Last updated on 10 November, 2025

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã là một chủ trương lớn nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở. Trong bối cảnh này, Chuyển đổi số (CĐS) không chỉ là nhiệm vụ mà còn là điều kiện tiên quyết để bộ máy chính quyền xã mới vận hành trơn tru, hiệu quả và phục vụ người dân tốt hơn.

Tầm quan trọng của chuyển đổi số quản lý quản lý hành chính cấp xã sau sáp nhập

Sáp nhập kéo theo nhiều thách thức như tăng khối lượng công việc, bất đồng bộ về dữ liệu và hạ tầng công nghệ chắp vá từ các đơn vị cũ. Chuyển đổi số chính là giải pháp cốt lõi để giải quyết những vấn đề này:

• Tinh gọn quy trình, giảm tầng nấc trung gian: Ứng dụng công nghệ giúp chuẩn hóa quy trình nội bộ, giảm bớt thủ tục rườm rà, tạo điều kiện cho bộ máy mới tập trung vào các nhiệm vụ quản trị và phục vụ.
• Đồng bộ dữ liệu và Hệ thống: Xây dựng một kho dữ liệu chung, liên thông từ các xã cũ lên cấp huyện/tỉnh, đảm bảo tính toàn vẹn, tin cậy và khả năng khai thác dữ liệu để ra quyết định dựa trên số liệu.
• Nâng cao chất lượng phục vụ công: Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân liên tục, thông suốt, không bị gián đoạn. Tăng cường dịch vụ công trực tuyến để người dân có thể tiếp cận nhanh chóng, minh bạch, xóa bỏ khoảng cách địa lý.
  • Ví dụ: Hội nghị truyền hình, dịch vụ công trực tuyến giúp cán bộ và người dân giao tiếp, giải quyết công việc dễ dàng hơn dù khoảng cách địa lý giữa các thôn/bản có thể tăng lên sau sáp nhập.

Ba trụ cột của chuyển đổi số quản lý hành chính cấp xã

Để quá trình chuyển đổi số thành công sau sáp nhập, cần tập trung vào ba trụ cột chính:

Chính quyền Số (Digital Government)

• Hệ thống điều hành số: Triển khai các nền tảng dùng chung (như Hệ thống quản lý văn bản, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, hệ thống họp trực tuyến) để đảm bảo liên thông, thông suốt từ Trung ương đến xã.
• Quản lý dữ liệu: Thu thập, cập nhật, điều chỉnh dữ liệu dân cư, đất đai, kinh tế-xã hội một cách chính xác, có tính kế thừa. Đảm bảo an toàn, an ninh mạng.
• Đào tạo cán bộ: Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng để thay đổi tư duy, phương thức, kỹ năng vận hành cho cán bộ cấp xã, đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong công việc.

Kinh tế Số (Digital Economy)

• Hỗ trợ sản xuất và kinh doanh: Ứng dụng công nghệ vào sản xuất, tiêu thụ nông sản, hỗ trợ các Hợp tác xã đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử (Postmart, Vỏ Sò,…) và sử dụng các ứng dụng quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc.
• Thúc đẩy mô hình kinh doanh mới: Khuyến khích doanh nghiệp công nghệ số đồng hành, cung cấp các giải pháp phù hợp với đặc thù địa phương.

Xã hội Số (Digital Society)

• Phổ cập kỹ năng số: Tăng cường tuyên truyền, vận động người dân sử dụng điện thoại thông minh, Internet băng rộng. Triển khai các tổ công nghệ số cộng đồng để “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến và các tiện ích số.
• Môi trường mạng an toàn: Nâng cao nhận thức về an toàn thông tin, bảo vệ người dân khỏi các nguy cơ trên không gian mạng.

Giải pháp và định hướng lớn cho chuyển đổi số quản lý hành chính

Chuyển đổi số sau sáp nhập đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và nguồn lực đầu tư thỏa đáng:

• Hoàn thiện hạ tầng số: Nâng cấp hệ thống mạng nội bộ (LAN), đảm bảo kết nối internet băng rộng ổn định, đặc biệt là hệ thống hội nghị truyền hình để rút ngắn khoảng cách sau sáp nhập.
• Giải pháp “Make in Vietnam”: Ưu tiên các giải pháp công nghệ đã được kiểm chứng và tối ưu cho cấp xã, có khả năng tùy biến cao, giúp tiết kiệm chi phí và dễ dàng triển khai.
• Tăng cường sự đồng hành: Huy động lực lượng doanh nghiệp công nghệ số, bưu chính, công an, quân đội và sinh viên tình nguyện hỗ trợ cán bộ và người dân trong giai đoạn đầu vận hành.

Chuyển đổi số chính là cầu nối “sống còn” giúp bộ máy chính quyền xã sau sáp nhập vượt qua thách thức, tạo ra động lực kiến tạo mới và hướng tới mục tiêu xây dựng một chính quyền vận hành dựa trên dữ liệu, minh bạch và phục vụ hiệu quả ở cấp cơ sở.

Một số giải pháp cụ thể cho chuyển đổi số hoạt động chính quyền xã

Các giải pháp cụ thể cho việc Chuyển đổi số hoạt động chính quyền xã cần tập trung vào ba trụ cột chính là Chính quyền số, Kinh tế số và Xã hội số ở cấp cơ sở, ưu tiên các ứng dụng mang lại hiệu quả trực tiếp và dễ tiếp cận cho người dân.

Chính quyền Số (Digital Government)

Đây là trụ cột cốt lõi nhằm tinh gọn, nâng cao hiệu quả điều hành và phục vụ người dân của bộ máy chính quyền xã:

• Hệ thống Một cửa điện tử/Liên thông:
  • Thực hiện 100% thủ tục hành chính(TTHC) tiếp nhận và xử lý trên Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh, đảm bảo liên thông từ xã lên huyện, tỉnh.
  • Khuyến khích và hướng dẫn người dânnộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia/Cổng Dịch vụ công cấp tỉnh và nhận kết quả tại nhà qua Dịch vụ bưu chính công ích.
• Văn phòng không giấy tờ (e-Office):
  • Sử dụng 100% văn bản điện tửcó ký số chuyên dùng trong điều hành, trao đổi giữa cấp xã với cấp trên và các đơn vị liên quan (trừ văn bản mật).
  • Triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hànhthống nhất, giúp cán bộ, công chức xử lý công việc hoàn toàn trên môi trường điện tử.
• Hội nghị trực tuyến:
  • Đầu tư và sử dụng Hệ thống Hội nghị truyền hình/Họp trực tuyếnđể kết nối thông suốt với cấp huyện, tỉnh, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, đặc biệt hiệu quả sau sáp nhập khi địa bàn quản lý rộng hơn.
• Quản lý dữ liệu:
  • Thực hiện nghiêm việc khai thác, sử dụng các Cơ sở dữ liệu quốc gia(như Cơ sở dữ liệu Quốc gia về Dân cư) và các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành của tỉnh để giải quyết TTHC, hạn chế yêu cầu giấy tờ từ người dân.
  • Số hóahồ sơ, tài liệu, quy trình nghiệp vụ nội bộ của xã để phục vụ công tác quản lý.

Xã hội Số (Digital Society)

Tập trung vào việc phổ cập công nghệ và kỹ năng số cho cộng đồng:

• Tổ Công nghệ số Cộng đồng:
  • Thành lập và phát huy vai tròcủa Tổ công nghệ số cộng đồng tại các thôn/ấp/khu dân cư. Lực lượng này chịu trách nhiệm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng các ứng dụng thiết yếu như VNeID, dịch vụ công trực tuyến, nền tảng thanh toán không dùng tiền mặt.
• Truyền thanh thông minh:
  • Nâng cấp, ứng dụng công nghệ sốvào hệ thống đài truyền thanh xã (ví dụ: sử dụng nền tảng trí tuệ nhân tạo để chuyển văn bản thành giọng nói), giúp tuyên truyền chủ trương, chính sách một cách nhanh chóng, tiết kiệm nhân lực và có khả năng phát thanh theo vùng cụ thể.
• Kênh giao tiếp số:
  • Duy trì và phát triển các kênh giao tiếp chính thứcvới người dân qua tin nhắn SMS/Zalo/Trang thông tin điện tử của xã để thông báo tin tức, chỉ đạo và tiếp nhận phản ánh, kiến nghị.

Kinh tế Số (Digital Economy)

Ứng dụng số hóa để hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương:

• Thúc đẩy Thương mại điện tử:
  • Hỗ trợ, hướng dẫn các hộ sản xuất, kinh doanh, Hợp tác xãtrên địa bàn đưa sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ lên các sàn thương mại điện tử lớn (như Postmart, Vỏ Sò).
  • Tuyên truyền, hướng dẫn người dân và tiểu thương thanh toán không dùng tiền mặttrong giao dịch hàng ngày.
• Ứng dụng vào sản xuất:
  • Khuyến khích và hỗ trợ ứng dụng công nghệtrong sản xuất nông nghiệp (ví dụ: nhật ký điện tử, truy xuất nguồn gốc), góp phần nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

Giải pháp Nền tảng và Nhân lực

• Hoàn thiện Hạ tầng:Đảm bảo mạng nội bộ (LAN) ổn định, Internet băng rộng tại trụ sở làm việc. Đảm bảo an toàn, an ninh mạng cho các hệ thống thông tin của xã.
• Đào tạo Kỹ năng số:Tổ chức các lớp tập huấn thường xuyên cho cán bộ, công chức xã về kỹ năng sử dụng các phần mềm chuyên ngành, bảo mật thông tin và khả năng hướng dẫn người dân.

Kết luận

Tóm lại, Chuyển đổi số hoạt động chính quyền xã sau sáp nhập không chỉ là một nhiệm vụ hành chính mà là một cuộc cách mạng về phương thức hoạt động. Bằng cách tập trung vào ba trụ cột: Chính quyền số, Kinh tế số, và Xã hội số, chính quyền cấp xã có thể giải quyết triệt để các vấn đề chồng chéo dữ liệu, quy trình rườm rà và khoảng cách địa lý. Đầu tư vào CĐS lúc này chính là đòn bẩy giúp bộ máy mới vận hành trơn tru, hiệu suất cao và xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, phục vụ tận tâm theo đúng tinh thần kiến tạo.

Tham khảo

Chuyển đổi số cơ quan hành chính công