Chiến lược tập trung (Concentration Strategy) là gì?
Phân biệt ESG, CSR và CSV: Sự khác biệt và vai trò trong doanh nghiệp hiện đại
23 January, 2025
Ambient Invisible Intelligence (AII) là gì? Ứng dụng và thách thức của AII
31 January, 2025
Last updated on 31 July, 2025
Với nguồn lực hữu hạn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc phân tán nguồn lực ra nhiều hướng thường dẫn đến kết quả kém hiệu quả. Chiến lược tập trung ra đời như một giải pháp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và đạt được mục tiêu. Trong bài viết dưới đây, OCD sẽ cùng bạn tìm hiểu sâu hơn về loại chiến lược này nhé!
Chiến lược tập trung (Concentration Strategy) là gì?
Khái niệm chiến lược tập trung
Chiến lược tập trung (Concentration strategy) là một chiến lược kinh doanh trong đó một tổ chức tập trung nguồn lực của mình vào một thị trường hoặc dòng sản phẩm cụ thể. Thay vì phân tán nguồn lực ra nhiều hướng, chiến lược này tập trung vào việc chuyên môn hóa trong một lĩnh vực nhất định, có thể là một thị trường ngách, một sản phẩm đặc thù, một nhóm khách hàng mục tiêu, hoặc một khu vực địa lý cụ thể.
Chiến lược tập trung có thể được sử dụng để đạt được một số mục tiêu, chẳng hạn như tăng thị phần, đạt được lợi thế kinh tế theo quy mô và tạo sự khác biệt cho các sản phẩm của tổ chức. Nó cũng có thể giúp xây dựng chuyên môn và uy tín trong một lĩnh vực cụ thể, điều này có thể là một lợi thế cạnh tranh.
Các loại chiến lược tập trung
Có một số loại chiến lược tập trung mà một tổ chức có thể sử dụng, bao gồm:
- Tập trung vào thị trường ngách: Tập trung vào một thị trường ngách hoặc phân khúc khách hàng cụ thể chưa được phục vụ đầy đủ hoặc có nhu cầu riêng biệt.
- Tập trung vào dòng sản phẩm: Tập trung vào một dòng hoặc danh mục sản phẩm cụ thể và phát triển chuyên môn sâu trong lĩnh vực đó.
- Tập trung theo địa lý: Tập trung vào một khu vực hoặc thị trường địa lý cụ thể và xây dựng sự hiện diện mạnh mẽ trong khu vực đó.
Các chiến lược tập trung có thể hiệu quả trong việc giúp một tổ chức đạt được lợi thế cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, điều này có thể đem lại rủi ro nếu tổ chức quá phụ thuộc vào một thị trường hoặc dòng sản phẩm cụ thể, hoặc nếu tổ chức không thích ứng với nhu cầu thay đổi của khách hàng hay điều kiện thị trường.
Hai hình thức của chiến lược tập trung
Có hai hình thức chính của chiến lược tập trung theo Michael Porter: Chiến lược dẫn đầu về chi phí tập trung và chiến lược khác biệt hóa tập trung. Cả hai đều xoay quanh việc lựa chọn một phân khúc thị trường hẹp, nhưng chiến lược cạnh tranh và tạo lợi thế là khác nhau. Dưới đây là phân tích chi tiết hơn:
2 hình thức của chiến lược tập trung
Chiến lược dẫn đầu về chi phí tập trung
Mục tiêu: Trở thành nhà cung cấp có chi phí thấp nhất trong phân khúc thị trường mục tiêu.
Đặc điểm:
- Phạm vi hẹp: Tập trung vào một nhóm khách hàng cụ thể với nhu cầu và đặc điểm riêng biệt. Phân khúc này thường nhạy cảm về giá và tìm kiếm các sản phẩm/dịch vụ cơ bản với mức giá tốt nhất.
- Tối ưu chi phí: Doanh nghiệp tìm cách giảm thiểu chi phí trong toàn bộ chuỗi giá trị, từ sản xuất, phân phối đến marketing và bán hàng.
- Giá cạnh tranh: Dựa trên lợi thế chi phí thấp, doanh nghiệp định giá sản phẩm/dịch vụ thấp hơn hoặc tương đương so với các đối thủ trong cùng phân khúc.
- Chất lượng chấp nhận được: Chất lượng sản phẩm/dịch vụ đáp ứng nhu cầu cơ bản của phân khúc, không nhất thiết phải là chất lượng cao nhất.
Ví dụ:
- Một cửa hàng bán lẻ nhỏ tập trung vào bán đồ gia dụng giá rẻ cho sinh viên trong khu vực trường đại học.
- Một quán ăn vỉa hè chuyên bán bánh mì với giá bình dân cho công nhân và người lao động thu nhập thấp.
- Một nhà xe khách địa phương chuyên phục vụ tuyến đường ngắn với giá vé cạnh tranh.
Chiến lược khác biệt hóa tập trung
Mục tiêu: Tạo ra sản phẩm/dịch vụ độc đáo và khác biệt, đáp ứng nhu cầu đặc biệt của một phân khúc thị trường hẹp, và định giá cao hơn.
Đặc điểm:
- Phạm vi hẹp: Tập trung vào một nhóm khách hàng có nhu cầu đặc biệt hoặc chưa được đáp ứng đầy đủ bởi các sản phẩm/dịch vụ đại trà.
- Sự khác biệt: Doanh nghiệp đầu tư vào chiến lược khác biệt hóa thông qua chất lượng vượt trội, tính năng độc đáo, thiết kế đặc biệt, dịch vụ khách hàng tốt, hoặc thương hiệu mạnh.
- Giá cao hơn: Khách hàng trong phân khúc này sẵn sàng trả giá cao hơn cho những giá trị gia tăng mà sản phẩm/dịch vụ mang lại.
Ví dụ:
- Một cửa hàng thời trang thiết kế riêng, phục vụ cho phân khúc khách hàng cao cấp có yêu cầu đặc biệt về kiểu dáng và chất liệu.
- Một nhà hàng chuyên phục vụ các món ăn chay hữu cơ cao cấp cho người có lối sống lành mạnh và quan tâm đến sức khỏe.
- Một công ty du lịch chuyên tổ chức các tour du lịch mạo hiểm cho nhóm khách hàng thích khám phá và trải nghiệm.
Phân biệt chiến lược tập trung và chiến lược đa dạng hóa
Chiến lược tập trung và chiến lược đa dạng hóa là hai hướng đi trái ngược nhau trong quản trị chiến lược của doanh nghiệp. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết để phân biệt hai chiến lược này:
| Đặc điểm | Chiến lược tập trung (Concentration Strategy) | Chiến lược đa dạng hóa (Diversification Strategy) |
| Mục tiêu chính | Xây dựng vị thế mạnh trong một lĩnh vực/thị trường/sản phẩm cụ thể. | Giảm thiểu rủi ro và tìm kiếm cơ hội tăng trưởng bằng cách mở rộng sang nhiều lĩnh vực/thị trường/sản phẩm khác nhau. |
| Phân bổ nguồn lực | Tập trung toàn bộ hoặc phần lớn nguồn lực vào một lĩnh vực | Phân tán nguồn lực sang nhiều lĩnh vực |
| Phạm vi hoạt động | Hẹp, chuyên môn hóa cao. | Rộng, hoạt động trên nhiều lĩnh vực. |
| Mức độ rủi ro | Rủi ro cao nếu thị trường/sản phẩm chính gặp biến động bất lợi. | Rủi ro thấp do phân tán sang nhiều lĩnh vực |
| Lợi thế cạnh tranh | Xây dựng chuyên môn sâu, tạo lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trong lĩnh vực tập trung. | Tận dụng cơ hội từ nhiều thị trường, giảm sự phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. |
| Khả năng tăng trưởng | Tăng trưởng phụ thuộc vào sự phát triển của thị trường/sản phẩm chính. | Có nhiều cơ hội tăng trưởng từ các lĩnh vực/thị trường mới. |
| Quản lý | Đơn giản hơn, dễ kiểm soát. | Phức tạp hơn, đòi hỏi năng lực quản lý đa dạng. |
| Ví dụ | Một công ty chỉ sản xuất phần mềm kế toán cho doanh nghiệp nhỏ. | Một công ty sản xuất điện thoại di động mở rộng sang sản xuất thiết bị điện tử gia dụng. |
Ưu điểm và hạn chế của chiến lược tập trung
Ưu điểm
- Nguồn lực tập trung: Chiến lược tập trung cho phép công ty tập trung nguồn lực vào một lĩnh vực hoặc sản phẩm cụ thể, tăng hiệu quả và giảm lãng phí. Điều này có thể giúp công ty cạnh tranh hơn vì có thể tối ưu hóa tốt hơn các nguồn lực và hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu.
- Giảm thiểu rủi ro: Việc tập trung nguồn lực vào một lĩnh vực hoặc sản phẩm cụ thể giúp giảm thiểu rủi ro của việc đa dạng hóa. Công ty có thể tập trung nỗ lực vào một lĩnh vực và đạt được thành công mà không gặp rủi ro cho toàn bộ hoạt động kinh doanh.
- Dễ quản lý hơn: Việc tập trung vào một lĩnh vực hoặc sản phẩm duy nhất giúp công ty dễ quản lý và kiểm soát hơn. Chiến lược này cho phép đưa ra quyết định dễ dàng hơn, giúp công ty tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
- Lợi nhuận cao hơn: Bằng cách tập trung nguồn lực vào một lĩnh vực hoặc sản phẩm cụ thể, công ty có thể tăng lợi nhuận bằng cách hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu và tạo ra lợi thế cạnh tranh.
- Thương hiệu mạnh hơn: Việc tập trung nguồn lực vào một lĩnh vực hoặc sản phẩm duy nhất cho phép công ty xây dựng một thương hiệu mạnh hơn và tạo ra lợi thế cạnh tranh. Điều này có thể giúp công ty giành được nhiều khách hàng và thị phần hơn.
Hạn chế
- Chiến lược tập trung có thể gặp rủi ro về lâu dài nếu sản phẩm hoặc thị trường trở nên bão hòa. Khi đó, công ty dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi bên ngoài và có thể chịu lợi nhuận thấp.
- Chiến lược này cũng có thể dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào một sản phẩm hoặc thị trường duy nhất và thiếu đa dạng hóa. Điều này có thể dẫn đến thiếu linh hoạt và không có khả năng phản ứng nhanh chóng và hiệu quả với những thay đổi trên thị trường.
- Nó cũng có thể hạn chế tiềm năng tăng trưởng của công ty, vì công ty đã tự giới hạn mình vào một thị trường hoặc sản phẩm duy nhất. Điều này có thể dẫn đến thiếu cơ hội mới và do đó tăng trưởng chậm hơn.
- Chiến lược tập trung cũng có thể dẫn đến sự cạnh tranh gia tăng, vì công ty hiện đang cạnh tranh trong một thị trường nhỏ hơn nhiều. Điều này có thể dẫn đến chi phí cao hơn và lợi nhuận thấp hơn.
Kết luận
Tóm lại, chiến lược tập trung không phải là một “viên đạn bạc” có thể áp dụng cho mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu được thực hiện một cách cẩn trọng và hiệu quả, nó có thể là một công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp đạt được thành công trong một thị trường cạnh tranh. Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng ưu và nhược điểm, đánh giá nguồn lực và thị trường để đưa ra quyết định phù hợp nhất.
——————————-
