Ví dụ về các mô hình B2B điển hình tại Việt Nam

Last updated on 17 July, 2025

Trong bối cảnh kinh doanh không ngừng chuyển đổi, mô hình B2B (Business-to-Business) đang ngày càng khẳng định vai trò trụ cột, định hình cách các doanh nghiệp tương tác và tạo ra giá trị cho nhau. Tại Việt Nam, nhiều tên tuổi lớn đã thành công rực rỡ khi triển khai các chiến lược B2B độc đáo và hiệu quả. Bài viết này của OCD sẽ đi sâu vào những ví dụ điển hình về cách các doanh nghiệp này áp dụng mô hình kinh doanh B2B để phát triển và dẫn đầu thị trường.

Ví dụ về mô hình B2B của Lazada: Chuyển mình thành giải pháp B2B toàn diện

Lazada Group, một trong những nền tảng thương mại điện tử hàng đầu Đông Nam Á, đã có sự chuyển đổi chiến lược mạnh mẽ. Từ một nền tảng chủ yếu phục vụ giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C), Lazada đang phát triển thành một nhà cung cấp dịch vụ B2B toàn diện, đặc biệt sau khi trở thành một phần của Alibaba Group.

• Dịch vụ dành cho người bán (Lazada Seller Center): Đây là bộ công cụ B2B cốt lõi, cung cấp cho các doanh nghiệp (người bán) khả năng quản lý sản phẩm, đơn hàng, tồn kho và tương tác với khách hàng một cách hiệu quả. Lazada định vị người bán là “super eBusiness” nhờ các công cụ số hóa này.
• Giải pháp Logistics (Lazada Logistics): Lazada đã đầu tư mạnh vào mạng lưới logistics riêng, bao gồm các trung tâm fulfillment, kho bãi, trung tâm phân loại tự động sử dụng AI và machine learning (học máy). Dịch vụ logistics này được cung cấp cho các doanh nghiệp bán hàng trên Lazada, giúp họ tối ưu hóa chuỗi cung ứng, đảm bảo giao hàng nhanh chóng và đáng tin cậy, từ đó nâng cao trải nghiệm khách hàng B2C cho chính các doanh nghiệp đó.
• Giải pháp Quảng cáo và Tiếp thị (Lazada Sponsored Solutions): Lazada cung cấp các công cụ quảng cáo như Sponsored Discovery, Sponsored Affiliate, Sponsored Display, và Sponsored Media (tích hợp với Facebook/Meta). Các giải pháp này giúp các thương hiệu và người bán tăng cường khả năng hiển thị sản phẩm, tiếp cận khách hàng tiềm năng và tối ưu hóa doanh số, đóng vai trò như một đối tác tiếp thị B2B.

Ví dụ về mô hình B2B của Tiki: Nỗ lực đa dạng hóa dịch vụ B2B

Tiki, nền tảng thương mại điện tử nổi tiếng với dịch vụ giao hàng nhanh, cũng đã mở rộng các dịch vụ B2B để hỗ trợ cộng đồng người bán và đối tác.

• Dịch vụ dành cho người bán và đối tác (Tiki Seller Center, Tiki Developer Platform): Tương tự Lazada, Tiki Seller Center là công cụ quản lý cửa hàng cho người bán. Điểm đặc biệt của Tiki là Tiki Developer Platform, cung cấp các API (giao diện lập trình ứng dụng) và SDK (bộ công cụ phát triển phần mềm) chuẩn REST, giúp các đối tác doanh nghiệp tích hợp hệ thống của họ với Tiki, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và vận hành.
• Giải pháp Logistics (TikiNow Smart Logistics): TikiNow, ban đầu là dịch vụ giao hàng 2 giờ, đã phát triển thành một công ty logistics độc lập, cung cấp giải pháp kho bãi, đóng gói và giao hàng cho các doanh nghiệp ngoài sàn Tiki. Đây là một ví dụ rõ nét về mô hình B2B trong lĩnh vực logistics, giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa khâu hậu cần.

Mặc dù đã có những nỗ lực đáng kể, Tiki cũng đối mặt với thách thức trong việc duy trì vị thế cạnh tranh và xây dựng lòng tin, cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì hiệu quả vận hành và mô hình kinh tế bền vững trong B2B.

Ví dụ về mô hình B2B của Vinamilk: Sức mạnh từ chuỗi cung ứng và kênh phân phối B2B truyền thống

Vinamilk, công ty sữa hàng đầu Việt Nam, có nhiều hoạt động kinh doanh theo mô hình B2B, cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho các doanh nghiệp khác. Dưới đây là một số ví dụ nổi bật:

Cung cấp nguyên liệu và thành phẩm công nghiệp

Vinamilk cung cấp sữa tươi, sữa bột, sữa đặc dạng công nghiệp cho các nhà sản xuất thực phẩm và đồ uống. Ví dụ, một nhà máy bánh kẹo có thể mua sữa đặc Vinamilk làm nhân, hoặc một công ty sản xuất cà phê hòa tan sử dụng sữa bột Vinamilk trong công thức của họ. Đây là mối quan hệ B2B cốt lõi, nơi Vinamilk là nhà cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp khác.

Phân phối qua kênh bán lẻ và siêu thị

Đây là kênh B2B quan trọng nhất của Vinamilk. Công ty hợp tác với hệ thống nhà phân phối, đại lý và các chuỗi siêu thị lớn như Coopmart, Big C, và WinMart. Vinamilk bán sản phẩm với số lượng lớn cho các đối tác này, những đơn vị sau đó phân phối lại cho người tiêu dùng cuối. Mối quan hệ này giúp Vinamilk mở rộng độ phủ thị trường trên toàn quốc.

Cung cấp cho ngành dịch vụ (HORECA) và các tổ chức

Vinamilk cung cấp các sản phẩm như sữa tươi, sữa đặc, sữa chua cho nhà hàng, khách sạn, quán cà phê (HORECA) để pha chế đồ uống, làm bánh hoặc phục vụ khách hàng. Ngoài ra, Vinamilk còn là nhà cung cấp chính trong nhiều chương trình sữa học đường, cung cấp sữa cho hàng triệu học sinh, và cho các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, văn phòng.

Những hoạt động B2B này giúp Vinamilk không chỉ tiếp cận người tiêu dùng thông qua nhiều kênh mà còn củng cố vị thế dẫn đầu trong chuỗi cung ứng ngành sữa Việt Nam.

Ví dụ về mô hình B2B của Shopee: Nền tảng thương mại điện tử dẫn đầu

Shopee, nền tảng thương mại điện tử thống trị tại Đông Nam Á và Đài Loan, đã xây dựng một hệ sinh thái B2B mạnh mẽ, đặc biệt tập trung vào việc hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSME).

Dịch vụ dành cho người bán (Shopee Seller Centre)

Shopee cung cấp nền tảng toàn diện để cá nhân và doanh nghiệp đăng ký, quản lý sản phẩm, xử lý đơn hàng, theo dõi hiệu suất và quản lý thanh toán. Đây là công cụ B2B cơ bản cho hàng triệu doanh nghiệp kinh doanh trên Shopee.

Giải pháp Logistics (Shopee Xpress, SLS)

Người bán có thể sử dụng dịch vụ giao hàng nội bộ của Shopee (Shopee Xpress) hoặc hợp tác với các nhà cung cấp logistics bên ngoài tích hợp trên nền tảng. Shopee Logistics Services (SLS) kết nối người bán với các đối tác logistics quốc tế với chi phí ưu đãi. Đặc biệt, việc bổ sung tùy chọn vận tải biển B2B giúp giảm chi phí logistics đáng kể cho các người bán lớn, thể hiện sự linh hoạt trong dịch vụ B2B.

Giải pháp quảng cáo và tiếp thị (Shopee Marketing Solutions)

Shopee cung cấp nhiều công cụ quảng cáo trong và ngoài nền tảng (như Quảng cáo tìm kiếm, Quảng cáo khám phá, tích hợp Facebook Collaborative Ads, Google Shopping Ads) giúp người bán tăng cường khả năng hiển thị và doanh số. Shopee Brand Portal là một nền tảng B2B tất cả trong một cho phép các thương hiệu lớn truy cập dữ liệu bán hàng, tiếp thị và thông tin chi tiết về người tiêu dùng.

Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSME Co-Lab Program)

Đây là một trong những điểm nổi bật trong chiến lược B2B của Shopee. Họ hợp tác với các hiệp hội, chính quyền để triển khai các chương trình đào tạo, chuyển đổi số cho MSME, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thương mại điện tử, tăng doanh thu và vươn ra thị trường quốc tế. Điều này không chỉ là hoạt động trách nhiệm xã hội mà còn củng cố vị thế của Shopee như một đối tác chiến lược trong quá trình số hóa nền kinh tế.

Các ví dụ về mô hình B2B nổi bật khác tại Việt Nam

Ngoài các nền tảng thương mại điện tử lớn và nhà sản xuất hàng đầu như Lazada, Tiki, Vinamilk và Shopee, thị trường B2B tại Việt Nam còn có sự góp mặt của nhiều công ty nổi bật khác trong các ngành đa dạng. Sự hiện diện của các công ty này cho thấy một bức tranh toàn cảnh về sự phát triển và chuyên hóa của các dịch vụ B2B tại Việt Nam.

Dịch vụ IT và Chuyển đổi số

Việt Nam là một trung tâm phát triển nhanh chóng về dịch vụ IT và gia công phần mềm, cung cấp các giải pháp B2B tiên tiến cho cả doanh nghiệp trong nước và quốc tế:

• FPT Corporation (FPT Software): Là công ty dịch vụ công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam, hoạt động trong ba lĩnh vực chính: Công nghệ, Viễn thông và Giáo dục. FPT Software cung cấp các dịch vụ đẳng cấp thế giới về nhà máy thông minh, nền tảng số, RPA (tự động hóa quy trình bằng robot), AI, IoT, Cloud, AR/VR (thực tế tăng cường/thực tế ảo), BPO (gia công quy trình kinh doanh) và nhiều hơn nữa, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn toàn cầu.
• KMS Solutions: Nổi bật trong khu vực APAC, KMS Solutions cung cấp dịch vụ phát triển ứng dụng di động và phần mềm, kiểm thử phần mềm doanh nghiệp và trung tâm công nghệ offshore. Công ty này cũng hợp tác với các công ty công nghệ toàn cầu như AWS và Microsoft.  
• CMC Global: Là một trong những nhà cung cấp dịch vụ thuê ngoài IT lớn nhất Việt Nam và là thành viên của CMC Corporation, một trong những tập đoàn ICT lớn nhất nước.  
• Newwave Solutions: Được Clutch vinh danh là công ty phần mềm B2B hàng đầu Việt Nam năm 2022, cung cấp các dịch vụ phát triển phần mềm (Enterprise, Custom, MVP), Blockchain, AI, IoT và bảo trì phần mềm.  
• Viettel Business Solutions Corporation: Là một trong các công ty chiến lược của Viettel Group, chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ và số hóa cho doanh nghiệp.  

Ngành sản xuất

Việt Nam đang củng cố vị thế là một trung tâm sản xuất quan trọng, thu hút nhiều nhà sản xuất hợp đồng (contract manufacturers) và nhà cung cấp linh kiện B2B:

• Foxconn: Là nhà cung cấp dịch vụ sản xuất điện tử (EMS) hàng đầu tại Việt Nam, chuyên lắp ráp các sản phẩm điện tử cho Apple và các hãng khác, với các cơ sở lớn tại Bắc Giang và Bắc Ninh. Foxconn đã đầu tư 3,2 tỷ USD vào Việt Nam.  
• Flex Ltd.: Một trong những nhà cung cấp EMS lớn nhất toàn cầu, có cơ sở sản xuất lớn tại Việt Nam, bao gồm thiết bị y tế và hệ thống ô tô.  
• Accton Technology Corporation: Nhà sản xuất thiết bị mạng của Đài Loan, đã đầu tư mạnh vào nhà máy tại Vĩnh Phúc.  
• Vinatex: Là tập đoàn dệt may lớn nhất Việt Nam, kiểm soát chuỗi cung ứng hoàn chỉnh từ nguyên liệu đến thành phẩm và xuất khẩu sang hơn 66 quốc gia.  

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành sản xuất tại Việt Nam, một phần được thúc đẩy bởi chiến lược “China plus one”, tạo ra các cơ hội B2B đáng kể cho các nhà sản xuất hợp đồng và các nhà cung cấp dịch vụ liên quan. Điều này cho thấy sự thay đổi trong bức tranh B2B của Việt Nam, hướng tới việc hỗ trợ các chuỗi cung ứng toàn cầu, không chỉ tiêu dùng trong nước.

Xây dựng

Ngành xây dựng Việt Nam đang bùng nổ nhờ quá trình đô thị hóa nhanh chóng và tăng trưởng kinh tế:

• Turner Construction Company: Là một công ty dịch vụ xây dựng quốc tế có trụ sở tại Bắc Mỹ, có mặt tại Việt Nam từ năm 2006 và đã thực hiện nhiều dự án quy mô lớn như tòa nhà Bitexco Financial Tower, bệnh viện và khách sạn sang trọng. Công ty cung cấp các dịch vụ tiền xây dựng và quản lý xây dựng. 
• YCP Group: Cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên gia, hướng dẫn các công ty mở rộng trong ngành xây dựng Việt Nam, kết hợp chuyên môn toàn cầu với hiểu biết địa phương.  

Logistics

Ngành logistics đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ tất cả các giao dịch B2B và B2C, đảm bảo dòng chảy hàng hóa thông suốt:

• Vietnam Post Logistics: Là công ty con của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam, cung cấp một hệ sinh thái logistics toàn diện bao gồm kho bãi, logistics quốc tế, thương mại điện tử quốc tế, logistics nội địa và giải pháp xuất nhập khẩu. Công ty này đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Samsung Welstory Vietnam và liệt kê các đối tác như Lazada, Shopee, Tiki, Amazon, Alibaba, cho thấy sự kết nối sâu rộng trong hệ sinh thái thương mại điện tử.  
• Viettel Post: Là một trong những nhà cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh hàng đầu và là đối thủ cạnh tranh chính của VNPost. Viettel Group cũng đang phát triển các giải pháp logistics thông minh.  

Sự hiện diện của các công ty logistics lớn như Vietnam Post Logistics hợp tác với các “gã khổng lồ” thương mại điện tử (Lazada, Shopee, Tiki) làm nổi bật mối quan hệ cộng sinh giữa hạ tầng logistics và sự phát triển của thương mại B2B/B2C kỹ thuật số. Logistics hiệu quả không chỉ là một dịch vụ mà còn là một yếu tố then chốt hỗ trợ toàn bộ nền kinh tế số, biến các công ty logistics này thành những đối tác B2B chủ chốt.

Kết luận

Qua phân tích các ví dụ về Lazada, Tiki, Vinamilk và Shopee, có thể thấy rõ rằng mô hình B2B (Business-to-Business) đang đóng vai trò ngày càng quan trọng và đa dạng trong bức tranh kinh tế Việt Nam. Dù mỗi doanh nghiệp có những đặc thù riêng và thế mạnh khác nhau, điểm chung là họ đều tập trung vào việc xây dựng và cung cấp các giá trị cho các doanh nghiệp đối tác, từ đó thúc đẩy tăng trưởng cho cả hệ sinh thái.

Những ví dụ trên còn cho thấy rằng mô hình B2B tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và đa chiều, từ cung cấp dịch vụ số hóa đến quản lý chuỗi cung ứng vật lý. Thành công trong B2B đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về nhu cầu của doanh nghiệp đối tác, khả năng cung cấp giải pháp toàn diện và xây dựng các mối quan hệ chiến lược bền vững. Đây chính là yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp Việt Nam không ngừng đổi mới và vươn xa trên thị trường.

——————————-