Phong cách lãnh đạo giao dịch là gì? Đặc điểm và Ưu nhược điểm

Last updated on 2 December, 2024

Lãnh đạo giao dịch là người coi trọng trật tự và cấu trúc. Họ phù hợp để chỉ huy các hoạt động quân sự, quản lý các tập đoàn lớn hoặc dẫn dắt các dự án quốc tế đòi hỏi các quy tắc và quy định để hoàn thành mục tiêu đúng hạn hoặc điều phối con người và nguồn lực một cách có tổ chức. Lãnh đạo theo giao dịch không phù hợp với những nơi mà sự sáng tạo và ý tưởng đổi mới được coi trọng.

Phong cách lãnh đạo giao dịch thường được so sánh với phong cách lãnh đạo chuyển đổi. Lãnh đạo giao dịch phụ thuộc vào những người tự tạo động lực cho bản thân và làm việc tốt trong môi trường có cấu trúc, được chỉ đạo rõ ràng. Ngược lại, lãnh đạo chuyển đổi tìm cách thúc đẩy và truyền cảm hứng cho nhân viên, chọn cách gây ảnh hưởng hơn là chỉ đạo người khác.

Phong cách lãnh đạo giao dịch là gì?

Phong cách lãnh đạo giao dịch, còn được gọi là phong cách lãnh đạo quản lý, là kiểu lãnh đạo mà người lãnh đạo dựa vào phần thưởng và hình phạt để đạt được hiệu suất công việc tối ưu từ cấp dưới của họ.

Mô hình lãnh đạo giao dịch dựa trên sự trao đổi hoặc giao dịch. Người lãnh đạo thưởng cho những nhân viên hoàn thành nhiệm vụ theo các mức độ được chỉ định và trừng phạt những nhân viên không thực hiện theo các tiêu chuẩn đã đặt ra.

Mối quan hệ giữa người lãnh đạo và cấp dưới này dựa trên lý thuyết cho rằng các cá nhân không tự tạo động lực cho bản thân và cần có cấu trúc, hướng dẫn và giám sát để hoàn thành công việc của họ. Lý thuyết cũng đưa ra giả thuyết rằng người lao động sẽ thực hiện nhiệm vụ của họ theo cách mà nhà lãnh đạo giao dịch muốn để đổi lấy việc nhà lãnh đạo cung cấp một thứ gì đó mà người lao động muốn, chẳng hạn như tiền lương.

Ba cách tiếp cận đối với phong cách lãnh đạo giao dịch như sau:

• Theo tình huống: Phong cách lãnh đạo giao dịch sử dụng lý thuyết củng cố và động lực bên ngoài dựa trên hệ thống khen thưởng, khuyến khích và trừng phạt. Nhân viên kiếm được phần thưởng và đặc quyền theo tình huống nếu họ đạt được mục tiêu của mình.
• Quản lý chủ động theo ngoại lệ: Các nhà lãnh đạo giao dịch dựa vào việc giám sát chủ động theo mặc định để dự đoán các vấn đề và thực hiện hành động khắc phục để đối phó với các vấn đề.
• Quản lý thụ động theo ngoại lệ: Các nhà lãnh đạo giao dịch không can thiệp vào nhóm theo mặc định và chỉ can thiệp khi không đáp ứng được kỳ vọng về hiệu suất của nhân viên.

Các phương pháp này được sử dụng kết hợp với nhau để đạt được phong cách lãnh đạo giao dịch.

Đặc điểm của phong cách lãnh đạo giao dịch

Phong cách lãnh đạo giao dịch giả định rằng có cấp trên và cấp dưới, và cấp dưới thể hiện những đặc điểm sau:

• Không tự tạo động lực cho bản thân
• Được thúc đẩy bởi khen thưởng và trừng phạt
• Theo đuổi các mục tiêu được xác định rõ ràng
• Phải được giám sát và quản lý chặt chẽ.

Phong cách lãnh đạo giao dịch hoạt động tốt nhất trong môi trường có cấu trúc, nơi có ít sai lệch so với quy trình kinh doanh đã được thiết lập và các vai trò được xác định với các nhiệm vụ cụ thể cần hoàn thành.

Theo lý thuyết về phong cách lãnh đạo giao dịch, kiểu lãnh đạo này hoạt động trong cấu trúc hiện có của một tổ chức. Một nhà lãnh đạo giao dịch tìm cách để cấp dưới mang lại kết quả cụ thể, được diễn đạt rõ ràng và có thể đo lường được. Những điều này đôi khi được gọi là mục tiêu SMART, là viết tắt của cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, thực tế và có thời hạn.

Một nhà lãnh đạo giao dịch đánh giá cấp dưới dựa trên việc liệu họ có đáp ứng các yêu cầu đã xác định và kết quả mong đợi hay không. Các nhà lãnh đạo giao dịch thu hút sự quan tâm của cấp dưới đến lợi ích cá nhân để giữ họ đi đúng hướng.

Các nhà lãnh đạo giao dịch thường:

• Trực tiếp
• Ít cởi mở với thay đổi
• Thực tế
• Phản ứng nhanh

Việc thực hiện phong cách lãnh đạo giao dịch thường:

• Nhằm mục đích tuân thủ chính xác các quy tắc
• Khuyến khích hiệu quả
• Ưu tiên cấu trúc hơn tính linh hoạt
• Tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn
• Ít liên quan đến cá nhân hơn
• Sử dụng phần thưởng và khiển trách

Lịch sử ngắn gọn về phong cách lãnh đạo giao dịch

Một số nhân vật quan trọng đứng sau sự phát triển của lý thuyết lãnh đạo là:

• Max Weber: Trong ấn phẩm năm 1947 của mình, Lý thuyết về tổ chức xã hội và kinh tế, nhà xã hội học người Đức này đã thiết lập ý tưởng về các phong cách lãnh đạo khác nhau và mô tả điều mà cuối cùng được gọi là lý thuyết lãnh đạo giao dịch.
• James MacGregor Burns: Là một nhà khoa học chính trị, nhà sử học và người viết tiểu sử tổng thống, Burns cũng là người tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu về lãnh đạo. Ông đã nâng cao lý thuyết lãnh đạo giao dịch trong cuốn sách Lãnh đạo xuất bản năm 1978 của mình, trong đó ông đã đưa ra các yếu tố của phong cách lãnh đạo theo giao dịch và mô tả cách phong cách lãnh đạo chuyển đổi dựa vào khả năng lãnh đạo lôi cuốn và truyền cảm hứng. Burns đối lập hai cách tiếp cận lãnh đạo, cho rằng chúng là hai kiểu lãnh đạo loại trừ lẫn nhau.
• Bernard M. Bass: Là một giáo sư xuất sắc tại Đại học Bang New York tại Binghamton, Bass đã tiếp tục tìm hiểu về phong cách lãnh đạo theo giao dịch trong công trình của mình vào những năm 1980. Ông đã bổ sung vào công trình của Burns và Weber, chỉ rõ những cách thức mà phong cách lãnh đạo chuyển đổi có thể được đo lường và cách thức mà các phong cách lãnh đạo tác động đến động lực và hiệu suất. Bass cũng gợi ý rằng mặc dù phong cách chuyển đổi và giao dịch khác nhau, nhưng chúng không loại trừ lẫn nhau.

Phong cách lãnh đạo giao dịch đã thịnh hành ở Hoa Kỳ sau Thế chiến thứ hai. Nhiều doanh nghiệp hiện đại, với trọng tâm là đổi mới và thay đổi, thích các phong cách giám sát khác, chẳng hạn như phong cách lãnh đạo chuyển đổi. Mặc dù những điều này phổ biến hơn trong văn hóa doanh nghiệp ngày nay, nhưng các nhà lãnh đạo giao dịch vẫn được coi trọng trong các tổ chức như quân đội và các công ty lớn, nơi các quy tắc và quy định chiếm ưu thế.

So sánh Phong cách lãnh đạo giao dịch với Phong cách lãnh đạo chuyển đổi

Transactional Leadership (Lãnh đạo giao dịch)

Lãnh đạo giao dịch thường được gọi là phong cách quản lý “nói cho biết” vì người lãnh đạo chỉ đạo cấp dưới phải làm gì.

Một cách tiếp cận giao dịch duy trì hiện trạng. Những nhà lãnh đạo giao dịch tập trung vào đạt được mục tiêu ngắn hạn và thực hiện nhiệm vụ chính xác và theo đúng quy định. Họ thường không thúc đẩy thay đổi mà tuân theo các quy trình và thủ tục đã được thiết lập.

Một nhà lãnh đạo theo giao dịch thường không phù hợp trong môi trường khởi nghiệp đòi hỏi sự sáng tạo và đổi mới. Lãnh đạo giao dịch hoạt động tốt nhất trong các tình huống có quy trình và thủ tục đã được thiết lập và một cấu trúc cứng nhắc hơn. Một nhà lãnh đạo giao dịch hoạt động tốt trong một tổ chức đang chuyển đổi sang phong cách quản lý theo quy trình hoặc tuyến tính hơn, như mô hình thác nước.

Ưu điểm và nhược điểm của phong cách lãnh đạo giao dịch