Những vấn đề doanh nghiệp gặp phải khi tự triển khai nghiên cứu thị trường

Last updated on 19 September, 2024

Nghiên cứu thị trường là công việc cần làm trong một thị trường đầy cạnh tranh – nơi có quá nhiều sản phẩm chạy đua để dành sự chấp nhận mua và sử dụng của khách hàng. Càng hiểu rõ về thị trường và khách hàng tiềm năng, doanh nghiệp càng có nhiều cơ hội thành công. Tuy nhiên, nghiên cứu thị trường chưa bao giờ đơn giản bởi những vấn đề chung dưới đây:

Tìm hiểu các lưu ý khi tự triển khai nghiên cứu thị trường

Vấn đề bên trong doanh nghiệp 

Quyết định đầu bài nghiên cứu thị trường

Từ những bước đầu nghiên cứu, doanh nghiệp phải xác định được rõ đối tượng phục vụ cho nghiên cứu, hay nói cách khác là mục tiêu hướng tới cuối cùng. Ít nhất phải trả lời được các câu hỏi: “Nghiên cứu này để làm gì”, “Nghiên cứu này hướng tới ai”,… Xác định đầu bài nghiên cứu rõ ràng sẽ là kim chỉ nam cho một loạt công việc thực hiện theo đúng quy trình.

Tự triển khai NCTT có điểm lợi trong xác định đề bài, đó là doanh nghiệp hiểu rất rõ insight bản thân và tập khách hàng. Tuy nhiên, nếu thiếu kinh nghiệm triển khai thì đề bài đặt ra cho việc nghiên cứu nhiều khi sẽ xa rời tính khả thi.

Lấy ví dụ, doanh nghiệp có thể lựa chọn những yêu cầu không thể thực hiện được hoặc đề bài và cách lựa chọn phương pháp nghiên cứu không thích hợp, dẫn tới kết quả cuối cùng không được như mong muốn.

Xác định phương pháp chọn mẫu 

Trước khi thực hiện khảo sát thu thập thông tin định lượng, chọn mẫu là một trong những khâu quyết định chất lượng của kết quả nghiên cứu. Có nghĩa là, nhà nghiên cứu không tiến hành thu thập dữ liệu của toàn bộ thị trường mà chỉ chọn một nhóm xác định. Thông qua phương pháp này, chúng ta chọn một số lượng đủ lớn các đại diện của toàn bộ thị trường, rồi dùng kết quả thu thập được tính toán, suy rộng thành các đặc điểm của tổng thể thị trường nghiên cứu. Do đó, câu hỏi đặt ra là “Chọn mẫu như thế nào để đảm bảo tính bao trùm đủ suy rộng ra tổng thể?”. Chọn mẫu không phù hợp sẽ dẫn tới những sai lệch trong quá trình khảo sát, tiêu tốn thời gian, nhân lực và kinh phí.

Ví dụ: Doanh nghiệp thực hiện nghiên cứu trên 1 dãy phố và lựa chọn phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên hệ thống. Giả sử có 1000 hộ và lựa chọn đưa ra là tất cả các hộ có số nhà đuôi 7.

Phương pháp chọn mẫu sẽ phụ thuộc vào mục đích hay tầm quan trọng của dự án nghiên cứu, thời gian tiến hành, kinh phí, kỹ năng của người nghiên cứu,…

Một doanh nghiệp tự triển khai nghiên cứu thị trường đương nhiên sẽ không tránh khỏi khó khăn này, trừ khi họ đã có kinh nghiệm ở những dự án khác trước đó. Còn về phía những đơn vị nghiên cứu thị trường chuyên nghiệp có kĩ năng và kinh nghiệm thì đây không phải thách thức lớn. 

Vấn đề về nguồn nhân lực 

Nguồn lực là yếu tố quan trọng trong việc thực hiện các hoạt động NCTT. Trong trường hợp DN tự thực hiện, vấn đề nguồn lực lại trở thành yếu tố trọng yếu hơn cả bởi nguồn lực có những tác động đến kết quả của nghiên cứu (số lượng, chất lượng). 

Về số lượng: Số lượng người tham gia vào quá trình nghiên cứu phải đảm bảo đủ. Nhân lực đủ mới đảm bảo khối lượng công việc hoàn thành đúng thời hạn, đúng yêu cầu và đúng với mục tiêu đã đề ra. Thiếu mạng lưới điều tra viên là điểm yếu của hầu hết các doanh nghiệp khi tự triển khai.

Vậy bao nhiêu là đủ? Điều đó phụ thuộc vào quy mô, tính chất của dự án. Lấy ví dụ, doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu “Nhu cầu của phụ huynh hiện nay về hệ thống giáo dục mầm non chuẩn quốc tế, nhằm xác định chiến lược phát triển và số lượng điểm trường trên 5 thành phố trực thuộc Trung ương tại Việt Nam”. Vậy, doanh nghiệp cần phải xây dựng và kiểm soát mạng lưới điều tra viên tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Với bất kỳ doanh nghiệp nào, bước đầu tiên này đều khó khăn, chi phí duy trì cũng cao nếu doanh nghiệp không thực hiện điều tra thường xuyên. 

Ví dụ: Dự án “Đánh giá hài lòng khách hàng sử dụng điện năm 2019” tại 63 tỉnh thành của công ty Tư vấn Quản lý OCD là dự án với quy mô lớn, khảo sát lớn, phạm vi triển khai lớn và rộng khắp. Để dự án này thực hiện thành công, công ty OCD phải đảm bảo nguồn lực đủ mạnh, chất lượng và số lượng luôn phải đi song hành với nhau.

Hội thảo tổng kết dự án “ Đánh giá hài lòng khách hàng sử dụng điện năm 2019” của EVNHANOI – Click ảnh để xem chi tiết

Về chất lượng: mặt chất lượng đề cập đến chuyên môn của nhân sự. Thông thường yêu cầu cần những kỹ năng phân tích, nghiên cứu, tổng hợp vấn đề, thu thập thông tin, xử lý dữ liệu … Tiếp theo là kinh nghiệm. Nhân sự càng có kinh nghiệm triển khai thì kỹ năng cũng được bồi đắp, việc xử lý các tình huống bất ngờ cũng hợp lý và linh hoạt hơn. Đi vào chi tiết, có thể đề cập tới điều tra viên và người phân tích dữ liệu. Điều tra viên trong quá trình hỏi cần phải nắm vững kiến thức, kỹ năng phỏng vấn, có kỹ năng đặt vấn đề dễ hiểu, tránh lạc đề cho đối tượng phỏng vấn, khả năng kéo được người phỏng vấn lại câu chuyện nếu lạc đề… Sau quá trình thu thập và xử lý dữ liệu, doanh nghiệp cần có chuyên gia phân tích dữ liệu thành thạo các công cụ phân tích như Stata, CSPro, SPSS,… Nhiều doanh nghiệp vẫn lựa chọn phương pháp tự thu thập dữ liệu và thuê chuyên gia phân tích riêng. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp không sát sao trong quá trình thu thập và xử lý lỗi sau thu thập thì có thể khi đưa vào phần mềm phân tích sẽ trả kết quả sai.

Vấn đề bên ngoài doanh nghiệp 

Khó khăn trong quá trình nghiên cứu thị trường

Một số những khó khăn trong quá trình phỏng vấn thu thập thông tin thường gặp:

• Thứ nhất, vấn đề bảo mật thông tin: trong bối cảnh hiện nay, việc thông tin tràn lan đang là rào cản cho người cung cấp thông tin khi NCTT. Do vậy, người trả lời thường từ chối cung cấp thông tin, đặc biệt là thông tin mang tính cá nhân như thu thập, số điện thoại, địa chỉ nhà,…
• Thứ hai, khó khăn trong tiếp cận đối tượng là rào cản tiếp theo khi thực hiện phỏng vấn thu thập thông tin, đặc biệt là ở các khu vực thành thị. 
• Thứ ba, tính trung thực của thông tin: thông tin cung cấp bởi đối tượng phỏng vấn có thể sai lệch do cá nhân họ không muốn cung cấp chính xác hoặc cách hiểu/hỏi sai của điều tra viên.
• Thứ 4, lỗi kỹ thuật với đối tượng cũng thường xuyên xảy ra trong quá trình phỏng vấn. Ví dụ với những loại hình phỏng vấn kiểu mới như CAPI hoặc sử dụng thiết bị di động, điều tra viên có thể không quen sử dụng, sử dụng ở vùng mất sóng, không save dữ liệu đúng cách,…

Chính vì thế, bộ phận triển khai nghiên cứu phải có kinh nghiệm, có tiếng nói, đủ uy tín và gây dựng được sự tin tưởng. Bản thân người thực hiện nghiên cứu phải đủ tinh tế, khéo léo để tiếp cận đối tượng phỏng vấn mà không gây nên khó khăn đối với họ. 

Vấn đề khác

Ngoài những khó khăn đã nêu trên, còn một số những khó khăn khác như: 

• Thủ tục hành chính: khi tiến hành khảo sát thực địa, việc xin giấy phép khảo sát tại địa phương rất quan trọng. Trong nhiều trường hợp khảo sát không thực hiện được do không được sự cho phép của chính quyền địa phương. Hầu hết các doanh nghiệp tự triển khai NCTT đều gặp khó khăn này do không có mạng lưới tiếp cận – bao gồm những bộ phận hành chính tỉnh, thành phố, … và các địa phương khảo sát nói chung.
• Yếu tố thời tiết: Hiển nhiên thời tiết thuận lợi sẽ là điểm cộng lớn để quá trình NCTT diễn ra tốt đẹp. Thực tế cho thấy khi thực hiện thu thập dữ liệu đúng trong khoảng thời gian mưa bão thì chi phí đi lại, ăn ở, thực hiện,… có thể tăng lên khoảng 10% – 20%. Về yếu tố thời tiết, doanh nghiệp chỉ có thể hạn chế chứ khó khắc phục vì sẽ còn phụ thuộc vào thời gian quyết định thực hiện khảo sát. 
• Yếu tố văn hóa – vùng miền: Một bảng hỏi đang được sử dụng để khảo sát ở miền Bắc chưa chắc đã thích hợp nếu đem vào Nam. Văn phong, từ ngữ sử dụng và cách hỏi của điều tra viên đều cần thay đổi sao cho phù hợp.

→ Bên cạnh những vấn đề “hiển nhiên” như trên thì sẽ có vô vàn những trở ngại trong quá trình nghiên cứu mà không thể lường trước. Và để giải quyết tốt những trở ngại ấy thì tập trung khá lớn vào kiến thức và kinh nghiệm. Kinh nghiệm càng nhiều thì kỹ năng giải quyết càng tốt. 

GIẢI PHÁP: Lựa chọn đơn vị triển khai nghiên cứu thị trường

Một giải pháp mà hiện nay rất nhiều doanh nghiệp áp dụng đó chính là sử dụng bên thứ ba. Một đơn vị nghiên cứu thị trường chuyên nghiệp sẽ là lựa chọn “đáng tiền” hơn khi hướng tới mục đích là kết quả cuối cùng.

Team Marketing

Nguồn: Phỏng vấn trực tiếp Ths. Phạm Thị Bích Ngọc – Công ty Tư vấn Quản lý OCD

Bà Ngọc hiện là Chuyên gia Dịch vụ Nghiên cứu Thị trường của Công ty Tư vấn Quản lý OCD, đã trực tiếp tham gia vào các dự án đánh giá sự hài lòng của khách hàng dùng điện cho tại hầu hết các tỉnh, thành phố cho Tổng Công ty Điện lực Miền Nam, Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc, Tổng Công ty Điện lực Miền Trung, Tổng Công ty Điện lực Hà nội trong năm 2018, cũng như dự án nghiên cứu thị trường cho Zongsen, Vĩnh Quang.

Đọc thêm:

Vai trò quan trọng của nghiên cứu thị trường

Nghiên cứu dịch vụ mới cho Công ty TNHH Chế tạo Động cơ Zongshen Việt Nam

Nghiên cứu nhận thức khách hàng và thái độ với chính sách BHXH

——————————-