Last updated on 30 July, 2024
Trong nhiều năm qua, mô hình nhượng quyền thương hiệu đã trở nên phổ biến với cả những chủ doanh nghiệp nhiều năm kinh nghiệm và những doanh nhân trẻ đang khởi nghiệp.
Mô hình nhượng quyền thương hiệu được sử dụng bởi nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau trên nhiều ngành nghề và có một số cách khác nhau để xây dựng một doanh nghiệp nhượng quyền thành công.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu các loại mô hình nhượng quyền thương hiệu phổ biến nhất. Hiểu được sự khác biệt giữa các mô hình này sẽ giúp bạn xác định loại mô hình phù hợp nhất với nhu cầu và mục tiêu kinh doanh cụ thể của doanh nghiệp mình. Cùng OCD tìm hiểu chi tiết về mô hình kinh doanh này nhé.
Table of Contents
ToggleMô hình nhượng quyền thương hiệu là hình thức kinh doanh theo giấy phép, theo đó bên nhượng quyền (franchisor) cấp quyền cho bên nhận nhượng quyền (franchisee) được sử dụng thương hiệu của mình để bán các sản phẩm và dịch vụ.
Thông thường, bên nhượng quyền cung cấp cho bên nhận nhượng quyền nhiều nguồn lực, chẳng hạn như quy trình vận hành, đào tạo kiến thức độc quyền, hỗ trợ marketing, bán hàng và quyền sử dụng thương hiệu. Đổi lại những quyền lợi này, bên nhận nhượng quyền phải trả phí bản quyền định kỳ cho bên nhượng quyền.
Giống như bất kỳ mô hình kinh doanh nào, nhượng quyền thương hiệu cũng đi kèm với những lợi ích và thách thức riêng. Điều này áp dụng cho cả bên nhượng quyền (những bên sở hữu thương hiệu nhượng quyền) và bên nhận nhượng quyền (những bên được cấp quyền hoạt động dưới thương hiệu chính).
Sau khi tìm hiểu những ưu nhược điểm của mô hình nhượng quyền thương hiệu nói chung, hãy cùng xem xét các mô hình cụ thể:
Trong mô hình này, các bên nhượng quyền cho phép bên nhận nhượng quyền bán các sản phẩm và dịch vụ theo tên thương hiệu nhượng quyền. Bên nhận nhượng quyền sao chép mọi yếu tố của doanh nghiệp bên nhượng quyền, từ quy trình vận hành đến tiêu chuẩn dịch vụ khách hàng và chiến lược marketing cho toàn hệ thống.
Theo mô hình này, bên nhượng quyền cho phép bên nhận nhượng quyền bán các sản phẩm của họ trong một khu vực địa lý nhất định. Bên nhận nhượng quyền hoạt động dưới tên thương hiệu riêng của họ và tự đưa ra quyết định cho hầu hết các vấn đề kinh doanh.
Mô hình này cho phép bên nhận quyền nhượng quyền sản xuất và phân phối các sản phẩm của bên nhượng quyền theo quy trình đã được thiết lập sẵn.
Mô hình này cho phép các doanh nghiệp độc lập hoạt động cùng lĩnh vực với doanh nghiệp nhượng quyền “chuyển đổi” thành một cửa hàng nhượng quyền. Những doanh nghiệp này sẽ trải qua quá trình thay đổi, ứng dụng thương hiệu và quy trình của bên nhượng quyền.
So với nhượng quyền mô hình kinh doanh, các bên nhận nhượng quyền được chuyển đổi thường có được nhiều quyền kiểm soát hơn đối với hoạt động kinh doanh của mình.
Mở rộng quy mô nhanh hơn: Các bên nhận nhượng quyền được chuyển đổi có thể tận dụng lượng khách hàng có sẵn và nhận diện thương hiệu. Trong khi đó, bên nhượng quyền có khả năng mở rộng mạng lưới kinh doanh mà không cần xây dựng các cửa hàng nhượng quyền hoàn toàn mới từ ban đầu.
Hiểu biết về thị trường địa phương: Các bên nhận nhượng quyền thường có hiểu biết sâu sắc về cách phục vụ thị trường ở khu vực của họ. Điều này cho phép các bên nhượng quyền điều chỉnh tốt hơn các sản phẩm và dịch vụ của họ để phù hợp với sở thích của khách hàng theo từng vùng.
Hạn chế rủi ro: Bên nhận nhượng quyền đã có thành tích nhất định trong cùng ngành với bên nhượng quyền, giúp giảm thiểu sự thiếu chắc chắn khi cả hai bên hợp tác.
Căng thẳng tiềm tàng: Các bên nhận nhượng quyền thường có quyền kiểm soát sâu sắc đối với cách thức vận hành các cơ sở của họ. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa bên nhượng quyền và bên nhận nhượng quyền có thể trở nên căng thẳng nếu có những khác biệt trong quan điểm kinh doanh.
Khó khăn trong việc hòa nhập: Bên nhận nhượng quyền đôi khi gặp khó khăn trong việc thích nghi với cách thức kinh doanh của bên nhượng quyền. Điều này đòi hỏi bên nhượng quyền cần đầu tư thêm vào công cuộc đào tạo và hỗ trợ.
Tính nhất quán bị hạn chế: Các bên nhượng quyền có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo tính quy chuẩn hóa trên toàn hệ thống khi các bên nhận nhượng quyền kiểm soát quyền tự chủ đáng kể đối với hoạt động kinh doanh của mình.
Trong mô hình này, các bên nhận nhượng quyền sẽ trở thành “đại lý nhượng quyền độc quyền” (master franchisees), hoạt động như các bên nhượng quyền phụ thay mặt cho bên nhượng quyền chính. Điều này có nghĩa là họ sẽ phát triển và quản lý các bên nhận nhượng quyền phụ của riêng mình trong một khu vực nhất định.
Tăng trưởng thần tốc: Các bên nhượng quyền có thể mở rộng mạng lưới của mình đến các địa điểm mới nhanh hơn bằng cách tận dụng nguồn vốn đầu tư và kiến thức địa phương của đại lý nhượng quyền độc quyền.
Giảm trách nhiệm của bên nhượng quyền: Đại lý nhượng quyền độc quyền sẽ đảm nhận hầu hết các nhiệm vụ vận hành của các bên nhận nhượng quyền phụ của họ, bao gồm đào tạo, tuyển dụng và quản lý chuỗi cung ứng. Điều này cho phép bên nhượng quyền chính tập trung nhiều hơn vào các hoạt động bao quát hơn tác động trực tiếp đến toàn bộ hệ thống nhượng quyền.
Đa dạng hóa nguồn thu nhập: Đại lý nhượng quyền độc quyền sẽ nhận tiền bản quyền từ các bên nhận nhượng quyền phụ của họ. Bên nhượng quyền chính sẽ nhận được phí từ việc cấp quyền cho đại lý nhượng quyền độc quyền, cộng thêm một phần tiền bản quyền từ các bên nhận nhượng quyền phụ.
Tăng độ phức tạp: Các bên nhượng quyền chính cần phải giám sát nhiều đại lý nhượng quyền độc quyền, những bên này lại phải quản lý mạng lưới các bên nhận nhượng quyền phụ của họ. Cấu trúc nhiều tầng này có thể dẫn đến một số khó khăn trong hoạt động quản lý.
Khó khăn trong giao tiếp: Đại lý nhượng quyền độc quyền thường phân bố rộng khắp trên các vùng địa lý rộng lớn. Điều này có thể gây khó khăn cho việc trao đổi thông tin suôn sẻ giữa bên nhượng quyền chính, đại lý nhượng quyền độc quyền và các bên nhận nhượng quyền phụ.
Vấn đề quản lý chất lượng: Đại lý nhượng quyền độc quyền có trách nhiệm đảm bảo các bên nhận nhượng quyền phụ tuân thủ theo các tiêu chuẩn và quy trình nghiêm ngặt của bên nhượng quyền chính. Vì thế, các bên nhượng quyền chính cần phải cẩn thận lựa chọn các đại lý nhượng quyền độc quyền có năng lực đáp ứng được những yêu cầu khắt khe về quản lý.
Trong mô hình này, các nhà đầu tư sẽ cung cấp vốn cần thiết để thành lập hoặc mua lại một cơ sở nhượng quyền. Đổi lại, các nhà đầu tư sẽ nhận được một phần lợi nhuận từ cơ sở nhượng quyền. Thông thường, các nhà đầu tư không tham gia vào việc điều hành trực tiếp hoạt động kinh doanh hàng ngày của cơ sở nhượng quyền.
Đầu tư bằng cách rót vốn: Các nhà đầu tư nhượng quyền có quyền đồng hành cùng một thương hiệu đã có uy tín trên thị trường mà không cần phải tự mình khởi nghiệp. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhượng quyền có thêm vốn để mở rộng mạng lưới kinh doanh.
Chia sẻ rủi ro: Các bên nhượng quyền và bên nhận nhượng quyền thường chia sẻ trách nhiệm tài chính, giúp giảm thiểu rủi ro và nghĩa vụ pháp lý cho cả hai bên.
Thu nhập ổn định: Các nhà đầu tư nhượng quyền có thể tạo ra dòng doanh thu ổn định bằng việc đầu tư vào các cơ sở nhượng quyền mà không cần tham gia trực tiếp vào các hoạt động kinh doanh. Trong khi đó, các bên nhượng quyền nhận được một khoản phí từ những nhà đầu tư đó.
Chia sẻ tiền bản quyền: Cả nhà đầu tư và bên nhượng quyền đều nhận được một phần lợi nhuận từ doanh thu của cơ sở nhượng quyền. Điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận kỳ vọng của cả hai bên.
Khó khăn khi lựa chọn: Trước khi đầu tư, các bên nhận nhượng quyền cần phải đánh giá kỹ về thành tích hoạt động của bên nhượng quyền. Ngược lại, các bên nhượng quyền cần đảm bảo rằng các bên nhận nhượng quyền có đủ nguồn lực tài chính và chia sẻ các giá trị, tầm nhìn thương hiệu với họ.
Quản trị mối quan hệ: Các bên nhượng quyền, nhà đầu tư nhượng quyền và các bên nhận nhượng quyền có thể gặp khó khăn trong việc quản lý hiệu quả các kỳ vọng và yêu cầu của nhau. Thành công phụ thuộc vào việc thiết lập một hệ thống giao tiếp rõ ràng về quyền lợi và trách nhiệm giữa tất cả các bên.
Mô hình nhượng quyền thương hiệu có thể là một chiến lược kinh doanh hiệu quả cho các cá nhân và doanh nghiệp trong nhiều ngành nghề. Tuy nhiên, trước khi quyết định tham gia vào mô hình kinh doanh nhượng quyền, việc cân nhắc kỹ lưỡng những lợi ích và hạn chế của các loại mô hình khác nhau là điều cần thiết.
Những phân tích chi tiết về các mô hình nhượng quyền ở trên có thể giúp bạn cân nhắc các lựa chọn và đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu kinh doanh của riêng mình. Dĩ nhiên, bất kể bạn chọn mô hình nào, bạn cũng cần một chiến lược marketing được xây dựng thật tốt để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Đọc thêm: Điểm danh 30 mô hình kinh doanh khởi nghiệp bạn cần biết
——————————-
Công ty Tư vấn Quản lý OCD (OCD Management Consulting Co) là một trong những công ty tư vấn quản lý hàng đầu Việt Nam với tính chuyên nghiệp, thực tiễn và chất lượng cao.
Nếu bạn quan tâm, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
Thông tin chính thức về OCD được cập nhật tại website: https://ocd.vn
Fanpage chính thức của OCD vui lòng truy cập: https://facebook.com/OCDConsulting
Liên hệ nhanh Hotline/Zalo: 0886595688 hoặc gửi email đến: ocd@ocd.vn