Hộ kinh doanh là gì? Một số vấn đề về đăng ký hộ kinh doanh

Mô hình truyền thông Barnlund là gì? Ưu nhược điểm

24 December, 2025

Mô hình giao tiếp xoắn ốc của Frank Dance – Ưu nhược điểm

25 December, 2025

Đăng ký hộ kinh doanh

Post Views: 2

Rate this post

Last updated on 25 December, 2025

Bạn đang có ý tưởng khởi nghiệp với một cửa hàng nhỏ hay tận dụng mặt bằng gia đình để buôn bán nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Hộ kinh doanh cá thể chính là mô hình khởi đầu lý tưởng nhất nhờ thủ tục đơn giản và chi phí vận hành thấp. Bài viết này sẽ cung cấp từ A-Z những kiến thức về hộ kinh doanh là gì, quy trình đăng ký tại quận/huyện và những nghĩa vụ pháp lý quan trọng bạn cần nắm vững năm 2025.

Table of Contents

Hộ kinh doanh là gì?

Hiểu một cách đơn giản nhất, Hộ kinh doanh là một hình thức kinh doanh có quy mô nhỏ, do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh đó.

Dưới đây là những đặc điểm cốt lõi giúp bạn hình dung rõ hơn về mô hình này:

Chủ thể thành lập

Cá nhân (là công dân Việt Nam, từ đủ 18 tuổi).
Các thành viên hộ gia đình.
Mỗi cá nhân/hộ gia đình chỉ được quyền đăng ký duy nhất một hộ kinh doanh trên phạm vi toàn quốc.

Trách nhiệm về tài sản

Đây là điểm quan trọng nhất: Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân. Điều này có nghĩa là chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm vô hạn.

Ví dụ: Nếu hộ kinh doanh mắc nợ, chủ hộ phải dùng toàn bộ tài sản cá nhân của mình (nhà cửa, xe cộ, tiền tiết kiệm…) để trả nợ chứ không chỉ giới hạn trong số vốn đã đăng ký kinh doanh.

Quy mô và Địa điểm

Quy mô: Thường nhỏ gọn, phù hợp với các cửa hàng tạp hóa, quán ăn, xưởng sản xuất nhỏ tại địa phương.
Địa điểm: Có thể kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng phải chọn một địa điểm chính để đăng ký trụ sở và thông báo với cơ quan thuế, quản lý thị trường nơi kinh doanh lưu động.

Ưu và nhược điểm của Hộ kinh doanh

Ưu điểm	Nhược điểm
Thủ tục đơn giản: Đăng ký nhanh gọn tại cấp Quận/Huyện.	Rủi ro cao: Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân.
Chế độ kế toán gọn nhẹ: Không cần báo cáo tài chính phức tạp như doanh nghiệp.	Khó huy động vốn: Không được phát hành cổ phiếu, trái phiếu.
Thuế khoán: Thường áp dụng mức thuế khoán ổn định, dễ quản lý.	Ít uy tín hơn với đối tác lớn: Do không có tư cách pháp nhân.

Khi nào bạn nên chọn Hộ kinh doanh?

Bạn nên cân nhắc mô hình này nếu:

Bạn muốn kinh doanh nhỏ lẻ, gia đình tự làm.
Bạn muốn tiết kiệm chi phí thuê kế toán và các thủ tục hành chính rườm rẽ.
Mặt hàng kinh doanh ít rủi ro về mặt pháp lý hoặc nợ nần.

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh

Để đăng ký hộ kinh doanh vào năm 2025, bạn có thể thực hiện tại UBND cấp huyện (Phòng Tài chính – Kế hoạch) hoặc nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công.

Lưu ý quan trọng: Từ ngày 01/07/2025, theo quy định mới (Nghị định 168/2025/NĐ-CP), thẩm quyền đăng ký hộ kinh doanh được chuyển giao dần cho UBND cấp xã để tạo thuận lợi cho người dân. Tuy nhiên, quy trình và hồ sơ cơ bản vẫn thống nhất như sau:

Thành phần hồ sơ (01 bộ)

Bạn cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh: Điền đầy đủ thông tin về tên hộ, địa chỉ, ngành nghề, số vốn và số lượng lao động.
Giấy tờ pháp lý: Bản sao CCCD/Hộ chiếu của chủ hộ và các thành viên hộ gia đình (nếu cùng góp vốn).
Biên bản họp gia đình: (Nếu đăng ký theo hộ gia đình) về việc thành lập hộ kinh doanh.
Văn bản ủy quyền: (Nếu đăng ký theo hộ gia đình) ủy quyền cho một thành viên làm chủ hộ.
Hợp đồng thuê địa điểm/Sổ đỏ: Tuy không bắt buộc trong mọi trường hợp nhưng nên mang theo bản sao để đối chiếu địa chỉ kinh doanh.

Thủ tục thực hiện (3 bước)

Bước	Nội dung thực hiện
Bước 1: Nộp hồ sơ	Nộp trực tiếp tại Bộ phận Một cửa UBND quận/huyện (hoặc cấp xã từ 01/07/2025) hoặc nộp online qua Cổng dịch vụ công.
Bước 2: Tiếp nhận	Cơ quan đăng ký tiếp nhận hồ sơ và trao Giấy biên nhận cho bạn.
Bước 3: Nhận kết quả	Trong vòng 03 ngày làm việc, nếu hồ sơ hợp lệ, bạn sẽ nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Nếu hồ sơ cần sửa đổi, họ sẽ thông báo bằng văn bản.

Lệ phí và Thuế ban đầu

Lệ phí đăng ký: Khoảng 000 – 100.000 VNĐ (tùy quy định từng tỉnh/thành phố).
Lệ phí môn bài: * Doanh thu dưới 100 triệu VNĐ/năm: Miễn thuế.
- Doanh thu trên 100 triệu VNĐ/năm: Từ 000 – 1.000.000 VNĐ/năm (Hộ mới thành lập thường được miễn lệ phí môn bài năm đầu tiên).

Một số lưu ý về đặt tên và ngành nghề:

Tên hộ kinh doanh: Phải bao gồm hai thành phần: “Hộ kinh doanh + Tên riêng”. Không được dùng các từ “Công ty”, “Doanh nghiệp”.
Ngành nghề: Bạn được kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật không cấm. Với các ngành nghề có điều kiện (như karaoke, cầm đồ, ăn uống…), bạn cần xin thêm giấy phép chuyên ngành (giấy phép con) sau khi có giấy đăng ký kinh doanh.

Mẫu Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh

Mẫu Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh mới nhất áp dụng cho năm 2025 được quy định tại Thông tư 68/2025/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025) hoặc mẫu hiện hành theo Thông tư 02/2023/TT-BKHĐT.

Dưới đây là khung mẫu chuẩn và hướng dẫn cách điền thông tin để bạn có thể chuẩn bị:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

GIẤY ĐỀ NGHỊ ĐĂNG KÝ HỘ KINH DOANH

Kính gửi: Phòng Tài chính – Kế hoạch – Ủy ban nhân dân cấp huyện … (Ghi tên huyện nơi bạn đặt trụ sở)

Tôi là (ghi họ tên bằng chữ in hoa): ……………………………………………………………..

Sinh ngày: ……/……/…… Giới tính:…..

Số định danh cá nhân/CCCD: …………………………………………………………..

Địa chỉ thường trú: ……………………………………………………………………………………

Địa chỉ liên lạc: ……………………………………………………………………………………….

Số điện thoại: …………………………….. Email (nếu có): ………………………………

Đăng ký hộ kinh doanh với các nội dung sau:

Tên hộ kinh doanh:

Tên bằng tiếng Việt (viết in hoa): ……………………………………………………………..
Tên bằng tiếng nước ngoài/viết tắt (nếu có): ……………………………………………..

Trụ sở hộ kinh doanh:

Địa chỉ cụ thể: ………………………………………………………………………………………..
Điện thoại/Fax/Website: ……………………………………………………………………………

Ngành, nghề kinh doanh:

Ghi tên ngành và mã ngành cấp 4 (Ví dụ: Bán lẻ đồ dùng gia đình – Mã 4759).
Ngành, nghề kinh doanh chính: …………………………………………………………………

Vốn kinh doanh:

Tổng số vốn (bằng số): …………………………………………………………………………….
Tổng số vốn (bằng chữ): ……………………………………………………………………………

Số lượng lao động: ……………………………………………………………………………

Tôi cam kết:

Không đồng thời là chủ HKD khác, không là chủ doanh nghiệp tư nhân.
Địa điểm kinh doanh thuộc quyền sở hữu/sử dụng hợp pháp.
Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của các nội dung trên.

….., ngày …… tháng …… năm 202…

CHỦ HỘ KINH DOANH

(Ký và ghi rõ họ tên)

Hướng dẫn điền thông tin quan trọng:

Tên hộ kinh doanh: Phải có 2 thành phần: Hộ kinh doanh + Tên riêng.
- Đúng: Hộ kinh doanh BÁNH MÌ PHỐ.
- Sai: Công ty BÁNH MÌ PHỐ (Dùng từ “Công ty” sẽ bị từ chối hồ sơ).
Ngành nghề: Bạn nên tra cứu Mã ngành kinh tế Việt Nam (thường là mã 4 số) để điền chính xác. Ví dụ: Bán lẻ thực phẩm (4722), Dịch vụ ăn uống (5610).
Vốn kinh doanh: Điền số vốn thực tế bạn bỏ ra. Hộ kinh doanh không có quy định về vốn tối thiểu, nhưng nó sẽ là cơ sở để cơ quan thuế áp mức thuế khoán sau này.
Lao động: Ghi số lượng nhân viên bạn dự kiến thuê (bao gồm cả người thân cùng làm).

Bạn có thể tải mẫu file Word chính thức tại:

Cổng dịch vụ công quốc gia: gov.vn
Hoặc mua bộ hồ sơ mẫu trực tiếp tại bộ phận “Một cửa” của UBND quận/huyện nơi bạn định đăng ký.

Nghĩa vụ của Hộ kinh doanh

Sau khi nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, bạn sẽ có các nghĩa vụ pháp lý quan trọng đối với Nhà nước. Việc tuân thủ đúng sẽ giúp bạn tránh bị xử phạt hành chính hoặc bị thu hồi giấy phép.

Nghĩa vụ về Thuế và Tài chính

Đây là nghĩa vụ quan trọng nhất. Thông thường, hộ KD sẽ nộp thuế theo phương pháp Khoán (dành cho hộ quy mô nhỏ) hoặc phương pháp Kê khai (dành cho hộ quy mô lớn hơn).

Lệ phí môn bài: Nộp hàng năm dựa trên doanh thu (Miễn nộp trong năm đầu thành lập).
Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN): * Nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm: Không phải nộp hai loại thuế này.
- Nếu doanh thu trên 100 triệu đồng/năm: Nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu tùy theo ngành nghề (ví dụ: Phân phối, cung cấp hàng hóa là 1.5%; Dịch vụ, ăn uống là 4.5%…).
Sử dụng hóa đơn: Nếu bạn có nhu cầu xuất hóa đơn cho khách hàng, bạn phải đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử với cơ quan thuế.

Nghĩa vụ về Hoạt động kinh doanh

Kinh doanh đúng ngành nghề: Chỉ được hoạt động trong phạm vi ngành nghề đã đăng ký. Nếu muốn kinh doanh thêm, bạn phải làm thủ tục thay đổi nội dung đăng ký.
Điều kiện kinh doanh: Với các ngành nghề có điều kiện (vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự…), bạn phải duy trì đủ các giấy phép con trong suốt quá trình hoạt động.
Treo biển hiệu: Phải viết hoặc gắn tên HKD tại địa điểm kinh doanh.

Nghĩa vụ về Kế toán và Chứng từ

Lưu giữ chứng từ: Phải lưu giữ các hóa đơn, chứng từ mua bán hàng hóa, dịch vụ để giải trình khi cơ quan thuế kiểm tra.
Sổ sách kế toán: Đối với HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai, bạn phải thực hiện chế độ kế toán (đơn giản hơn doanh nghiệp) theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Nghĩa vụ đối với Người lao động và Xã hội

Sử dụng lao động: Ký kết hợp đồng lao động, đảm bảo tiền lương và môi trường làm việc an toàn.
Bảo hiểm xã hội (BHXH): Nếu có thuê mướn lao động và thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, chủ hộ phải đóng bảo hiểm cho nhân viên theo quy định.
Trách nhiệm vô hạn: Như đã đề cập, bạn có nghĩa vụ dùng toàn bộ tài sản của mình để thanh toán các khoản nợ phát sinh từ hoạt động kinh doanh.

Bảng tóm tắt các mốc thời gian cần nhớ:

Công việc	Thời hạn
Khai thuế ban đầu	Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận Giấy phép.
Nộp lệ phí môn bài	Chậm nhất là ngày 30/01 hàng năm (trừ năm đầu được miễn).
Thông báo tạm ngừng	Phải thông báo ít nhất 03 ngày làm việc trước khi tạm ngừng kinh doanh

Lời khuyên: Bạn nên giữ mối quan hệ tốt với Cán bộ thuế quản lý địa bàn để được hướng dẫn cụ thể về mức thuế khoán, tránh việc bị áp mức thuế quá cao so với doanh thu thực tế.

Kết luận

Tóm lại, hộ kinh doanh là mô hình “nhỏ nhưng có võ”, cực kỳ phù hợp cho những cá nhân mới bắt đầu kinh doanh hoặc quy mô gia đình. Dù có ưu thế về sự linh hoạt và thủ tục kế toán đơn giản, bạn cũng cần lưu ý đến trách nhiệm vô hạn đối với tài sản cá nhân và các nghĩa vụ thuế định kỳ. Việc chuẩn bị hồ sơ chỉn chu và tuân thủ pháp luật ngay từ đầu sẽ là nền móng vững chắc để bạn an tâm phát triển thương hiệu của mình. Chúc bạn khởi sự kinh doanh thuận lợi và thành công!