Last updated on 21 May, 2024
Issue Tree là một công cụ hữu ích giúp bạn phân tích và giải quyết các vấn đề phức tạp, rắc rối bằng cách chia chúng thành những thành phần nhỏ hơn. Nó giống như một bản đồ trực quan, hiển thị các khía cạnh, vấn đề phụ và giải pháp tiềm năng liên quan đến một vấn đề cụ thể. Mô hình Issue Tree thường được sử dụng trong kinh doanh, tư vấn, giải quyết vấn đề và quá trình ra quyết định. Hãy cũng OCD tìm hiểu về mô hình này để giúp bạn đưa ra quyết định một cách sáng suốt nhất.
Table of Contents
ToggleMô hình Issue Tree là một công cụ hữu ích bởi vì nó hỗ trợ nhiều khía cạnh quan trọng trong quá trình giải quyết vấn đề, bao gồm:
Phân tích hệ thống: Issue Tree hướng dẫn bạn phân tích vấn đề một cách có hệ thống. Bằng cách chia nhỏ vấn đề thành các thành phần cấu thành, bạn có thể xem xét kỹ lưỡng từng khía cạnh và hiểu rõ vai trò của nó trong toàn bộ vấn đề.
Quản lý sự phức tạp: Các vấn đề phức tạp thường liên quan đến nhiều yếu tố có mối quan hệ với nhau. Mô hình Issue Tree cung cấp một cách để quản lý sự phức tạp này bằng cách sắp xếp và trực quan hóa mối quan hệ giữa các thành phần khác nhau.
Xác định ưu tiên: Issue Tree giúp bạn xác định các hành động ưu tiên. Bằng cách đánh giá tầm quan trọng và ảnh hưởng của từng vấn đề phụ, bạn có thể xác định những khía cạnh nào của vấn đề cần được chú ý ngay lập tức.
Tạo ra giải pháp: Issue Tree tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các giải pháp tiềm năng hoặc chiến lược cho từng thành phần của vấn đề. Điều này cho phép bạn tiếp cận giải quyết vấn đề một cách toàn diện hơn.
Xác định nguyên nhân gốc rễ: Issue Tree giúp bạn xác định nguyên nhân gốc rễ của một vấn đề. Bằng cách phân tích sâu các vấn đề phụ, bạn có thể khám phá ra những yếu tố cơ bản góp phần vào vấn đề chính.
Phân chia công việc: Issue Tree cung cấp cho bạn một danh sách các vấn đề nhỏ hơn, riêng biệt để khám phá. Sự phân biệt này giúp bạn dễ dàng phân chia công việc cho mọi người.
Lập lộ trình giải quyết: Issue Tree phác thảo rõ ràng tất cả các lĩnh vực hoặc vấn đề khác nhau mà bạn cần tập trung vào để giải quyết vấn đề tổng thể. Điều này giúp bạn có ý tưởng rõ ràng về nơi nên tập trung sự chú ý và công việc của mình.
Giao tiếp hiệu quả: Issue Tree là một công cụ giao tiếp mạnh mẽ. Trực quan hóa vấn đề trong một định dạng có cấu trúc giúp giải thích nó cho người khác, bao gồm các thành viên trong nhóm, người có liên quan hoặc khách hàng.
Trong giai đoạn này, chúng ta đang cố gắng hiểu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề mà khách hàng đang gặp phải. Nguyên nhân gốc rễ là lý do cơ bản đằng sau việc xảy ra một điều gì đó. Để tìm ra nguyên nhân gốc rễ, có một vài cách khác nhau. Trong mô hình Issue Tree của chúng ta, chúng ta sử dụng hai loại câu hỏi:
Câu hỏi then chốt (Hypothesis questions): Đây là những câu hỏi có câu trả lời là “có” hoặc “không”. Một số ví dụ:
Câu hỏi mở (Open-ended questions): Đây là những câu hỏi có thể được trả lời bằng một hoặc nhiều điểm dữ liệu. Chúng thông báo cho người phỏng vấn về các điểm dữ liệu mà bạn cần và sẽ phân tích trước khi đưa ra câu trả lời. Một số ví dụ:
Lưu ý:
Nên sử dụng câu hỏi then chốt cho 2 tầng đầu tiên. Đến tầng thứ 3 hoặc thứ 4 của Issue Tree sử dụng câu hỏi mở để khuyến khích khám phá và tránh đóng mình trước những câu trả lời tiềm năng.
Xây dựng mô hình Issue Tree là một quá trình lặp đi lặp lại. Bạn cần quay lại và điều chỉnh các nhánh dựa trên thông tin mới có được trong quá trình phân tích. Để có một khung sườn logic và chặt chẽ để đảm bảo không bỏ sót bất kỳ yếu tố quan trọng nào trong việc đánh giá và giải quyết vấn đề.
Lấy một tờ giấy trắng, đặt ngang. Ghi chú lại thông tin quan trọng trong tình huống kinh doanh hiện tại.
Dành khoảng thời gian suy nghĩ về cách bạn muốn phân tích vấn đề. Việc lập kế hoạch trước sẽ giúp bạn tận dụng tối đa không gian khi đi sâu vào từng nhánh của mô hình Issue Tree.
Mỗi Issue Tree tốt nhất nên có 3-4 tầng trải rộng trên trang giấy, mỗi tầng có 2-5 câu hỏi phụ.
Tầng 1: Viết câu hỏi hoặc vấn đề bạn đang cố giải quyết bằng câu hỏi Yes/No.
Tầng 2: Viết 2-5 câu hỏi Yes/No khác. Những câu hỏi này có thể phù hợp với các khung kinh doanh như được liệt kê bên dưới hoặc các vấn đề bạn xác định.
Tầng 3: Viết thêm 2-4 câu hỏi cho mỗi nhánh ở tầng 2, bắt đầu sử dụng các câu hỏi mở.
Tầng 4: Tùy trường hợp, bạn có thể cần thêm tầng 4. Hãy tiếp tục sử dụng các câu hỏi mở.
Issue Tree có thể được áp dụng trong nhiều tình huống kinh doanh và phỏng vấn case interview. Dưới đây là một số ví dụ:
Khách hàng của bạn sản xuất công cụ cho thợ máy và các công ty dịch vụ ô tô. Họ đang gặp phải tình trạng chi phí tăng cao tại nhà máy ở Bulgaria và đang cân nhắc xem có nên đóng cửa nhà máy này. Và chuyển sản xuất sang một trong những cơ sở khác của họ hay không.
Cấp 1: Câu hỏi của khách hàng: Khách hàng của chúng tôi có nên đóng cửa nhà máy sản xuất dụng cụ duy nhất tại Bulgaria?
Cấp 2: Ba nhánh chính để xem xét:
Giả thuyết chúng ta muốn đặt ra là: Liệu đóng cửa nhà máy có mang lại lợi ích tài chính tốt hơn cho công ty?
Để xem xét kỹ hơn, có 5 lĩnh vực tài chính chính cần khám phá ở tầng thứ 3:
Chi phí hoạt động nhà máy: Cân nhắc cấp 4 về chi phí cố định và biến đổi.
Chi phí đóng cửa một lần
Chi phí phân phối
Ưu đãi của chính phủ
Doanh thu
Bằng cách phân nhánh các yếu tố tài chính chi tiết, chúng ta có thể phân tích sâu hơn các tác động tiềm năng của việc đóng cửa nhà máy và đưa ra khuyến nghị phù hợp hơn cho khách hàng. Nhớ rằng mỗi nhánh này có thể được phân nhánh tiếp theo để đi sâu vào các chi tiết cụ thể, giúp xây dựng một mô hình Issue Tree toàn diện và vững chắc cho quá trình ra quyết định.
Giả thuyết chúng ta muốn đặt ra là: Công ty có thể sản xuất các công cụ ở nơi khác không? Để xem xét tính khả thi về vận hành, cần khám phá ba lĩnh vực quan trọng:
Công suất ở các quốc gia khác
Ảnh hưởng đến phân phối
Kỹ năng và đào tạo nhân viên
Bằng cách phân tích sâu các lĩnh vực này, chúng ta có thể đánh giá khả năng hoạt động thực tế của việc đóng cửa nhà máy Bulgaria và chuyển sản xuất sang nơi khác.
Một số bình luận thêm:
Câu hỏi then chốt cho nhánh này là: Việc di dời sản xuất sang một quốc gia khác có ảnh hưởng đến thương hiệu không? Để trả lời, hãy xem xét các yếu tố sau:
Tác động của việc sản xuất ở nước ngoài
Kiểm soát chất lượng và uy tín
Chiến lược marketing và truyền thông
Chi phí so với lợi ích
Bằng cách phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này, bạn có thể đưa ra khuyến nghị về tác động tiềm ẩn của việc di dời sản xuất đối với thương hiệu. Hãy cân nhắc giữa những lợi ích về tài chính và rủi ro về uy tín để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho công ty.
Tại sao các kệ toilet paper của các nhà bán lẻ Bắc Mỹ lại trống trơn trong đợt bùng phát COVID-19 đầu tiên?
Cấp 1: Câu hỏi chính: Trong đợt bùng phát COVID-19 đầu tiên, nhu cầu về toilet paper ở Bắc Mỹ có thực sự cao hơn nguồn cung không?
Cấp 2: Hai nhánh chính để khám phá:
Trong nhánh “Nhu cầu toilet paper”, câu hỏi then chốt chúng ta muốn đặt ra là: Có sự gia tăng đột biến về nhu cầu toilet paper ở Bắc Mỹ hay không? Để trả lời, hãy khám phá ba lĩnh vực sau ở tầng thứ 3:
Mức sử dụng toilet paper
Bình luận: Nếu bạn nhận ra rằng mọi người ở nhà và tỉnh táo lâu gấp đôi thời gian bình thường, bạn có thể khẳng định ở đây rằng việc sử dụng giấy vệ sinh tại nhà có thể tăng gấp đôi!
Hành vi mua hàng của người tiêu dùng
Bình luận: Trong khi nhu cầu dài hạn về giấy vệ sinh không thay đổi, nhu cầu về giấy vệ sinh thương mại (được sử dụng trong các doanh nghiệp và cửa hàng bán lẻ) đã giảm đáng kể do mọi người đều tự cách ly. Điều này được bù đắp quá mức bởi thực tế là việc sử dụng TP tại nhà có thể tăng gấp đôi và nhu cầu thực tế tăng hơn gấp đôi do mua sắm hoảng loạn.
Khi xem xét lại những thông tin trên, bạn có thể thấy rằng việc sử dụng giấy vệ sinh ở nhà có khả năng tăng gấp đôi và việc mua hàng tăng cao do mua sắm hoảng loạn. Mặc dù chúng ta không có dữ liệu cụ thể, chúng ta đã có thể đặt ra những câu hỏi đúng và khẳng định rằng đây có thể là một cú sốc về nhu cầu.
Nhớ rằng, đây là một câu hỏi phỏng vấn cấp độ chuyên gia. Họ muốn xem cách bạn suy nghĩ nhưng cũng tham gia vào một cuộc trò chuyện thú vị.
Sản phẩm thay thế cho giấy vệ sinh
Có những lựa chọn thay thế đủ tốt cho giấy vệ sinh không? Câu trả lời là không, và đây là một cách tuyệt vời để chuyển sang chuỗi cung ứng.
Liệu chúng ta có thể đáp ứng nhu cầu tăng cao bằng cách thay đổi chuỗi cung ứng? Hãy cùng xem xét chuỗi cung ứng của giấy vệ sinh.
Bằng cách phân tích chi tiết từng yếu tố về nhu cầu giấy vệ sinh, bạn có thể đưa ra giả thuyết thuyết phục về tác động của đại dịch đến tình trạng thiếu hàng. Các bình luận được lồng ghép giúp tăng thêm tính chuyên nghiệp và sự hiểu biết sâu sắc về thị trường, cho thấy khả năng suy luận và trình bày mạch lạc của bạn.
Giả thuyết then chốt chúng ta muốn đặt ra ở nhánh này là: Có tình trạng thiếu nguồn cung giấy vệ sinh ở Bắc Mỹ không?
Để trả lời, hãy đánh giá các lựa chọn về phía nguồn cung ở tầng thứ 3:
Dự báo về cung cầu
Bình luận: Nhu cầu về giấy vệ sinh có thể đã rất ổn định trong vài thập kỷ qua. Rất khó có khả năng các nhà sản xuất đã tính đến việc nhu cầu tăng vọt.
Nguyên liệu thô và đầu vào khác
Khả năng sản xuất
Bình luận: Hầu hết các nhà sản xuất ở Mỹ sử dụng phương thức sản xuất “just-in-time”, nghĩa là họ chỉ sản xuất đủ cho nhu cầu ngắn hạn và không tích trữ thêm sản phẩm. Rất có thể giấy vệ sinh được sản xuất theo nhu cầu và các nhà sản xuất sẽ phải chuyển hướng năng lực từ việc khác để tăng năng lực.
Nghe có vẻ dễ dàng, nhưng thực tế việc chuyển hướng các dây chuyền sản xuất khác để sản xuất giấy vệ sinh là rất khó khăn. Ngay cả những máy sản xuất giấy vệ sinh thương mại cũng không dễ dàng được sử dụng lại để sản xuất giấy vệ sinh gia đình. Các nhà sản xuất đã gặp khó khăn trong việc theo kịp nhu cầu.
Kiểm soát hàng tồn kho
Vận chuyển
Bình luận: Với việc tăng doanh số bán tất cả các mặt hàng tạp hóa, khả năng năng lực vận chuyển cũng trở nên eo hẹp. Và ai dám nói rằng giấy vệ sinh quan trọng hơn bánh quy Double Stuffed Oreos? (Không phải tôi!)
Issue Tree là công cụ mạnh mẽ để giải quyết các vấn đề kinh doanh phức tạp, nhưng hiệu quả của chúng sẽ giảm đáng kể nếu không tuân theo những mẹo quan trọng sau đây:
MECE là viết tắt của “Mutually Exclusive, Collectively Exhaustive” – “Độc lập lẫn nhau, Tổng hợp đầy đủ”. Khi phân nhỏ vấn đề tổng thể trong mô hình Issue Tree, danh sách cuối cùng của các vấn đề nhỏ hơn cần phải độc lập lẫn nhau và tổng hợp đầy đủ.
Độc lập lẫn nhau: Nghĩa là không có vấn đề nhỏ nào trong Issue Tree của bạn chồng chéo lên nhau. Điều này đảm bảo bạn làm việc hiệu quả, tránh lặp lại công việc.
Tổng hợp đầy đủ: Nghĩa là danh sách các vấn đề nhỏ hơn trong Issue Tree phải bao gồm tất cả các ý tưởng và khả năng có thể. Đảm bảo mô hình Issue Tree của bạn không bỏ lỡ bất kỳ lĩnh vực quan trọng nào cần khám phá.
Nguyên tắc 80/20 nói rằng 80% kết quả đến từ 20% nỗ lực hoặc thời gian đầu tư.
Nói cách khác, thay vì dành 5 ngày để giải quyết 100% một vấn đề, thì việc dành một ngày để giải quyết 80% vấn đề đó rồi chuyển sang giải quyết những vấn đề tiếp theo sẽ hiệu quả hơn nhiều về mặt thời gian.
Cũng nên áp dụng nguyên tắc này cho Issue Tree. Bạn không cần phải giải quyết từng vấn đề nhỏ đã xác định. Thay vào đó, hãy tập trung giải quyết những vấn đề có tác động lớn nhất và cần ít công sức nhất.
Mô hình Issue Tree cần vừa toàn diện, vừa rõ ràng và dễ hiểu. Do đó, Issue Tree của bạn nên có ít nhất ba nhánh để có thể bao phủ đủ chiều rộng của vấn đề chính.
Ngoài ra, mô hình Issue Tree của bạn không nên có quá năm nhánh. Nhiều hơn thế sẽ khiến Issue Tree của bạn quá phức tạp và khó hiểu. Việc có nhiều hơn năm nhánh cũng làm tăng khả năng trùng lặp hoặc chồng chéo giữa các nhánh, không lý tưởng.
Có từ ba đến năm nhánh giúp đạt được sự cân bằng giữa việc đi sâu vào các vấn đề con cụ thể và bao quát nhiều khía cạnh. Nó cân bằng giữa chiều rộng và chiều sâu.
Hãy đảm bảo bạn nêu rõ vấn đề chính hoặc câu hỏi chính. Đây là nền tảng cho toàn bộ Issue Tree. Nếu bạn giải quyết sai vấn đề, toàn bộ cây vấn đề sẽ trở nên vô nghĩa.
Nếu bạn đang sử dụng biểu đồ, hãy đảm bảo nó dễ hiểu. Sử dụng các đường nét rõ ràng, khoảng cách thích hợp và các kết nối rõ ràng giữa các thành phần.
Giữ cho mô hình Issue Tree của bạn được tổ chức và gọn gàng. Một cây lộn xộn hoặc không có tổ chức có thể gây nhầm lẫn và khó hiểu.
Đảm bảo rằng mỗi nhánh và vấn đề con được dán nhãn rõ ràng và ngắn gọn. Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu cho đối tượng của bạn.
Bất cứ khi nào có thể, hãy cố gắng sắp xếp các nhánh trong mô hình Issue Tree của bạn một cách logic.
Ví dụ, nếu các nhánh trong Issue Tree của bạn được phân đoạn theo thời gian, hãy sắp xếp chúng theo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Đây là một thứ tự logic được sắp xếp theo khoảng thời gian.
Sắp xếp các nhánh theo kiểu dài hạn, ngắn hạn, trung hạn là không hợp lý và sẽ khiến toàn bộ mô hình Issue Tree khó hiểu hơn.
Các nhánh trên mô hình Issue Tree của bạn phải cùng nằm trên một cấp logic.
Ví dụ, nếu bạn quyết định phân đoạn các nhánh trong cây vấn đề của bạn theo khu vực địa lý, các nhánh của bạn có thể là: Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Châu Âu, Châu Á, Châu Phi và Úc. Phân đoạn này là logic vì mỗi phân đoạn là một lục địa.
Sẽ không hợp lý khi phân đoạn các nhánh trên vấn đề của bạn như Hoa Kỳ, Nam Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Úc và phần còn lại của thế giới.
Trong bài viết này, chúng ta đã khám phá cách áp dụng mô hình Issue Tree của McKinsey như một công cụ mạnh mẽ để giải quyết các thách thức và vấn đề kinh doanh phức tạp. Bằng cách xây dựng cây vấn đề có cấu trúc, các doanh nhân và nhà quản lý có thể tăng cường khả năng phân tích và đưa ra quyết định hiệu quả. Sử dụng Issue Tree không chỉ giúp phát hiện nguyên nhân gốc rễ của vấn đề mà còn định hình chiến lược và hướng đi cho sự cải thiện liên tục.
——————————-
Công ty Tư vấn Quản lý OCD (OCD Management Consulting Co) là một trong những đơn vị tư vấn quản lý hàng đầu Việt Nam với tính chuyên nghiệp, thực tiễn và chất lượng cao.
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và bắt đầu hành trình phát triển của bạn! 🚀
Thông tin chính thức về OCD được cập nhật tại website: https://ocd.vn
Fanpage chính thức của OCD vui lòng truy cập: https://facebook.com/OCDConsulting
Liên hệ nhanh Hotline/Zalo: 0886595688 hoặc gửi email đến: ocd@ocd.vn
You must be logged in to post a comment.