Tổng thể thống kê là gì? Các loại tổng thể phổ biến

Last updated on 25 November, 2024

Trong thống kê, thuật ngữ tổng thể được sử dụng để mô tả tất đối tượng của một nghiên cứu cụ thể. Tổng thể thống kê có thể lớn hoặc nhỏ về kích thước tùy thuộc vào số lượng đặc điểm được khoanh vùng nào. Ví dụ: tổng thể có thể là phụ nữ trên 18 tuổi mua cà phê tại Starbucks, thay vì phụ nữ trên 18 tuổi nói chung.

Tổng thể thống kê được sử dụng để quan sát các hành vi, xu hướng và mô hình trong cách mà mọi cá nhân trong một nhóm xác định tương tác với thế giới xung quanh. Điều này cho phép các nhà thống kê rút ra kết luận về đặc điểm của các đối tượng nghiên cứu. Những đối tượng này không nhất thiết phải là con người mà có thể là động vật, thực vật, và thậm chí cả các vật thể như các ngôi sao.

Tổng thể thống kê (Statistical population) là gì?

Khái niệm tổng thể thống kê

Tổng thể thống kê (Statistical population) là toàn bộ nhóm người hoặc đối tượng mà mẫu (sample) được lấy ra từ đó. Đây là toàn bộ nhóm mà chúng ta quan tâm, bao gồm tất cả các đối tượng trong nhóm.

Trong thống kê, tổng thể là khái niệm đối lập với mẫu, vốn chỉ là một phần hoặc một tỷ lệ của nhóm. Ví dụ, nếu bạn muốn khảo sát các chủ nuôi chó để tìm hiểu thương hiệu thức ăn cho chó mà họ ưa thích, thì tổng thể sẽ là tất cả các chủ nuôi chó ở Việt Nam. Tuy nhiên, việc khảo sát từng chủ nuôi chó trên cả nước sẽ rất khó thực hiện, vì vậy bạn sẽ lấy một mẫu từ toàn bộ nhóm chủ nuôi chó.

Nếu bạn thực sự khảo sát được tất cả mọi người trong dân số, điều đó được gọi là điều tra dân số. Cuộc điều tra dân số Việt Nam là một ví dụ điển hình. Trong hầu hết các trường hợp, việc khảo sát toàn bộ dân số là không khả thi do giới hạn về thời gian, chi phí, nhân lực hoặc các yếu tố khác.

Hãy tưởng tượng bạn cần gọi điện cho từng chủ nuôi chó ở Việt Nam để hỏi thương hiệu thức ăn mà họ ưa thích – điều này sẽ tốn rất nhiều thời gian! Ngoài ra, đôi khi có người không muốn trả lời hoặc quên trả lời, dẫn đến các cuộc điều tra dân số (tổng thể) không hoàn chỉnh. Những cuộc điều tra không hoàn chỉnh này, theo định nghĩa, sẽ trở thành mẫu.

Ví dụ về tổng thể thống kê

Dưới đây là một số ví dụ về tổng thể:

• Tất cả người trưởng thành trong một quốc gia: bao gồm mọi người trưởng thành sống trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia cụ thể.
• Tất cả sinh viên trong một trường đại học: bao gồm mọi sinh viên đang theo học tại một trường đại học cụ thể, bất kể ngành học hay năm nhập học của họ.
• Tất cả nhân viên trong một công ty: bao gồm tất cả cá nhân làm việc cho một công ty cụ thể, bao gồm nhân viên toàn thời gian, bán thời gian và hợp đồng.
• Tất cả bệnh nhân được chẩn đoán mắc một căn bệnh: bao gồm mọi cá nhân được chẩn đoán mắc một tình trạng sức khỏe hoặc căn bệnh cụ thể.
• Tất cả các loài trong một hệ sinh thái: bao gồm mọi loài thực vật, động vật và vi sinh vật trong một hệ sinh thái hoặc môi trường sống cụ thể.
• Tất cả sản phẩm được bán bởi một nhà bán lẻ: bao gồm mọi sản phẩm được bán tại một cửa hàng bán lẻ hoặc trên nền tảng bán lẻ trực tuyến.
• Tất cả phương tiện đã đăng ký trong một thành phố: bao gồm mọi phương tiện đã được đăng ký với cơ quan giao thông địa phương trong một thành phố hoặc khu vực cụ thể.
• Tất cả nhà ở trong một khu dân cư: bao gồm mọi căn nhà ở trong một khu dân cư hoặc cộng đồng được xác định.
• Tất cả bài đăng trên một nền tảng mạng xã hội: bao gồm mọi bài đăng được đăng trên một nền tảng mạng xã hội cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định.

Các loại tổng thể thống kê phổ biến

Trong thống kê, tổng thể (population) có thể được phân loại dựa trên đặc điểm và mục đích nghiên cứu. Dưới đây là các loại tổng thể thống kê phổ biến:

Dựa trên số lượng phần tử

Tổng thể hữu hạn:

• Là tổng thể có số lượng phần tử có thể đếm được.
• Ví dụ: Số sinh viên trong một trường đại học, số sản phẩm trong kho hàng của công ty B.

Tổng thể vô hạn:

• Là tổng thể có số lượng phần tử không thể đếm được hoặc cực kỳ lớn.
• Ví dụ: Số hạt cát trên bãi biển, số ngôi sao trên bầu trời.

Dựa trên tính chất của phần tử

Tổng thể đồng nhất:

• Là tổng thể trong đó tất cả các phần tử có cùng tính chất hoặc đặc điểm.
• Ví dụ: Tất cả các viên thuốc trong một lô sản xuất cùng một nhà máy.

Tổng thể không đồng nhất:

• Là tổng thể có các phần tử khác nhau về đặc điểm hoặc tính chất.
• Ví dụ: Dân số trong một thành phố với các độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp khác nhau.

Dựa trên phạm vi nghiên cứu

Sample Population (Tổng thể mẫu):

• Là một phần nhỏ được chọn ra từ tổng thể lớn để nghiên cứu.
• Ví dụ: 500 khách hàng được chọn để khảo sát từ 10.000 khách hàng của một công ty.

Target Population (Tổng thể mục tiêu):

• Là tổng thể mà nghiên cứu hướng đến, nhưng không nhất thiết phải nghiên cứu toàn bộ.
• Ví dụ: Tất cả sinh viên năm nhất tại các trường đại học công lập.

Observed Population (Tổng thể quan sát):

• Là tổng thể thực tế mà nhà nghiên cứu có thể quan sát và thu thập dữ liệu.
• Ví dụ: Những khách hàng thực sự trả lời khảo sát trong tổng thể khách hàng mục tiêu.

Dựa trên bản chất dữ liệu

Tổng thể rời rạc (Discrete Population):

• Gồm các phần tử có thể đếm được và rời rạc.
• Ví dụ: Số lượng học sinh trong từng lớp học.

Tổng thể liên tục (Continuous Population):

• Gồm các phần tử có giá trị liên tục và không đếm được trực tiếp, thường phải sử dụng các phương pháp đo lường cụ thể.
• Ví dụ: Chiều cao của người dân trong một khu vực, nhiệt độ hàng ngày.

Các cách thu thập dữ liệu tổng thể thống kê

Thu thập dữ liệu từ toàn bộ tổng thể có thể là một thách thức, đặc biệt khi tổng thể lớn hoặc phân bố trên nhiều khu vực địa lý. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu có thể sử dụng một số phương pháp để thu thập dữ liệu từ tổng thể:

Điều tra dân số (Census)

Tiến hành điều tra dân số bao gồm việc thu thập dữ liệu từ mọi cá nhân hoặc đối tượng trong dân số. Phương pháp này cung cấp thông tin chính xác và toàn diện nhất nhưng có thể tốn nhiều thời gian, chi phí và không thực tế đối với các dân số lớn.

Dữ liệu hành chính

Sử dụng các hồ sơ hành chính hoặc cơ sở dữ liệu hiện có được quản lý bởi các cơ quan chính phủ, tổ chức hoặc cơ quan. Các hồ sơ này thường chứa thông tin giá trị về các cá nhân hoặc đối tượng trong tổng thể, chẳng hạn như dữ liệu điều tra dân số, hồ sơ thuế, hồ sơ y tế hoặc hồ sơ giáo dục.

Khảo sát

Thực hiện các bảng hỏi hoặc phỏng vấn với một mẫu đại diện của tổng thể. Mặc dù khảo sát thường được dùng để lấy mẫu, chúng cũng có thể được áp dụng để thu thập dữ liệu từ toàn bộ tổng thể thống kê nếu khả thi. Phương pháp này cho phép các nhà nghiên cứu thu thập thông tin trực tiếp từ các cá nhân, mang lại cái nhìn sâu sắc về ý kiến, hành vi và đặc điểm của họ.

Quan sát trực tiếp

Quan sát và ghi lại thông tin về các cá nhân hoặc đối tượng trong tổng thể thống kê một cách trực tiếp. Phương pháp này thường được sử dụng trong nhân học, sinh thái học và xã hội học, nơi các nhà nghiên cứu quan sát hành vi tự nhiên trong môi trường của chúng.

Viễn thám (Remote Sensing)

Sử dụng công nghệ viễn thám như vệ tinh, drone, hoặc cảm biến để thu thập dữ liệu về các đặc điểm hoặc hiện tượng môi trường trong tổng thể. Viễn thám đặc biệt hữu ích để nghiên cứu các khu vực địa lý rộng lớn hoặc khó tiếp cận. Ví dụ: Sử dụng hình ảnh từ các vệ tinh như Sentinel-2 để theo dõi độ ẩm của đất, sức khỏe cây trồng, hoặc phát hiện bệnh dịch và sâu bệnh trong các cánh đồng lớn.

Dữ liệu từ mạng xã hội và website

Phân tích dữ liệu được tạo ra từ các nền tảng mạng xã hội, website hoặc cộng đồng trực tuyến để hiểu hành vi, sở thích và sự tương tác của các cá nhân trong tổng thể. Phương pháp này cung cấp thông tin giá trị về các nhóm tổng thể kỹ thuật số và cộng đồng trực tuyến.

Đo lường vật lý

Phương pháp này bao gồm việc lấy các phép đo vật lý hoặc mẫu từ các cá nhân hoặc đối tượng trong tổng thể. Nó thường được sử dụng trong lĩnh vực sinh học, y học và kỹ thuật để thu thập dữ liệu về các đặc điểm hoặc tính chất vật lý khách quan.

Kết luận

Một population (tổng thể) là tập hợp thống kê đang được nghiên cứu mà từ đó dữ liệu được rút ra. Việc thu thập dữ liệu từ một tổng thể có thể rất khó khăn, đặc biệt nếu chủ đề nghiên cứu có phạm vi rộng và độ phân tán khắp nơi. Việc nghiên cứu con người là một ví dụ điển hình. Không thể thu thập dữ liệu từ mọi người có mắt nâu trên thế giới, vì vậy phương pháp random sampling (lấy mẫu ngẫu nhiên) là cách hữu hiệu để suy luận về tổng thể đó.

——————————-