Ví dụ về các mô hình nhượng quyền phổ biến tại Việt Nam

Last updated on 7 August, 2025

Thị trường nhượng quyền thương mại Việt Nam đang sôi động hơn bao giờ hết, mở ra “giấc mơ làm chủ” cho hàng ngàn nhà đầu tư. Với khả năng tận dụng thương hiệu sẵn có và quy trình vận hành đã được kiểm chứng, nhượng quyền trở thành con đường hấp dẫn để bước chân vào kinh doanh.

Tuy nhiên, giữa một “rừng” thương hiệu từ Mixue, Highlands Coffee đến Circle K hay thậm chí là trạm sạc VinFast, đâu là mô hình phù hợp với bạn? Mỗi thương hiệu ẩn chứa một chiến lược và đòi hỏi những điều kiện rất khác nhau.

Bài viết này của OCD sẽ “mổ xẻ” chi tiết ví dụ về các mô hình nhượng quyền nổi bật nhất tại Việt Nam, cung cấp một bức tranh toàn cảnh về chi phí, yêu cầu, và chiến lược kinh doanh đằng sau mỗi cái tên, giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.

Tổng quan về Nhượng quyền thương mại (Franchise)

Nhượng quyền thương mại (Franchising) là mô hình kinh doanh mà bên nhượng quyền (Franchisor) cho phép bên nhận quyền (Franchisee) sử dụng thương hiệu, sản phẩm, và mô hình kinh doanh của mình. Đổi lại, bên nhận quyền phải trả các khoản phí (phí nhượng quyền, phí hoạt động…) và cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn do bên nhượng quyền đặt ra.

Các loại hình mô hình nhượng quyền phổ biến:

• Nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn diện: Đây là hình thức phổ biến nhất. Bên nhận quyền được chuyển giao toàn bộ hệ thống từ thương hiệu, bí quyết công nghệ, sản phẩm, hệ thống quản lý, marketing, đến hỗ trợ vận hành. (Ví dụ: McDonald’s, Highlands Coffee).
• Nhượng quyền phân phối sản phẩm/dịch vụ: Bên nhận quyền tập trung vào việc phân phối sản phẩm của bên nhượng quyền. (Ví dụ: Các đại lý phân phối xe máy Honda, ô tô Ford).

Xu hướng chính:

• Bùng nổ ngành F&B: Vẫn là lĩnh vực thống trị, thu hút nhiều thương hiệu và nhà đầu tư nhất.
• Sự trỗi dậy của thương hiệu nội địa: Các thương hiệu Việt như Trung Nguyên Legend, Phúc Long, Phê La… không chỉ mạnh trong nước mà còn đang vươn ra thế giới.
• Đa dạng hóa ngành nghề: Nhượng quyền đã lan rộng sang các lĩnh vực mới mẻ như bán lẻ (Circle K), giáo dục (Apax Leaders), thể thao (CitiGym), và cả hạ tầng công nghệ (Trạm sạc VinFast).
• Chuyển đổi số là yêu cầu bắt buộc: Các hệ thống nhượng quyền hiện đại đều phải tích hợp công nghệ vào vận hành (phần mềm POS, CRM, quản lý kho, marketing số…) để tối ưu hiệu quả.

Phân tích chuyên sâu ví dụ về các mô hình nhượng quyền ngành F&B

Ngành F&B là sân chơi sôi động nhất với đủ các phân khúc từ bình dân đến cao cấp.

Mixue: Chiến lược “Bão giá rẻ” và kiểm soát chuỗi cung ứng

• Mô hình tài chính:
  • Phí nhượng quyền: 46,8 triệu VNĐ / 3 năm.
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Dao động từ 500 triệu – 1,2 tỷ VNĐ (bao gồm phí nhượng quyền, ký quỹ, máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu đợt đầu, chi phí thi công).
  • Mô hình doanh thu độc đáo: Mixue không thu % doanh thu hàng tháng. Lợi nhuận chính của hãng đến từ việc bắt buộc các cửa hàng phải nhập toàn bộ nguyên liệu, máy móc, và vật dụng từ công ty mẹ.
• Yêu cầu & Điều kiện:
  • Mặt bằng: Tối thiểu 20m², mặt tiền trên 3m. Khuyến khích từ 40m².
  • Quy định khoảng cách tối thiểu 800m giữa các cửa hàng để tránh cạnh tranh nội bộ.
• Chiến lược cốt lõi: Mixue theo đuổi chiến lược thâm nhập thị trường bằng giá rẻ và tốc độ mở rộng cực nhanh. Bằng cách kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng nguyên liệu, họ đảm bảo được chất lượng đồng nhất, tối ưu hóa giá thành và tạo ra nguồn lợi nhuận bền vững dù không thu chiết khấu doanh thu. Đây là mô hình dành cho nhà đầu tư muốn tham gia vào một hệ thống có sức lan tỏa mạnh mẽ và quy trình tinh gọn.

Highlands Coffee: Mô hình cao cấp, tuyển chọn đối tác chiến lược

• Mô hình tài chính:
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Rất cao, ước tính từ 3,5 – 6 tỷ VNĐ.
  • Phí hoạt động hàng tháng: Cực kỳ cao, bao gồm 7% trên doanh thu (phí bản quyền) và 5% trên doanh thu (phí quản lý).
• Yêu cầu & Điều kiện:
  • Mặt bằng: Yêu cầu cực kỳ khắt khe, diện tích tối thiểu 150m², phải là các vị trí góc ở ngã ba, ngã tư hoặc mặt tiền các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại lớn.
  • Năng lực tài chính: Yêu cầu nhà đầu tư có tiềm lực tài chính cực mạnh, thường là các tập đoàn hoặc tổ chức lớn.
• Chiến lược cốt lõi: Highlands Coffee không nhượng quyền ồ ạt. Họ định vị mình ở phân khúc cao cấp và sử dụng mức phí khổng lồ như một “bộ lọc” để tuyển chọn những đối tác chiến lược thực sự, có khả năng duy trì tiêu chuẩn vận hành và hình ảnh thương hiệu ở mức cao nhất.

Hồng Trà Ngô Gia: Lựa chọn cân bằng ở phân khúc tầm trung

• Mô hình tài chính:
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Khoảng 500 triệu VNĐ.
  • Bao gồm: Phí nhượng quyền (110 triệu), phí ký quỹ (20 triệu), thiết bị (khoảng 100 triệu), và các chi phí khác.
• Yêu cầu & Điều kiện:
  • Yêu cầu nhà đầu tư có sự yêu thích ngành F&B và cam kết tham gia vào quá trình quản lý, vận hành.
  • Ưu tiên mặt bằng ở vị trí dễ nhận diện, khu đông dân cư.
• Chiến lược cốt lõi: Ngô Gia tấn công vào phân khúc tầm trung, là lựa chọn hợp lý cho các nhà đầu tư cá nhân có vốn không quá lớn nhưng muốn hợp tác với một thương hiệu nội địa đã có uy tín. Mô hình này cân bằng giữa chi phí đầu tư và sự hỗ trợ từ thương hiệu.

Milano Coffee: “Dân chủ hóa” nhượng quyền cà phê

• Mô hình tài chính:
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Cực kỳ linh hoạt, chỉ từ 71,5 triệu VNĐ đến hơn 700 triệu VNĐ tùy gói.
  • Điểm đặc biệt: Không thu phí quản lý hàng tháng. Lợi nhuận của thương hiệu đến từ việc cung cấp độc quyền cà phê cho toàn hệ thống.
• Chiến lược cốt lõi: Milano theo đuổi chiến lược “dân chủ hóa” cơ hội kinh doanh cà phê. Với rào cản gia nhập cực thấp và nhiều gói lựa chọn, họ thu hút được đông đảo các nhà đầu tư nhỏ lẻ, giúp thương hiệu đạt độ phủ sóng nhanh và rộng khắp cả nước.

Phê La: Nhượng quyền chọn lọc và xây dựng thương hiệu ngách

Chiến lược cốt lõi: Phê La nổi bật với định vị “trà Ô Long đặc sản” và không gian đậm chất riêng. Hiện tại, thương hiệu chưa công bố chính sách nhượng quyền đại trà. Điều này cho thấy họ đang áp dụng chiến lược phát triển thận trọng, tập trung vào việc tự vận hành hoặc lựa chọn những đối tác chiến lược thực sự am hiểu và phù hợp với giá trị cốt lõi, thay vì mở rộng ồ ạt để giữ vững chất lượng và sự khác biệt.

Bảng so sánh nhanh các ví dụ về mô hình nhượng quyền F&B

Mở rộng sân chơi: Mô hình nhượng quyền bán lẻ và dịch vụ

Thị trường không chỉ có F&B. Các lĩnh vực khác cũng đang cho thấy tiềm năng to lớn.

Circle K: Ông lớn bán lẻ tiện lợi toàn cầu

• Mô hình tài chính:
  • Phí nhượng quyền: ~25.000 USD (~620 triệu VNĐ).
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Rất cao, khoảng 4 – 5 tỷ VNĐ.
  • Phí hoạt động: 4.5% trên doanh thu.
• Chiến lược cốt lõi: Tương tự Highlands, Circle K sử dụng mức đầu tư cao để đảm bảo các đối tác nhận quyền có tiềm lực tài chính vững mạnh, cam kết duy trì tiêu chuẩn vận hành 24/7 và hình ảnh thương hiệu toàn cầu.

J&T Express: Cơ hội trong “cơn sốt” Logistics

• Mô hình tài chính:
  • Tổng vốn đầu tư ban đầu: Rất hợp lý, chỉ từ 100 – 300 triệu VNĐ.
• Chiến lược cốt lõi: J&T tận dụng sự bùng nổ của thương mại điện tử, tạo ra một mô hình nhượng quyền bưu cục với chi phí gia nhập thấp. Điều này giúp họ nhanh chóng mở rộng mạng lưới phủ sóng đến từng địa phương, đồng thời mang đến cơ hội cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào ngành logistics đầy tiềm năng.

Trạm sạc VinFast: Mô hình nhượng quyền của tương lai

• Mô hình tài chính: Cung cấp nhiều lựa chọn linh hoạt.
  • Nhà đầu tư tự bỏ vốn: Đầu tư trụ sạc với giá từ 11 triệu (trụ chậm) đến hơn 500 triệu (trụ nhanh). VinFast hỗ trợ công nghệ, nhà đầu tư hưởng hoa hồng 750 VNĐ / kWh.
  • Cho thuê mặt bằng: Nhà đầu tư có mặt bằng đẹp chỉ cần cho thuê, VinFast sẽ tự đầu tư 100% trạm sạc.
• Chiến lược cốt lõi: Đây là một mô hình nhượng quyền hạ tầng cực kỳ thông minh. VinFast không chỉ bán xe mà còn xã hội hóa việc xây dựng hệ sinh thái trạm sạc, giúp giải quyết nỗi lo lớn nhất của người dùng xe điện và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam.

Lời khuyên vàng cho nhà đầu tư mô hình nhượng quyền

Trước khi “xuống tiền”, hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố sau:

1. Nghiên cứu kỹ lưỡng: Đừng chỉ nhìn vào chi phí. Hãy tìm hiểu sâu về mô hình kinh doanh, uy tín thương hiệu, các điều khoản hỗ trợ và ràng buộc trong hợp đồng.
2. Đánh giá năng lực bản thân: Bạn có đủ vốn không? Vị trí mặt bằng của bạn có đáp ứng yêu cầu không? Bạn có sẵn sàng tuân thủ 100% quy định của bên nhượng quyền không?
3. Làm việc trực tiếp: Mọi thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo. Hãy liên hệ và làm việc trực tiếp với đội ngũ của thương hiệu bạn quan tâm để có thông tin chính xác và cập nhật nhất.
4. Tư vấn pháp lý: Hãy tham khảo ý kiến luật sư hoặc chuyên gia tư vấn về các điều khoản trong hợp đồng nhượng quyền trước khi ký kết.

Thị trường nhượng quyền Việt Nam là một bức tranh đa sắc màu với vô vàn cơ hội, nhưng cũng không thiếu thách thức. Hiểu rõ chiến lược đằng sau mỗi mô hình sẽ là chiếc chìa khóa giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư thông minh và thành công.

Lưu ý:

Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo tổng quan và định hướng. Nó giúp bạn có cái nhìn tổng thể về thị trường và ví dụ về các mô hình nhượng quyền phổ biến. Nhưng để đưa ra quyết định đầu tư cụ thể, việc nghiên cứu sâu hơn, thẩm định kỹ lưỡng và làm việc trực tiếp với các bên nhượng quyền là cực kỳ quan trọng.

——————————-