh thu.

Đặc điểm: Đòi hỏi sự đầu tư đáng kể và tiềm lực tài chính vững mạnh. Điều này hoạt động như một cơ chế lọc, chỉ thu hút các nhà đầu tư nghiêm túc để đảm bảo sự ổn định và duy trì tiêu chuẩn cao của thương hiệu.

Yêu cầu: Diện tích mặt bằng tối thiểu 50m2 và vị trí kinh doanh chiến lược.

Lợi ích: Hợp tác với thương hiệu đã được khẳng định uy tín, chương trình đào tạo bài bản, góp phần thúc đẩy nền kinh tế địa phương.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền của J&T Express

Thương hiệu: Dịch vụ chuyển phát nhanh hàng đầu, với hơn 1.900 bưu cục và 19.000 nhân viên trên cả nước.

Chi phí nhượng quyền: Mức đầu tư dao động từ 100 – 300 triệu VND, với diện tích yêu cầu từ 50 – 150m2. Đây là mức đầu tư tương đối phải chăng, mở ra cơ hội cho nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào ngành logistics đang bùng nổ.

Đặc điểm: Tiềm năng lớn do sự bùng nổ của thương mại điện tử. J&T Express cam kết áp dụng khoa học, công nghệ vào vận chuyển, giúp đối tác tiết kiệm chi phí, quản lý thông minh.

Lợi ích: Chi phí thấp, hạn chế rủi ro kinh doanh, được hỗ trợ đào tạo chuyên sâu. Mô hình này giúp dân chủ hóa việc tiếp cận ngành logistics cho các nhà đầu tư nhỏ.

Ví dụ về mô hình nhượng quyền Trạm sạc Vinfast

Thương hiệu: Mô hình mới nổi, thể hiện sự đa dạng hóa của thị trường nhượng quyền sang lĩnh vực hạ tầng công nghệ và dịch vụ xanh. Vinfast đang triển khai mục tiêu phủ sóng trạm sạc trên phạm vi toàn quốc với mạng lưới V-Green.

Chi phí nhượng quyền: Cung cấp các loại trụ sạc và mô hình hợp tác đa dạng:

• Trụ sạc chậm (7kW, 11kW, 20kW, 30kW): Giá niêm yết từ 11 triệu VND đến 143 triệu VND. Thích hợp lắp đặt tại gia đình, cơ quan, quán cà phê. Lợi ích gồm sạc miễn phí ngay tại nhà (V-Green trả tiền điện), nhận thêm 750 VND/số điện.
• Trụ sạc nhanh (60kW, 120kW, 150kW): Giá niêm yết từ 278 triệu VND đến 526 triệu VND. Yêu cầu mặt bằng rộng, giao thông thuận lợi, pháp nhân hoạt động, và lưu lượng xe điện lớn. Lợi ích gồm thu nhập thụ động ổn định, cam kết 10 năm, thời gian hoàn vốn nhanh, hoa hồng 750 VND/số điện.

Hình thức nhượng quyền: Nhượng quyền đầu tư (nhà đầu tư tự đầu tư, Vinfast hỗ trợ công nghệ) hoặc thuê mặt bằng (Vinfast đầu tư toàn bộ, nhà đầu tư cho thuê mặt bằng).

Lợi ích: Mô hình chiến lược nhằm xây dựng hạ tầng thiết yếu cho xe điện, giải quyết nhu cầu thị trường quan trọng. Cung cấp các lựa chọn đầu tư linh hoạt, từ cá nhân đến doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh và phát triển hệ sinh thái xe điện tại Việt Nam.

Kết luận

Thị trường nhượng quyền thương mại tại Việt Nam là một bức tranh đa sắc màu, phản ánh sự năng động và tiềm năng tăng trưởng lớn của nền kinh tế. Từ các chuỗi F&B quen thuộc như Mixue, Highlands Coffee, Hồng Trà Ngô Gia, Jollibee, Phê La, Milano Coffee đến các mô hình bán lẻ và dịch vụ mới nổi như Circle K, J&T Express và trạm sạc Vinfast, mỗi mô hình nhượng quyền thương hiệu đều mang đến những cơ hội và thách thức riêng biệt.

Sự đa dạng về ngành nghề, mức đầu tư và chiến lược kinh doanh cho phép các nhà đầu tư lựa chọn mô hình phù hợp với tiềm lực tài chính và mục tiêu của mình. Các thương hiệu như Milano Coffee và Mixue hấp dẫn nhờ chi phí gia nhập ban đầu thấp hoặc mô hình doanh thu dựa trên nguyên liệu, phù hợp với các nhà đầu tư nhỏ lẻ và mục tiêu mở rộng nhanh chóng.

Ngược lại, Highlands Coffee và Jollibee yêu cầu mức đầu tư và tiềm lực tài chính lớn hơn, hướng đến các nhà đầu tư có kinh nghiệm và khả năng duy trì các tiêu chuẩn cao của thương hiệu. Sự xuất hiện của các mô hình mới như trạm sạc Vinfast cũng cho thấy thị trường đang mở rộng sang các lĩnh vực công nghệ và hạ tầng, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.

Lưu ý

Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo tổng quan và định hướng. Nó giúp bạn có cái nhìn tổng thể về thị trường và các mô hình nhượng quyền phổ biến. Nhưng để đưa ra quyết định đầu tư cụ thể, việc nghiên cứu sâu hơn, thẩm định kỹ lưỡng và làm việc trực tiếp với các bên nhượng quyền là cực kỳ quan trọng.

——————————-