Phong cách lãnh đạo chuyên quyền: Đặc điểm, Ưu nhược điểm và Ví dụ

Last updated on 18 October, 2024

Các nhà lãnh đạo chuyên quyền thường đưa ra lựa chọn dựa trên ý tưởng và phán đoán của riêng họ và hiếm khi tiếp thu ý kiến từ cấp dưới. Phong cách lãnh đạo chuyên quyền đòi hỏi quyền kiểm soát tuyệt đối và độc tài đối với một nhóm.

Giống như các phong cách lãnh đạo khác, phong cách độc đoán có cả ưu điểm và nhược điểm. Mặc dù những người quá lạm dụng cách tiếp cận này thường bị coi là hống hách hoặc độc tài, nhưng mức độ kiểm soát này có thể mang lại lợi ích và hữu ích trong một số trường hợp nhất định.

Việc áp dụng phong cách độc đoán một cách hiệu quả nhất phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình huống cụ thể, loại nhiệm vụ mà nhóm đang thực hiện và đặc điểm của các thành viên trong nhóm. Cùng tìm hiểu thêm về phong cách lãnh đạo chuyên quyền và những tình huống nào thì phong cách này phát huy hiệu quả nhất qua bài viết này. 

Đặc điểm của Phong Cách Lãnh đạo Chuyên quyền

Các nhà lãnh đạo chuyên quyền có một tập hợp các đặc điểm riêng biệt giúp phân biệt họ với các phong cách lãnh đạo khác. Dưới đây là một số đặc điểm chung của các nhà lãnh đạo chuyên quyền:

1. Quyền quyết định tập trung: Họ đưa ra quyết định mà không hỏi ý kiến ​​cấp dưới và tìm kiếm quyền kiểm soát hoàn toàn đối với tổ chức hoặc nhóm của họ.
2. Kiểm soát chặt chẽ: Kiểm soát chặt chẽ phải được duy trì đối với cấp dưới của họ, sử dụng quyền hạn của họ để thực thi các quy tắc và quy định. Họ có thể sử dụng nỗi sợ hãi, hình phạt hoặc các hình thức ép buộc khác để giữ cho những người theo dõi họ tuân theo.
3. Ít hoặc không có ý kiến ​​đóng góp từ những người khác: Các nhà lãnh đạo chuyên quyền không xin phản hồi hoặc ý tưởng từ cấp dưới của họ, cũng như không ủy quyền ra quyết định. Họ thường tự coi mình là người duy nhất có khả năng đưa ra những quyết định quan trọng.
4. Phong cách độc tài: Thường có thể là độc tài, bao gồm cách tiếp cận từ trên xuống, trong đó mệnh lệnh được đưa ra cho cấp dưới và sự tuân thủ nghiêm ngặt là điều bắt buộc.
5. Quyết đoán: Họ có xu hướng quyết đoán và có thể đưa ra quyết định nhanh chóng, điều này có thể là một lợi thế trong một số tình huống nhất định.
6. Thiếu linh hoạt: Họ thường cứng nhắc khi thay đổi và hiếm khi thay đổi cách tiếp cận của mình.
7. Tư duy đóng Họ thường bác bỏ những ý tưởng mới mà họ chưa bao giờ xem xét.
8. Mức độ trao quyền cho nhân viên thấp: Các nhà lãnh đạo chuyên quyền có xu hướng trao ít quyền tự chủ hoặc trao quyền cho cấp dưới của họ, dẫn đến mức độ hài lòng và động lực công việc thấp hơn.

Lịch sử ngắn gọn của Phong cách Lãnh đạo Chuyên quyền

Lãnh đạo chuyên quyền là một phong cách lãnh đạo chủ đạo xuyên suốt lịch sử, được sử dụng bởi nhiều nhà lãnh đạo khác nhau trên khắp thế giới. Mở bất kỳ cuốn sách lịch sử nào, bạn chắc chắn sẽ bắt gặp một nhà lãnh đạo theo đuổi quyền lực tối cao.

Một trong những ví dụ sớm nhất về lãnh đạo chuyên quyền có thể được tìm thấy ở Ai Cập cổ đại, nơi các pharaoh nắm quyền lực tuyệt đối và được coi là những người cai trị thần thánh. Lời nói của các pharaoh là luật, và thần dân của họ phải tuân theo họ một cách vô điều kiện.

Một ví dụ nổi tiếng khác là Đế chế La Mã. Ở đây, các hoàng đế như Julius Caesar và Augustus nắm giữ quyền lực và quyền hạn to lớn đối với chính phủ và quân đội của họ.

Trong lịch sử gần đây hơn, các ví dụ về lãnh đạo chuyên quyền có thể được tìm thấy trong các chế độ quân chủ, nơi các vị vua và hoàng hậu là những người phân xử duy nhất đối với toàn bộ quốc gia và đế chế. Ví dụ, Louis XIV của Pháp được mệnh danh là “Vua Mặt Trời” và nắm quyền kiểm soát hoàn toàn vương quốc của mình trong suốt triều đại của mình. (Hậu duệ của ông đã không được hưởng sự xa hoa đó, và hãy nói rằng họ đã mất đầu.)

Vào thế kỷ 20, chúng ta được chứng kiến ​​những nhà lãnh đạo chuyên quyền nổi tiếng nhất trong lịch sử, những người đã lên nắm quyền ở một số quốc gia, bao gồm Đức Quốc xã dưới thời Adolf Hitler, Liên Xô dưới thời Joseph Stalin và Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông. Những nhà lãnh đạo này đã sử dụng công cụ tuyên truyền, đàn áp và bạo lực để duy trì quyền lực và kiểm soát đối với công dân của họ.

Ngày nay, lãnh đạo chuyên quyền vẫn được sử dụng ở một số quốc gia, đặc biệt là trong các chế độ độc tài, nơi các nhà lãnh đạo sở hữu quyền lực và kiểm soát tối cao đối với công dân của họ. Và thỉnh thoảng, nó có thể xuất hiện ở những nơi hoang dã nhất, đặc biệt là các Thủ tướng Anh.

“Một nhà lãnh đạo chuyên quyền là một ông chủ định lượng, người tìm kiếm hiệu quả, nhưng một nhà lãnh đạo dân chủ là một ông chủ định tính, người tìm kiếm hiệu quả.”

Ưu điểm của Phong cách Lãnh đạo Chuyên quyền

Phong cách lãnh đạo chuyên quyền nghe có vẻ khá tiêu cực. Và thực sự là như vậy nếu bị lạm dụng hoặc áp dụng sai nhóm hoặc tình huống. Tuy nhiên, lãnh đạo chuyên quyền có thể mang lại lợi ích trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi cần đưa ra quyết định nhanh chóng mà không cần tham khảo ý kiến ​​của một nhóm người đông đảo.

Một số dự án yêu cầu sự lãnh đạo mạnh mẽ để hoàn thành công việc một cách nhanh chóng và hiệu quả. Khi nhà lãnh đạo là người có kiến ​​thức nhất trong nhóm, phong cách độc đoán có thể dẫn đến những quyết định nhanh chóng và hiệu quả. Phong cách lãnh đạo chuyên quyền có thể hữu ích trong các trường hợp sau:

Cung cấp sự chỉ đạo

Lãnh đạo chuyên quyền có thể hiệu quả trong các nhóm nhỏ, nơi thiếu sự lãnh đạo. Bạn đã bao giờ làm việc với một nhóm sinh viên hoặc đồng nghiệp trong một dự án bị chệch hướng bởi sự tổ chức kém, thiếu lãnh đạo và không có khả năng đặt ra thời hạn chưa?

Nếu vậy, rất có thể điểm số hoặc hiệu suất công việc của bạn bị ảnh hưởng. Trong những tình huống như vậy, một nhà lãnh đạo mạnh mẽ sử dụng phong cách độc đoán có thể chịu trách nhiệm về nhóm, giao nhiệm vụ cho các thành viên khác nhau và thiết lập thời hạn hoàn thành dự án.

Những loại dự án nhóm này có xu hướng hoạt động tốt hơn khi một người được giao vai trò lãnh đạo hoặc đơn giản là tự mình đảm nhận công việc. Bằng cách thiết lập vai trò rõ ràng, giao nhiệm vụ và thiết lập thời hạn, nhóm có nhiều khả năng hoàn thành dự án đúng hạn và mọi người đều đóng góp như nhau.

Giảm áp lực

Phong cách lãnh đạo này cũng có thể được sử dụng tốt trong những trường hợp có nhiều áp lực. Trong những tình huống đặc biệt căng thẳng, chẳng hạn như trong các cuộc xung đột quân sự, các thành viên trong nhóm có thể thích phong cách độc đoán.

Điều này cho phép các thành viên trong nhóm tập trung vào việc thực hiện các nhiệm vụ cụ thể mà không phải lo lắng về việc đưa ra các quyết định phức tạp. Điều này cũng cho phép các thành viên trong nhóm trở nên có kỹ năng cao trong việc thực hiện các nhiệm vụ nhất định, điều này cuối cùng có lợi cho sự thành công của cả nhóm.

Cung cấp quy trình đạt được mục tiêu rõ ràng

Công việc sản xuất và xây dựng cũng có thể hưởng lợi từ phong cách độc đoán. Trong những tình huống này, điều cần thiết là mỗi người phải có một nhiệm vụ được giao rõ ràng, thời hạn và các quy tắc cần tuân theo.

Các nhà lãnh đạo chuyên quyền có xu hướng làm tốt trong những môi trường này bởi vì họ đảm bảo rằng các dự án được hoàn thành đúng hạn và người lao động tuân theo các quy tắc an toàn để ngăn ngừa tai nạn và thương tích.

Nhược điểm của Phong cách Lãnh đạo Chuyên quyền

Mặc dù lãnh đạo chuyên quyền có thể có lợi ích vào những thời điểm nhất định, nhưng cũng có nhiều trường hợp phong cách lãnh đạo này có thể gây ra vấn đề. Những người lạm dụng phong cách lãnh đạo chuyên quyền thường bị coi là hống hách, kiểm soát và độc tài. Điều này đôi khi có thể dẫn đến sự oán giận giữa các thành viên trong nhóm.

Các thành viên trong nhóm cuối cùng có thể cảm thấy rằng họ không có tiếng nói hay ý kiến ​​đóng góp vào cách thức thực hiện công việc và điều này có thể đặc biệt gây khó khăn khi các thành viên có kỹ năng và năng lực trong nhóm cảm thấy kiến ​​thức và đóng góp của họ bị xem nhẹ. Một số vấn đề phổ biến với lãnh đạo chuyên quyền:

Không khuyến khích sự đóng góp của nhóm

Vì các nhà lãnh đạo chuyên quyền đưa ra quyết định mà không hỏi ý kiến ​​nhóm, nên mọi người trong nhóm có thể không thích việc họ không thể đóng góp ý tưởng. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng lãnh đạo chuyên quyền thường dẫn đến việc thiếu các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề, điều này cuối cùng có thể cản trở hiệu suất của nhóm.

Các nhà lãnh đạo chuyên quyền có xu hướng bỏ qua kiến ​​thức và chuyên môn mà các thành viên trong nhóm có thể mang lại cho tình huống. Việc không tham khảo ý kiến ​​của các thành viên khác trong nhóm trong những tình huống như vậy sẽ gây tổn hại đến thành công chung của nhóm.

Ảnh hưởng đến tinh thần

Lãnh đạo chuyên quyền cũng có thể làm giảm tinh thần của nhóm trong một số trường hợp. Mọi người có xu hướng cảm thấy vui vẻ và làm việc hiệu quả hơn khi họ cảm thấy mình đang đóng góp cho tương lai của nhóm. Vì các nhà lãnh đạo chuyên quyền thường không cho phép các thành viên trong nhóm đóng góp ý kiến, nên những người theo dõi bắt đầu cảm thấy không hài lòng và bị kìm hãm.

Lãnh đạo chuyên quyền nhìn chung là một điều không tốt khi nó bị lạm dụng. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là loại hình lãnh đạo này có thể hữu ích trong một số tình huống nhất định. Khi các thành viên trong nhóm thiếu kiến ​​thức, cần được chỉ đạo và thời gian là yếu tố cốt yếu, thì lãnh đạo chuyên quyền có thể cung cấp hướng dẫn, giảm bớt áp lực và mang lại cấu trúc mà các thành viên trong nhóm cần để thành công.

Cách để trở thành Nhà Lãnh đạo Chuyên quyền thành công

Phong cách độc đoán có thể có lợi trong một số môi trường, nhưng cũng có những cạm bẫy riêng và không phù hợp với mọi môi trường và với mọi nhóm. Nếu đây có xu hướng là phong cách lãnh đạo chủ đạo của bạn, thì có một số điều bạn nên cân nhắc bất cứ khi nào bạn đóng vai trò lãnh đạo.

Lắng nghe các thành viên trong nhóm

Bạn có thể không thay đổi quyết định hoặc thực hiện lời khuyên của họ, nhưng cấp dưới cần cảm thấy rằng họ có thể bày tỏ mối quan tâm của mình. Các nhà lãnh đạo chuyên quyền đôi khi có thể khiến các thành viên trong nhóm cảm thấy bị phớt lờ hoặc thậm chí bị từ chối.

Lắng nghe mọi người với một tâm trí cởi mở có thể giúp họ cảm thấy như mình đang có đóng góp quan trọng vào nhiệm vụ của nhóm.

Thiết lập các quy tắc rõ ràng

Để mong đợi các thành viên trong nhóm tuân theo các quy tắc của bạn, trước tiên bạn cần đảm bảo rằng các nguyên tắc hướng dẫn được thiết lập rõ ràng và mỗi người trong nhóm của bạn đều nhận thức đầy đủ về chúng.

Cung cấp công cụ

Khi cấp dưới của bạn đã hiểu các quy tắc, bạn cần đảm bảo rằng họ thực sự có đủ kiến ​​thức và khả năng để thực hiện các nhiệm vụ bạn giao. Nếu họ cần hỗ trợ thêm, hãy cung cấp sự giám sát và đào tạo để lấp đầy khoảng trống kiến ​​thức này.

Hãy đáng tin cậy

Các nhà lãnh đạo không nhất quán có thể nhanh chóng đánh mất sự tôn trọng của các thành viên trong nhóm. Thực hiện và thực thi các quy tắc bạn đã thiết lập. Hãy chứng tỏ rằng bạn là một nhà lãnh đạo đáng tin cậy và nhóm của bạn có nhiều khả năng làm theo sự hướng dẫn của bạn hơn vì bạn đã xây dựng được niềm tin với họ.

Ghi nhận thành công

Nhóm của bạn có thể nhanh chóng mất động lực nếu họ chỉ bị chỉ trích khi họ mắc lỗi mà không bao giờ được khen thưởng cho thành công của họ. Cố gắng ghi nhận thành công nhiều hơn là chỉ ra lỗi. Bằng cách đó, nhóm của bạn sẽ phản hồi tích cực hơn nhiều đối với sự điều chỉnh của bạn.

Ví dụ về các Nhà Lãnh đạo Chuyên quyền trong kinh doanh

Bây giờ chúng ta đã xem xét những gì lịch sử mang lại, hãy cùng xem xét một số ví dụ gần đây về các nhà lãnh đạo doanh nghiệp được mô tả là độc đoán:

Elon Musk, CEO của Tesla

5 bài học kinh doanh từ tỷ phú ” elon musk”

Elon Musk được biết đến với phong cách lãnh đạo tập trung cao độ, trong đó ông thể hiện quyền kiểm soát đáng kể đối với mọi khía cạnh hoạt động của Tesla (và giờ là X). Ông đã bị chỉ trích vì xu hướng độc đoán của mình, bao gồm việc ông thường xuyên chỉ trích nhân viên trước công chúng (mà đôi khi ông phải xin lỗi) và xu hướng đưa ra quyết định đơn phương mà không hỏi ý kiến ​​nhóm của mình.

Travis Kalanick, cựu CEO của Uber

Travis Kalanick được biết đến với phong cách lãnh đạo hung hăng và kiểm soát, bao gồm việc thúc ép nhóm của mình làm việc nhiều giờ và ưu tiên tăng trưởng hơn các cân nhắc khác. Ông đã bị chỉ trích vì xu hướng độc đoán của mình, bao gồm xu hướng phớt lờ phản hồi từ nhóm của mình và sẵn sàng chấp nhận rủi ro pháp lý và quy định để theo đuổi mục tiêu kinh doanh của mình.

Jack Ma, người sáng lập Alibaba Group

Jack Ma được biết đến với phong cách lãnh đạo thực tế, trong đó ông duy trì quyền kiểm soát chặt chẽ đối với mọi khía cạnh hoạt động của Alibaba. Ông đã bị chỉ trích vì xu hướng độc đoán của mình, bao gồm xu hướng quản lý vi mô nhóm của mình và việc ông thiếu minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Điều đáng chú ý là việc mô tả những nhà lãnh đạo này là “độc đoán” là một vấn đề về quan điểm và góc nhìn, và thường có những tranh luận giữa các nhà phân tích và nhà quan sát về cách thích hợp để mô tả các phong cách lãnh đạo khác nhau.

——————————-