Ứng dụng QR Code để nhập dữ liệu trong sản xuất: Chìa khóa tối ưu hóa quy trình

Last updated on 14 November, 2025

Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, tốc độ và độ chính xác của dữ liệu là yếu tố sống còn quyết định năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp sản xuất. Công nghệ QR Code (Quick Response Code) đã nổi lên như một giải pháp vượt trội, thay thế các phương pháp nhập liệu thủ công truyền thống, trở thành “chìa khóa” giúp tối ưu hóa toàn diện quy trình sản xuất, đặc biệt là trong các hệ thống ERP (Hoạch định Tài nguyên Doanh nghiệp), Quản lý Sản xuất (MES), Quản lý Kho (Warehouse Management) và Kiểm soát Chất lượng (Quality Control – QC).

Tại sao QR Code vượt trội so với nhập liệu thủ công và mã vạch 1D trong sản xuất

Mã vạch 1D truyền thống chỉ lưu trữ được một lượng thông tin rất hạn chế (chủ yếu là mã sản phẩm), trong khi việc nhập liệu bằng tay luôn tiềm ẩn rủi ro sai sót và tốn thời gian. QR Code giải quyết triệt để những vấn đề nhập dữ liệu sản xuất này này nhờ các ưu điểm:

• Dung lượng dữ liệu khổng lồ: QR Code có thể lưu trữ đến hơn 7.000 ký tự số hoặc hàng ngàn ký tự chữ và số, cho phép mã hóa cả một chuỗi thông tin chi tiết về sản phẩm (mã lô, ngày sản xuất, hạn sử dụng, thông số kỹ thuật, liên kết đến hồ sơ điện tử…).
• Tốc độ quét nhanh chóng: Thiết bị quét có thể đọc mã từ bất kỳ góc độ nào (360 độ) và chỉ trong tích tắc, loại bỏ yêu cầu căn chỉnh phức tạp của mã vạch 1D.
• Khả năng chống lỗi (Error Correction): Ngay cả khi mã bị rách, bẩn hoặc hư hỏng một phần, QR Code vẫn có khả năng đọc được, đảm bảo luồng dữ liệu không bị gián đoạn.
• Dễ dàng tích hợp: Có thể quét bằng các thiết bị chuyên dụng hoặc ngay trên điện thoại thông minh (Smartphone), giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu.

Ứng dụng QR Code nhập liệu trong các quy trình sản xuất cốt lõi

Việc sử dụng QR Code để nhập dữ liệu cho phép tự động hóa việc ghi nhận thông tin, tạo ra dữ liệu thời gian thực (Real-time data), là nền tảng cho việc ra quyết định chính xác.

Tối ưu hóa hệ thống ERP và Theo dõi Sản xuất (WIP Tracking)

Trong quản lý sản xuất, QR Code được dùng để theo dõi chính xác từng công đoạn và luồng di chuyển của bán thành phẩm/thành phẩm (Work-in-Progress – WIP).

• Nhập dữ liệu tiến độ tự động:
  • Mỗi đơn hàng sản xuất hoặc lô vật tư được gán một mã QR duy nhất.
  • Khi công nhân hoàn thành một công đoạn, họ chỉ cần quét mã QR trên phiếu sản xuất hoặc bán thành phẩm.
  • Dữ liệu về thời gian bắt đầu/kết thúc, tên công nhân, số lượng hoàn thành sẽ được tự động nhập vào hệ thống ERP hoặc MES (Manufacturing Execution System) ngay lập tức.
• Lợi ích: Cung cấp bức tranh toàn cảnh về tiến độ sản xuất theo thời gian thực, giúp quản lý phát hiện và xử lý kịp thời các điểm nghẽn (bottlenecks) hoặc đơn hàng chậm tiến độ.

Quản lý Kho Vật tư và Thành phẩm (WMS)

QR Code là công cụ không thể thiếu để đơn giản hóa quá trình nhập xuất và kiểm kê kho, loại bỏ sự phức tạp của giấy tờ.

• Nhập kho/Xuất kho chính xác:
  • Nhân viên kho quét mã QR trên thùng hàng/Pallet/vị trí kệ kho để xác nhận thông tin sản phẩm (mã sản phẩm, lô, hạn sử dụng).
  • Hệ thống tự động cập nhật số lượng tồn kho và vị trí lưu trữ.
• Kiểm kê và Truy xuất:
  • Quét mã QR để truy cập lịch sử nhập/xuất và thông tin tồn kho thực tế ngay tại chỗ.
• Lợi ích: Giảm thiểu đáng kể sai sót do nhập liệu tay, tăng tốc độ nhập/xuất kho lên gấp nhiều lần, và đảm bảo độ chính xác của dữ liệu tồn kho.

Kiểm soát Chất lượng (QC) và Truy xuất Nguồn gốc

QR Code đóng vai trò then chốt trong việc ghi nhận các dữ liệu kiểm tra chất lượng và xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc minh bạch.

• Ghi nhận dữ liệu QC tại chỗ:
  • Nhân viên QC quét mã QR trên sản phẩm hoặc trên mẫu vật liệu.
  • Thiết bị sẽ mở ngay biểu mẫu kiểm tra (checklist) kỹ thuật số tương ứng trên hệ thống.
  • Dữ liệu kiểm tra (kết quả đạt/không đạt, thông số đo, ghi chú) được nhập trực tiếp vào biểu mẫu và lưu trữ liên kết với mã QR đó.
• Truy xuất nguồn gốc:
  • Mỗi mã QR trên thành phẩm liên kết đến toàn bộ hồ sơ sản xuất, bao gồm: nguyên vật liệu đầu vào (tên nhà cung cấp, lô), các công đoạn gia công, và kết quả kiểm tra QC cuối cùng.
  • Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng tìm ra nguyên nhân gốc rễ khi có lỗi phát sinh (Root Cause Analysis).

Các bước cơ bản triển khai QR Code để nhập liệu

1. Thiết kế Dữ liệu Mã hóa: Xác định thông tin cần thiết (ví dụ: Mã sản phẩm, Lô, ID Công đoạn,…) để tích hợp vào QR Code.
2. Tạo và In Mã: Sử dụng phần mềm quản lý để tự động tạo mã QR động (Dynamic QR Code) và in lên tem nhãn dán lên vật tư, bán thành phẩm và thành phẩm.
3. Tích hợp Phần mềm: Kết nối hệ thống quét mã QR (thiết bị PDA, điện thoại thông minh) với phần mềm quản lý (ERP, WMS, MES).
4. Đào tạo Vận hành: Huấn luyện nhân viên về quy trình quét mã tại mỗi trạm làm việc/công đoạn để đảm bảo dữ liệu được ghi nhận chính xác và đồng bộ.

Kết luận

Ứng dụng QR Code để nhập dữ liệu trong sản xuất không chỉ là một xu hướng công nghệ mà là một chiến lược bắt buộc để tồn tại và phát triển. Bằng cách thay thế các phương pháp cũ kỹ, QR Code cung cấp một giải pháp nhanh hơn, chính xác hơn để thu thập dữ liệu, từ đó trở thành chìa khóa vàng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình quản lý, tăng năng suất và nâng cao chất lượng sản phẩm một cách bền vững.

Tham khảo: 

Quản lý sản xuất là gì? Các chức năng của quản lý sản xuất

Phần mềm Quản lý Sản xuất