Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền: Ưu nhược điểm, Cách áp dụng và Ví dụ

Đảm bảo chất lượng (QA)
Đảm bảo chất lượng (QA) là gì? Vai trò của QA trong quản lý chất lượng
23 October, 2024
Inspection Report
Inspection Report – Báo cáo kiểm tra là gì?
23 October, 2024
5/5 - (1 vote)

Last updated on 24 October, 2024

Mỗi phong cách lãnhd đạo đều mang đến những ưu điểm và hạn chế riêng. Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền nổi bật như một phương pháp trao quyền và tạo động lực cho đội ngũ thông qua việc giao phó trách nhiệm và tin tưởng vào khả năng của họ.

Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích chi tiết về Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền, từ việc mổ xẻ ưu nhược điểm, cách thức áp dụng hiệu quả cho đến minh họa bằng những ví dụ thực tế. Hãy cùng khám phá xem liệu đây có phải là phong cách lãnh đạo phù hợp với bạn và tổ chức của bạn hay không.

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền là gì?

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền (Laissez-faire) là một phong cách lãnh đạo chú trọng vào việc ủy quyền và giám sát tối thiểu. Thuật ngữ laissez-faire trong tiếng Pháp có nghĩa là “để cho làm”, nhấn mạnh triết lý cốt lõi này. Trong môi trường laissez-faire, các thành viên trong nhóm được hưởng mức độ tự chủ cao và thường là những người ra quyết định chính. Thay vì chỉ đạo mọi hành động, nhà lãnh đạo lùi về phía sau, chỉ can thiệp khi cần thiết.

Mặc dù nhà lãnh đạo duy trì cách tiếp cận không can thiệp, nhưng vai trò của họ không hoàn toàn bị động. Họ vẫn cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ, tạo ra một hệ sinh thái cân bằng, nơi các thành viên trong nhóm cảm thấy được trao quyền để tự đưa ra quyết định nhưng vẫn có một lưới an toàn khi họ cần.

Nguồn gốc và các phương pháp lãnh đạo thay thế

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền, bắt nguồn từ hệ thống phân loại các phong cách lãnh đạo cơ bản của Kurt Lewin được phát triển vào năm 1939. Đặc trưng bởi cách tiếp cận không can thiệp, phong cách này nhấn mạnh việc ủy thác quyền ra quyết định cho các thành viên trong nhóm, cho phép họ tự chủ hơn. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo vẫn duy trì trách nhiệm và trách nhiệm giải trình chung.
Ngược lại với Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền:
  • Lãnh đạo chuyên quyền (hoặc độc đoán: Phong cách này tập trung quyền ra quyết định, hạn chế tối thiểu ý kiến đóng góp từ các thành viên trong nhóm. Trong lãnh đạo độc đoán, nhà lãnh đạo duy trì sự kiểm soát chặt chẽ, chỉ đạo mọi khía cạnh của quy trình.
  • Lãnh đạo dân chủ: Lãnh đạo dân là một cách tiếp cận hợp tác trong đó các nhà lãnh đạo tích cực thu hút các thành viên trong nhóm tham gia vào quá trình ra quyết định. Phong cách này coi trọng ý kiến đóng góp của các thành viên trong nhóm, thúc đẩy ý thức cùng chịu trách nhiệm đối với các quyết định.
Mặc dù mỗi phong cách có cách tiếp cận riêng đối với việc ra quyết định và sự tham gia của các thành viên trong nhóm, nhưng việc hiểu rõ sự khác biệt của chúng có thể giúp các nhà lãnh đạo lựa chọn phương pháp hiệu quả nhất cho bối cảnh cụ thể của họ.

Ưu điểm và nhược điểm của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền

Nếu bạn đang cân nhắc áp dụng Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền cho tổ chức của mình, hãy xem xét những lợi ích và thách thức của phương pháp này. Chúng ta sẽ phân tích cả hai khía cạnh:

ưu nhược điểm phong cách lãnh đạo uỷ quyền

Ưu điểm của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền

Giống như các loại hình lãnh đạo khác, phong cách Laissez-faire có những ưu điểm riêng.

  • Khuyến khích sự phát triển cá nhân: Vì các nhà lãnh đạo rất ít can thiệp vào cách tiếp cận của họ, nên nhân viên có cơ hội được tự tay làm việc. Phong cách lãnh đạo này tạo ra một môi trường tạo điều kiện cho sự phát triển và hoàn thiện bản thân.
  • Khuyến khích sự đổi mới: Sự tự do được trao cho nhân viên có thể khuyến khích sự sáng tạo và tư đổi mới.
  • Cho phép ra quyết định nhanh hơn: Vì không có sự quản lý vi mô, nhân viên dưới sự lãnh đạo Laissez-faire có quyền tự chủ đưa ra quyết định của riêng họ. Họ có thể đưa ra quyết định nhanh chóng mà không cần chờ đợi hàng tuần cho quy trình phê duyệt.

Để hưởng lợi từ những lợi thế này, một số điều kiện tiên quyết phải được đáp ứng. Ví dụ, nếu nhóm của bạn có nhiều người có kỹ năng và kinh nghiệm cao, có khả năng tự làm việc thì cách tiếp cận này có thể hiệu quả. Vì các thành viên trong nhóm này là những chuyên gia và có kiến ​​thức cũng như kỹ năng để làm việc độc lập, nên họ có thể hoàn thành nhiệm vụ với rất ít hướng dẫn.

Nhược điểm của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền

Bởi vì Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của nhóm, nên nó không thực sự hiệu quả trong những trường hợp các thành viên trong nhóm thiếu kiến ​​thức hoặc kinh nghiệm cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ và đưa ra quyết định. Điều này có thể dẫn đến hiệu suất công việc kém và sự hài lòng trong công việc thấp hơn.

Một số nhược điểm có thể có của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền bao gồm:

  • Thiếu rõ ràng về vai trò: Trong một số trường hợp, Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền dẫn đến các vai trò được xác định kém trong nhóm. Vì các thành viên trong nhóm nhận được rất ít hoặc không có hướng dẫn, nên họ có thể không chắc chắn về vai trò của mình trong nhóm và những gì họ phải làm với thời gian của mình.
  • Ít tham gia vào nhóm: Các nhà lãnh đạo Uỷ quyền thường bị coi là không tham gia và xa cách, điều này có thể dẫn đến việc thiếu sự gắn kết trong nhóm. Vì nhà lãnh đạo dường như không quan tâm đến những gì đang xảy ra, nên đôi khi những người theo dõi sẽ nhận thấy điều này và ít quan tâm đến dự án hơn.
  • Trách nhiệm thấp: Một số nhà lãnh đạo lợi dụng phong cách này như một cách để trốn tránh trách nhiệm về những thất bại của nhóm. Khi các mục tiêu kinh doanh không đạt được, nhà lãnh đạo có thể đổ lỗi cho các thành viên trong nhóm là không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không đáp ứng được kỳ vọng.
  • Thụ động: Tệ nhất, Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền thể hiện sự thụ động hoặc thậm chí là sự trốn tránh hoàn toàn vai trò lãnh đạo thực sự. Trong những trường hợp như vậy, các nhà lãnh đạo này không làm gì để cố gắng thúc đẩy những người theo dõi, không ghi nhận nỗ lực của các thành viên trong nhóm và không cố gắng tham gia vào nhóm.

Điểm mạnh của các nhà lãnh đạo Uỷ quyền

Nếu bạn có cách tiếp cận Laissez-faire hơn trong việc lãnh đạo, thì có những lĩnh vực và tình huống mà bạn có thể có xu hướng làm tốt hơn.

  • Trong các lĩnh vực sáng tạo: Làm việc trong một lĩnh vực sáng tạo, nơi mọi người có xu hướng có động lực cao, kỹ năng tốt, sáng tạo và tận tâm với công việc của họ có thể là môi trường thuận lợi để đạt được kết quả tốt với phong cách này.
  • Khi làm việc với các nhóm tự quản lý: Các nhà lãnh đạo Uỷ quyền thường vượt trội trong việc cung cấp thông tin và bối cảnh khi bắt đầu một dự án, điều này có thể đặc biệt hữu ích cho các nhóm tự quản lý.
  • Trong giai đoạn đầu của một dự án: Bằng cách cung cấp cho các thành viên trong nhóm tất cả những gì họ cần khi bắt đầu một nhiệm vụ, sau đó họ sẽ có kiến ​​thức cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ theo chỉ đạo.

Ví dụ về các nhà lãnh đạo theo Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền

Có rất nhiều nhà lãnh đạo Ủy quyền nổi tiếng đã áp dụng phong cách quản lý hỗ trợ trong chính phủ hoặc doanh nghiệp của họ thay vì đưa ra mệnh lệnh trực tiếp. Một số ví dụ về các nhà lãnh đạo Uỷ quyền trong lịch sử bao gồm:

Nữ hoàng Victoria

Nữ hoàng Victoria

Lên ngôi khi mới 18 tuổi, Nữ hoàng Victoria đã dựa vào một nhóm các cộng sự đáng tin cậy để giúp bà cai trị Vương quốc Anh. Nổi tiếng với việc tách biệt kinh doanh và chính phủ trong suốt thời gian trị vì từ năm 1837 đến năm 1901, chính phủ của bà tập trung vào việc cải thiện điều kiện chung của xã hội để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển. Tham vọng của bà trong việc giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân đã khiến bà đi tiên phong trong cải cách bầu cử, các dự án nhà ở, phát triển giáo dục, hỗ trợ phúc lợi cho tầng lớp lao động và xóa bỏ chế độ nô lệ.

Việc thực hiện những thay đổi táo bạo này đòi hỏi Nữ hoàng Victoria phải đặt niềm tin vào các thành viên khác của hoàng gia và quốc hội để đảm bảo việc hoàn thành mỗi dự án quy mô lớn. Khả năng lựa chọn cố vấn giỏi và sử dụng phong cách Lãnh đạo Ủy quyền đã khiến bà trở thành một nhân vật được yêu mến trong phần lớn thời gian trị vì của mình.

Herbert Hoover

Herbert Hoover

Tổng thống Herbert Hoover là một người ủng hộ kiên định của kinh tế học Laissez-faire, điều này mang lại cả lợi ích và hạn chế. Chiến lược không can thiệp và niềm tin rằng một hệ thống kinh tế mạnh sẽ tự điều chỉnh đã khiến Hoa Kỳ khó thoát khỏi cuộc Đại khủng hoảng. Mặc dù Hoover là một trong những ví dụ về việc lãnh đạo Uỷ quyền có thể đi chệch hướng như thế nào, nhưng phong cách lãnh đạo của ông đã tạo điều kiện cho các dự án như Đập Hoover, một công trình quan trọng trong việc ngăn chặn lũ lụt và đóng góp vào năng lượng sạch bằng cách sử dụng máy phát điện chạy bằng nước.

Steve Jobs

Steve Jobs

Là người đứng đầu Apple, nổi tiếng với công nghệ và thiết kế sáng tạo, Steve Jobs đã sử dụng phong cách Lãnh đạo Ủy quyền để khuyến khích sự sáng tạo và phát triển nhanh chóng trong doanh nghiệp của mình. Ông được biết đến với câu nói: “Thật vô lý khi thuê những người thông minh rồi lại ​​bảo họ phải làm gì; chúng tôi thuê những người thông minh để họ có thể cho chúng tôi biết phải làm gì.” Bằng cách tập trung vào việc tuyển dụng những cá nhân có năng lực, Jobs đã tạo dựng được niềm tin và sự tự tin trong nhóm của mình, cho phép họ tự do chấp nhận rủi ro, duy trì động lực và khả năng tự quyết.

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền của Jobs cũng đi kèm với một số điểm tiêu cực. Bởi vì ông đặt rất nhiều niềm tin vào nhân viên của mình, nên ông được biết đến là một người kỷ luật nghiêm khắc khi họ không đáp ứng được các tiêu chuẩn và kỳ vọng của ông.

Andrew Mellon

Andrew Mellon

Andrew Mellon, một doanh nhân người Mỹ vào những năm 1900, đã thực hiện Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền bằng cách lựa chọn những người quản lý tài năng cao và tin tưởng giao phó cho họ việc mở rộng kinh doanh. Bắt đầu sự nghiệp của mình bằng công việc tại ngân hàng của cha mình, Mellon đã nhanh chóng mở rộng dự án kinh doanh và bắt đầu xây dựng một đế chế dựa trên sự ủy quyền, trách nhiệm cá nhân và quản lý linh hoạt. Ông đã lên tiếng phản đối các quy định, thuế quan và thuế của ngành, tin rằng mức độ quản lý vi mô này sẽ kìm hãm sự sáng tạo và hạn chế sự đổi mới. Cam kết của Mellon đối với phong cách Lãnh đạo Ủy quyền đã cho phép ông tham gia vào nhiều lĩnh vực, bao gồm từ thiện, ngân hàng, sản xuất, chính trị và thậm chí là sưu tập nghệ thuật.

Warren Buffet

Warren Buffet

Giám đốc điều hành của Berkshire Hathaway, Warren Buffet, đã mở rộng kinh doanh của mình sang nhiều ngành bằng cách ủy quyền lãnh đạo cho các cá nhân và khuyến khích văn hóa công ty Laissez-faire cho tất cả nhân viên. Buffet có danh tiếng là một doanh nhân nhạy bén, người sử dụng phương pháp lãnh đạo linh hoạt của mình để xác định các cơ hội đầu tư sinh lời. Bằng cách loại bỏ sự quan liêu trong doanh nghiệp của mình, Buffet đã có thể xác định được những nhân viên tận tụy, những người phát triển mạnh mẽ khi được trao quyền tự chủ và tự do. Cuối cùng, ông đã xây dựng được một môi trường làm việc hiệu quả dựa trên sự tin tưởng, khiêm tốn và ghi nhận cá nhân.

Mỗi nhà lãnh đạo này có cách hiểu khác nhau về cách thức hoạt động của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền, với một số người tham gia nhiều hơn và hiệu quả hơn những người khác. Là một nhà lãnh đạo công ty, bạn có thể quyết định mức độ bạn muốn tham gia vào các quyết định và hoạt động của nhân viên khi thực hiện phong cách quản lý cá nhân của riêng mình.

Những lĩnh vực mà Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền phát huy hiệu quả

Hiệu quả của Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền có thể rất khác nhau tùy thuộc vào ngành nghề, nhưng có một số lĩnh vực mà cách tiếp cận “không can thiệp” này có thể tạo nên điều kỳ diệu.

Chăm sóc sức khỏe

Chăm sóc sức khỏe

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chuyên môn của các chuyên gia y tế thường vượt trội hơn so với các nhà quản lý truyền thống, đặc biệt là khi cần đưa ra quyết định chuyên môn, tức thời.

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền mang lại cho y tá, bác sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác quyền tự chủ mà họ cần, cho phép họ tận dụng kiến thức chuyên môn sâu rộng của mình để chăm sóc bệnh nhân một cách tốt nhất.

Khởi nghiệp

khởi nghiệp

Bản chất của các công ty khởi nghiệp là hoạt động trong một môi trường biến động, nơi mà việc xoay chuyển và thích nghi nhanh chóng là vô cùng quan trọng. Phong cách Lãnh đạo Ủy quyềncho phép các thành viên trong nhóm chấp nhận rủi ro, thử nghiệm các chiến lược mới và lặp lại nhanh chóng mà không bị ràng buộc bởi các rào cản quan liêu.

Sự tự do này thúc đẩy sự đổi mới, điều rất quan trọng đối với các công ty khởi nghiệp đang muốn nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần và tạo sự khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.

Nhân sự

Nhân sự

Trong lĩnh vực nhân sự, thành công của một nhóm thường phụ thuộc vào sự hài lòng trong công việc, động lực làm việc và cảm giác thuộc về của mỗi cá nhân. Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền khuyến khích các nhà quản lý nhân sự tin tưởng nhóm của họ trong việc đưa ra quyết định về tuyển dụng, đào tạo và giải quyết xung đột.

Sự tin tưởng này thúc đẩy văn hóa nơi nhân viên cảm thấy được coi trọng và thấu hiểu, từ đó nâng cao tỷ lệ giữ chân và sự hài lòng trong công việc. Tuy nhiên, việc kiểm tra định kỳ và giao tiếp minh bạch là rất quan trọng để đảm bảo rằng các chiến lược nhân sự phù hợp với các mục tiêu chung của công ty và nhân viên nhận được các chính sách đãi ngộ cũng như sự hỗ trợ cần thiết để phát triển.

Khi nào nên tránh áp dụng Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền?

Ngay cả trong những trường hợp mà phong cách Lãnh đạo Ủy quyền có thể hữu ích, chẳng hạn như trong lĩnh vực sáng tạo hoặc với các nhóm tự quản lý, việc sử dụng kết hợp nhiều phương pháp lãnh đạo khác nhau trong các giai đoạn khác nhau của quy trình làm việc có thể mang lại hiệu quả cao hơn.

Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền có thể hiệu quả nhất trong giai đoạn đầu, khi một sản phẩm hoặc ý tưởng đang được lên ý tưởng hoặc sáng tạo. Tuy nhiên, một khi thiết kế đã được định hình và sẵn sàng cho sản xuất, tốt nhất nên chuyển sang phong cách quản lý trực tiếp và giám sát chặt chẽ hơn.

Nói chung, phong cách lãnh đạo này không phù hợp cho:

  • Những trường hợp mà hiệu quả và năng suất cao là mối quan tâm chính. Một số người không giỏi trong việc đặt thời hạn, quản lý dự án và tự giải quyết vấn đề. Theo phong cách lãnh đạo này, dự án có thể đi chệch hướng và bỏ lỡ thời hạn khi các thành viên trong nhóm không nhận được đủ hướng dẫn hoặc phản hồi từ người lãnh đạo.
  • Những trường hợp đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ, độ chính xác cao và chú ý đến từng chi tiết. Trong môi trường làm việc áp lực cao và yêu cầu cao, nơi mọi chi tiết cần phải hoàn hảo và hoàn thành kịp thời, phong cách quản lý độc đoán hoặc trực tiếp hơn có thể phù hợp hơn.
  • Những người không giỏi trong việc đặt thời hạn hoặc quản lý dự án. Sử dụng phong cách Lãnh đạo Ủy quyền trong trường hợp này có thể dẫn đến việc bỏ lỡ thời hạn và hiệu suất kém, đặc biệt là khi các thành viên trong nhóm không chắc chắn về những gì họ cần phải làm hoặc không có kỹ năng cần thiết để thực hiện nhiệm vụ với ít hoặc không có hướng dẫn.

Cách cải thiện Phong cách Lãnh đạo Ủy quyền

Để phong cách Lãnh đạo Ủy quyền hiệu quả hơn, bạn có thể thử:
  • Theo dõi hiệu suất của nhóm: Thường xuyên cập nhật tiến độ và kết quả của nhóm để đảm bảo mọi thứ đang đi đúng hướng.
  • Đưa ra phản hồi hữu ích và nhất quán: Cung cấp thông tin phản hồi rõ ràng, cụ thể và mang tính xây dựng cho các thành viên để giúp họ cải thiện và phát triển.
  • Tạo động lực để giúp tăng cường và duy trì động lực: Thiết lập hệ thống khen thưởng và công nhận xứng đáng để thúc đẩy tinh thần làm việc và sự cống hiến của nhóm.
  • Đảm bảo các thành viên trong nhóm hiểu rõ vai trò của họ: Phân công nhiệm vụ rõ ràng và đảm bảo mọi người đều hiểu rõ trách nhiệm của mình trong nhóm.
  • Đảm bảo các thành viên trong nhóm có đủ kiến thức và chuyên môn cho dự án hoặc nhiệm vụ được giao: Cung cấp đào tạo và hỗ trợ cần thiết để giúp các thành viên nâng cao kỹ năng và tự tin hơn trong công việc.

——————————-

Công ty Tư vấn Quản lý OCD (OCD Management Consulting Co) là một trong những đơn vị tư vấn hàng đầu Việt Nam với tính chuyên nghiệp, thực tiễn và chất lượng cao.

Thông tin chính thức về OCD được cập nhật tại website: https://ocd.vn

Fanpage chính thức của OCD vui lòng truy cập: https://facebook.com/OCDConsulting

Liên hệ nhanh Hotline/Zalo: 0886595688 hoặc gửi email đến: ocd@ocd.vn