Công nghệ và ứng dụng của drone

Last updated on 21 December, 2025

Từ những thiết bị bay điều khiển từ xa vốn chỉ dành cho mục đích quân sự, Drone (máy bay không người lái) đã nhanh chóng chuyển mình thành một cuộc cách mạng công nghệ trong đời sống dân dụng. Không chỉ dừng lại ở việc quay phim, chụp ảnh, Drone hiện nay đang đảm nhận những trọng trách thay thế con người từ cánh đồng nông nghiệp đến các nhiệm vụ cứu hộ sinh tử. Hãy cùng khám phá xem Drone đang thay đổi thế giới của chúng ta như thế nào trong bài viết dưới đây.

Drone là gì?

Drone (hay còn gọi là máy bay không người lái) là tên gọi phổ biến cho các thiết bị bay mà không có phi công ngồi trực tiếp trong buồng lái. Thay vào đó, chúng được điều khiển từ xa bởi một người vận hành hoặc tự bay dựa trên các chương trình lập trình sẵn và hệ thống GPS.

Dưới đây là những thông tin cơ bản giúp bạn hiểu rõ hơn về Drone:

Tên gọi kỹ thuật

Trong giới chuyên môn, Drone còn được gọi bằng các thuật ngữ như:

• UAV (Unmanned Aerial Vehicle): Phương tiện bay không người lái.
• Flycam: Thuật ngữ phổ biến tại Việt Nam, dùng để chỉ các loại drone có gắn camera để quay phim, chụp ảnh từ trên cao.

Cấu tạo và hoạt động

Một chiếc drone cơ bản thường bao gồm các bộ phận chính:

• Khung thân: Trọng lượng nhẹ nhưng bền (thường làm bằng sợi carbon hoặc nhựa cao cấp).
• Hệ thống động cơ và cánh quạt: Giúp thiết bị cất cánh và điều hướng.
• Bộ vi xử lý (Flight Controller): “Bộ não” tiếp nhận lệnh từ người điều khiển và giữ thăng bằng cho drone.
• Cảm biến: GPS (để định vị), cảm biến va chạm, cảm biến độ cao.
• Pin: Nguồn năng lượng chính (thường là pin LiPo).

Lưu ý khi sử dụng Drone tại Việt Nam

Việc bay drone không hoàn toàn tự do. Bạn cần lưu ý:

• Cấp phép: Theo quy định, việc sử dụng drone cần có giấy phép từ cơ quan có thẩm quyền (thường là Cục Tác chiến – Bộ Tổng tham mưu).
• Vùng cấm bay: Không được bay gần sân bay, khu vực quân sự, cơ quan chính phủ hoặc những nơi đông người nếu chưa được phép.

Công nghệ trên Drone đã tiến xa hơn rất nhiều so với một chiếc máy bay đồ chơi thông thường. Bước sang năm 2025, Drone không chỉ là thiết bị bay mà đã trở thành những “robot bay” thông minh nhờ sự hội tụ của nhiều đột phá công nghệ:

Các công nghệ tích hợp trong drone

Trí tuệ nhân tạo (AI) và Thị giác máy tính

Đây là “bộ não” giúp Drone thoát khỏi sự phụ thuộc hoàn toàn vào con người:

• Tự tránh vật cản (Obstacle Avoidance): Sử dụng hệ thống cảm biến đa hướng (Visual Sensors) để xây dựng bản đồ 3D thời gian thực, giúp Drone tự luồn lách qua rừng cây hay nhà cửa mà không va chạm.
• Bám đuổi mục tiêu (Smart Tracking): AI có khả năng nhận diện và phân biệt người, xe cộ, động vật để tự động đi theo và giữ mục tiêu luôn ở giữa khung hình.
• Tự hành không cần GPS: Trong môi trường nhiễu sóng hoặc trong nhà, AI sử dụng thị giác máy tính để đối chiếu hình ảnh thực tế với bản đồ số để định vị.

Hệ thống cảm biến đa dạng

Drone hiện đại được trang bị rất nhiều loại “giác quan”:

• LiDAR: Sử dụng tia laser để đo khoảng cách và lập bản đồ địa hình với độ chính xác đến từng centimet (ứng dụng mạnh trong khảo sát trắc địa).
• Cảm biến nhiệt (Thermal Imaging): Giúp phát hiện nguồn nhiệt, ứng dụng trong cứu hộ tìm người mất tích hoặc kiểm tra rò rỉ điện trên các đường dây cao thế.
• Cảm biến siêu âm & Hồng ngoại: Hỗ trợ đo độ cao chính xác khi hạ cánh hoặc bay ở tầm thấp.

Công nghệ truyền tin và Điều khiển

Khả năng giữ kết nối ổn định ở khoảng cách xa là yếu tố sống còn:

• Sóng Radio & OcuSync: Các công nghệ độc quyền (như của DJI) cho phép truyền video HD trực tiếp về tay cầm ở khoảng cách lên tới 15-20km.
• Kết nối 4G/5G: Giúp Drone điều khiển qua mạng di động, xóa bỏ giới hạn về khoảng cách truyền thống và cho phép livestream mượt mà.
• Độ trễ cực thấp (Low Latency): Đặc biệt quan trọng với FPV Drone (bay góc nhìn thứ nhất), giúp phi công phản xạ tức thì khi bay tốc độ cao.

Năng lượng và Động cơ

• Pin thông minh (Smart Battery): Sử dụng lõi Lithium Polymer (LiPo) hoặc Li-ion mật độ cao, tích hợp chip tự bảo vệ và tính toán chính xác thời gian đủ để quay về điểm xuất phát.
• Động cơ không chổi than (Brushless Motor): Giúp máy bay vận hành êm ái, bền bỉ và có hiệu suất cao hơn nhiều so với động cơ thông thường.

Xu hướng “Bầy đàn” (Drone Swarms)

Đây là công nghệ cho phép hàng trăm, thậm chí hàng ngàn chiếc Drone phối hợp với nhau như một cơ thể thống nhất. Ứng dụng phổ biến nhất hiện nay là các màn trình diễn ánh sáng nghệ thuật thay thế pháo hoa, hoặc trong quân sự để làm quá tải hệ thống phòng thủ của đối phương.

Ứng dụng của drone

Trong năm 2025, Drone đã thoát khỏi cái mác “đồ chơi công nghệ” để trở thành một công cụ lao động thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp. Dưới đây là những ứng dụng thực tiễn và nổi bật nhất của Drone hiện nay:

Nông nghiệp thông minh (Agri-Drone)

Đây là lĩnh vực Drone đang thay đổi hoàn toàn phương thức canh tác truyền thống:

• Phun thuốc & Bón phân: Drone có thể phun thuốc cho 1 hecta chỉ trong mười phút, giúp tiết kiệm 90% lượng nước và 30% lượng thuốc, đồng thời bảo vệ sức khỏe nông dân.
• Gieo hạt & Thụ phấn: Các dòng máy hiện đại có thể rải hạt giống chính xác trên diện tích lớn hoặc hỗ trợ thụ phấn nhân tạo cho cây ăn quả.
• Bản đồ đa phổ: Sử dụng camera chuyên dụng để “đọc” sức khỏe cây trồng, phát hiện sớm sâu bệnh hoặc vùng thiếu nước mà mắt thường không thấy được.

Cứu hộ, Cứu nạn & An ninh

Drone đóng vai trò là “mắt thần” trong những tình huống khẩn cấp:

• Tìm kiếm người mất tích: Trang bị camera nhiệt (Thermal) để phát hiện thân nhiệt người trong rừng sâu, biển đêm hoặc dưới đống đổ nát.
• Cứu hỏa: Drone tiếp cận các đám cháy nhà cao tầng để phun bọt chữa cháy hoặc thả mặt nạ phòng độc cho người bị nạn.
• Tuần tra biên giới: Giám sát các khu vực địa hình hiểm trở, phát hiện xâm nhập trái phép một cách thầm lặng.

Giao hàng và Logistics

Năm 2025 đánh dấu sự bùng nổ của dịch vụ giao hàng bằng đường hàng không tầm thấp:

• Y tế khẩn cấp: Vận chuyển máu, vaccine hoặc thiết bị khử trùng tim đến các vùng hẻo lánh hoặc khu vực bị chia cắt bởi thiên tai.
• Thương mại điện tử: Các ông lớn như Amazon hay các đơn vị vận chuyển bắt đầu sử dụng drone để giao các kiện hàng nhẹ (dưới 5kg) trong nội khu đô thị để tránh tắc đường.

Xây dựng và Khảo sát hạ tầng

• Lập bản đồ 3D: Drone tích hợp công nghệ LiDAR để dựng lại mô hình 3D của các công trình công nghiệp, mỏ khai khoáng với độ chính xác đến từng centimet.
• Kiểm tra cầu đường & Điện cao thế: Thay vì con người phải đu dây nguy hiểm, Drone sẽ bay sát để chụp ảnh các vết nứt hoặc lỗi kỹ thuật trên cao.

Giải trí và Sự kiện (Light Show)

• Thay thế pháo hoa: Các màn trình diễn ánh sáng (Drone Light Show) với hàng ngàn chiếc Drone tạo hình rồng bay, hoa sen trên bầu trời đang trở thành xu hướng mới tại các sự kiện lớn (ví dụ như các lễ hội tại Hà Nội, Nha Trang năm 2025).
• Điện ảnh: Thay thế hoàn toàn các thiết bị cồng kềnh như trực thăng hay boom cẩu để có những thước phim góc rộng độc đáo.

Kết luận

Tóm lại, Drone không còn là một xu hướng nhất thời mà đã trở thành công cụ lao động thiết yếu của kỷ nguyên 4.0. Khả năng len lỏi vào những nơi con người khó tiếp cận cùng sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp thiết bị này tối ưu hóa năng suất lao động và giảm thiểu rủi ro đáng kể. Dù vẫn còn những thách thức về hành lang pháp lý và an ninh, nhưng không thể phủ nhận rằng sự phát triển của Drone đang mở ra một chương mới đầy tiềm năng cho nền kinh tế số và xã hội hiện đại.

Tham khảo

Công nghệ drone dưới nước: Bản chất công nghệ và ứng dụng

Ứng dụng công nghệ giám sát sản xuất nông nghiệp

Công nghệ GIS – hệ thống thông tin địa lý