Các quy định mới và lưu ý với hộ kinh doanh (cập nhật đến cuối 2025)

Last updated on 26 December, 2025

Cuối năm 2025 đánh dấu giai đoạn chuyển tiếp quan trọng đối với hàng triệu hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam, khi các quy định mới về hóa đơn điện tử, bảo hiểm xã hội bắt buộc và lộ trình bãi bỏ thuế khoán từ 01/01/2026 bắt đầu áp dụng mạnh mẽ. Những thay đổi này nhằm tăng cường minh bạch, thúc đẩy chuyển đổi số và đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế, đồng thời hỗ trợ hộ kinh doanh nhỏ lẻ với ngưỡng miễn thuế nâng cao. Để tránh vi phạm và tận dụng tối đa quyền lợi, một số lưu ý hộ kinh doanh cần chủ động nắm bắt và thực hiện đúng để đảm bảo tuân thủ pháp luật ngay từ bây giờ.

Các quy định mới ảnh hưởng đến hộ kinh doanh (cập nhật đến cuối 2025)

Năm 2025 và đặc biệt từ 2026, Việt Nam có nhiều thay đổi lớn trong chính sách thuế, hóa đơn điện tử, đăng ký kinh doanh và bảo hiểm xã hội đối với hộ kinh doanh cá thể (HKD). Những thay đổi này nhằm tăng minh bạch, số hóa quản lý và thúc đẩy HKD phát triển bền vững. Dưới đây là các quy định chính đang hoặc sắp áp dụng:

• Hóa đơn điện tử bắt buộc (từ 01/6/2025) Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP:
  • HKD có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên (hoặc thuộc một số lĩnh vực bán lẻ, ăn uống, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng) phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu trực tiếp với cơ quan thuế.
  • Điều này giúp minh bạch doanh thu, chống thất thu thuế. HKD nhỏ hơn có thể tiếp tục dùng hóa đơn giấy hoặc điện tử thông thường đến hết 2025, nhưng khuyến khích chuyển đổi sớm.
• Bãi bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai thuế (từ 01/01/2026)
  • Phương pháp thuế khoán (cơ quan thuế ấn định mức thuế cố định) sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn theo Nghị quyết 198/2025/QH15 và Luật Quản lý thuế sửa đổi.
  • HKD phải chuyển sang tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế (qua hóa đơn điện tử).
  • Trong năm 2025, HKD vẫn áp dụng thuế khoán như cũ để chuẩn bị chuyển đổi.
• Miễn thuế GTGT và TNCN cho HKD nhỏ (từ 2026) Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) thông qua ngày 10/12/2025:
  • HKD có doanh thu hàng năm dưới 500 triệu đồng được miễn thuế GTGT và thuế TNCN.
  • Trước đây ngưỡng miễn thuế chỉ 100-200 triệu đồng, nay nâng lên để hỗ trợ HKD nhỏ lẻ.
• Bảo hiểm xã hội bắt buộc cho chủ hộ (từ 01/7/2025) Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024:
  • Chủ HKD có đăng ký kinh doanh phải tham gia BHXH bắt buộc (chế độ hưu trí, ốm đau, thai sản…).
  • Mức đóng tối thiểu khoảng 585.000 đồng/tháng (dựa trên lương cơ sở 2,34 triệu đồng).
  • Một số HKD nhỏ có thể lùi đến 2029.
• Đăng ký và quản lý HKD (từ 01/7/2025) Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP:
  • Thủ tục đăng ký HKD được thực hiện tại UBND cấp xã (thay vì cấp huyện).
  • Bỏ giới hạn số lao động (trước đây tối đa 9-10 người).
  • Mã số HKD đồng thời là mã số thuế, thủ tục liên thông hơn.
• Cưỡng chế thi hành án hành chính (từ 01/01/2026) Theo Nghị định 296/2025/NĐ-CP:
  • Nếu HKD nợ thuế hoặc phạt hành chính, cơ quan chức năng có thể kê biên tài sản chung của hộ gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên để thu hồi (không còn kẽ hở tẩu tán tài sản).
• Các thay đổi khác
  • Bãi bỏ hoàn toàn lệ phí môn bài từ 01/01/2026.
  • Sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada…) khấu trừ và nộp thuế thay cho HKD bán online (từ 2025).
  • Chủ HKD nợ thuế có thể bị tạm hoãn xuất cảnh từ 2026.

Những quy định này nhằm tạo môi trường kinh doanh công bằng, hiện đại hơn, nhưng đòi hỏi HKD phải số hóa (sử dụng phần mềm quản lý, hóa đơn điện tử) và ghi chép sổ sách rõ ràng. HKD nên liên hệ Chi cục Thuế địa phương hoặc sử dụng app eTax để được hỗ trợ chuyển đổi, tránh phạt (phạt có thể lên đến hàng chục triệu đồng nếu vi phạm hóa đơn hoặc kê khai sai).

Hộ kinh doanh cần lưu ý gì để tuân thủ đúng quy định pháp luật (cập nhật đến cuối 2025)

Để hoạt động kinh doanh hợp pháp, minh bạch và tránh vi phạm (có thể bị phạt tiền, kê biên tài sản hoặc tạm ngừng hoạt động), một số lưu ý hộ kinh doanh cá thể (HKD) cần chú trọng các điểm sau, đặc biệt với các thay đổi lớn từ 2025-2026:

• Đăng ký kinh doanh đúng quy định
  • HKD phải đăng ký tại UBND cấp xã (từ 01/7/2025 theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP).
  • Không giới hạn số lao động, mã số HKD đồng thời là mã số thuế.
  • Lưu ý: Không đăng ký hoặc kê khai sai hồ sơ có thể bị phạt từ 5-10 triệu đồng và buộc khắc phục.
  • Link tham khảo: Toàn văn Nghị định 168/2025/NĐ-CP
• Sử dụng hóa đơn điện tử đúng đối tượng
  • Từ 01/6/2025: HKD có doanh thu ≥ 1 tỷ đồng/năm (hoặc một số ngành bán lẻ, ăn uống, dịch vụ trực tiếp) phải dùng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế (Nghị định 70/2025/NĐ-CP).
  • HKD nhỏ hơn khuyến khích chuyển đổi sớm để làm quen.
  • Vi phạm có thể bị phạt 2-4 triệu đồng hoặc cao hơn.
  • Link tham khảo: Nghị định 70/2025/NĐ-CP
• Chuẩn bị chuyển sang kê khai thuế từ 2026
  • Từ 01/01/2026: Bãi bỏ hoàn toàn thuế khoán (Nghị quyết 198/2025/QH15), tất cả HKD phải tự kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế.
  • Miễn thuế GTGT và TNCN nếu doanh thu ≤ 500 triệu đồng/năm (Luật Thuế GTGT và TNCN sửa đổi).
  • Lưu ý: Ghi chép sổ sách doanh thu – chi phí đầy đủ, lưu trữ hóa đơn chứng từ; đăng ký hóa đơn điện tử sớm; chuẩn bị kiểm kê hàng tồn kho.
  • Bãi bỏ lệ phí môn bài từ 2026.
  • Link tham khảo: Hướng dẫn chuyển đổi thuế khoán sang kê khai
• Tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
  • Từ 01/7/2025: Chủ HKD có đăng ký kinh doanh phải đóng BHXH bắt buộc (Luật BHXH 2024).
  • Mức đóng tối thiểu khoảng 585.000 đồng/tháng (dựa trên lương cơ sở).
  • Nếu thuê lao động có hợp đồng ≥1 tháng, phải đóng BHXH cho họ.
  • Không đóng có thể bị phạt lên đến 75 triệu đồng.
  • Link tham khảo: Luật Bảo hiểm xã hội 2024
• Tuân thủ các nghĩa vụ khác
  • Kinh doanh online: Sàn TMĐT (Shopee, Lazada…) khấu trừ và nộp thuế thay từ 2025.
  • Nợ thuế/phạt hành chính: Từ 2026, có thể bị kê biên tài sản chung của hộ gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên (Nghị định mới về cưỡng chế).
  • Thanh toán không tiền mặt: Hóa đơn ≥5 triệu đồng phải có chứng từ không tiền mặt để khấu trừ thuế (từ 01/7/2025).
  • Lưu ý chung: Tuân thủ ngành nghề kinh doanh (có điều kiện thì xin phép), an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, lao động…

Khuyến nghị thực tế:

• Sử dụng phần mềm quản lý bán hàng, hóa đơn điện tử và sổ sách kế toán để minh bạch.
• Liên hệ Chi cục Thuế địa phương hoặc app eTax để được hỗ trợ miễn phí chuyển đổi.
• Theo dõi cập nhật từ Cổng thông tin Tổng cục Thuế (gdt.gov.vn) để tránh sai sót.

Tuân thủ tốt không chỉ tránh phạt mà còn giúp HKD dễ tiếp cận vốn vay, hợp tác và phát triển bền vững.

Kết luận

Tóm lại, cuối năm 2025 là thời điểm then chốt để hộ kinh doanh chuẩn bị cho sự chuyển đổi lớn từ năm 2026, với việc áp dụng hóa đơn điện tử, tham gia BHXH bắt buộc và chuyển sang kê khai thuế tự động. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định không chỉ giúp tránh phạt nặng, mà còn mang lại lợi ích lâu dài như minh bạch tài chính, dễ tiếp cận vốn vay và cơ hội phát triển bền vững. Hãy chủ động liên hệ cơ quan thuế địa phương, sử dụng công cụ số hóa và ghi chép sổ sách đầy đủ để biến thách thức thành động lực nâng tầm kinh doanh.

Tham khảo

Những quy định mới nhất về hộ kinh doanh và lưu ý quan trọng

Hệ thống sổ sách giấy tờ cho Hộ kinh doanh

Quản lý công việc bằng Excel

Xây dựng hệ thống báo cáo bằng Google Sheets