Thách thức của Việt Nam trong chuyển đổi số
Bên cạnh những cơ hội, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức trong chuyển đổi số, bao gồm:
Trình độ công nghệ còn hạn chế
Việt Nam còn thiếu hụt về năng lực nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ số tiên tiến, như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain, big data và các công nghệ 4.0 khác. Theo báo cáo của Cơ quan Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), chỉ có 10% doanh nghiệp Việt Nam sử dụng các công nghệ 4.0, thấp hơn so với các nước trong khu vực. Việt Nam cũng còn thiếu hụt về nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ số, đặc biệt là các chuyên gia, nhà khoa học và kỹ sư có khả năng sáng tạo và đổi mới.
Hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng
Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để hỗ trợ chuyển đổi số, như mạng viễn thông, trung tâm dữ liệu, an ninh mạng, chuẩn hóa dữ liệu và tích hợp hệ thống. Theo báo cáo của Hiệp hội Internet Việt Nam, chỉ có 40% dân số Việt Nam có thể truy cập internet tốc độ cao, và chỉ có 30% doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng điện toán đám mây. Việt Nam cũng còn yếu về an ninh mạng, với hơn 10.000 trường hợp tấn công mạng xảy ra vào năm 2020, gây thiệt hại lên đến 1 tỷ USD.
Nhận thức của doanh nghiệp và người dân về chuyển đổi số còn chưa cao
Việt Nam còn thiếu sự đồng thuận và hành động của các bên liên quan trong chuyển đổi số, như doanh nghiệp, người dân, cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và các đối tác quốc tế. Theo báo cáo của Cục Thông tin và Thống kê Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ có 43% doanh nghiệp Việt Nam có kế hoạch chuyển đổi số, và chỉ có 20% doanh nghiệp Việt Nam đã thực hiện chuyển đổi số một phần hoặc toàn bộ. Người dân Việt Nam cũng còn thiếu kiến thức và kỹ năng về công nghệ số, cũng như thiếu niềm tin và thái độ tích cực đối với chuyển đổi số.
Giải pháp chuyển đổi số tại Việt Nam
Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức trong chuyển đổi số, Việt Nam cần có những giải pháp toàn diện và hiệu quả, bao gồm:
Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ số tiên tiến
Việt Nam cần tạo ra một môi trường khuyến khích và hỗ trợ cho các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân tham gia vào hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ số mới nhất, như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain, big data và các công nghệ 4.0 khác. Cũng cần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghệ số, để học hỏi kinh nghiệm, trao đổi thông tin và tiếp cận nguồn lực từ các nước tiên tiến.
Xây dựng và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để hỗ trợ chuyển đổi số
Việt Nam cần thúc đẩy tiến độ triển khai và mở rộng hệ thống viễn thông, đặc biệt là mạng 5G, nhằm đáp ứng nhu cầu về truy cập internet nhanh, ổn định và an toàn cho cả cộng đồng dân cư và doanh nghiệp. Đồng thời, đầu tư vào xây dựng và quản lý các trung tâm dữ liệu với quy mô lớn, tiện ích hiện đại và hiệu quả năng lượng là không thể thiếu, nhằm phục vụ việc lưu trữ, xử lý và phân tích dữ liệu số quy mô lớn và phức tạp. Đối với an ninh mạng, Việt Nam cần tăng cường cả về khả năng phòng chống và ứng phó với các cuộc tấn công mạng, đồng thời nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cả cộng đồng dân cư và doanh nghiệp đối với an toàn thông tin.
Nâng cao nhận thức và hành động của các bên liên quan trong chuyển đổi số
Việt Nam cần thúc đẩy sự đồng thuận và hành động từ các bên liên quan trong quá trình chuyển đổi số, thông qua việc gia tăng hoạt động tuyên truyền, giáo dục, và đào tạo về công nghệ số cho cả cộng đồng dân cư và doanh nghiệp. Đặc biệt, đối với nhóm những người ít tiếp xúc với công nghệ số như người dân ở nông thôn, phụ nữ, người cao tuổi, và người khuyết tật, cần đặc biệt chú trọng. Ngoài ra, cần thiết phải tạo ra các cơ chế khuyến khích và động viên để kích thích sự tham gia trong chuyển đổi số, bằng cách cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp, tổ chức, và cá nhân tham gia vào quá trình này.
