Chiến lược đại dương xanh là gì? Phân biệt với đại dương đỏ

Last updated on 4 October, 2024

Khi thị trường bão hòa và cạnh tranh khốc liệt, việc tìm ra các cơ hội tăng trưởng mới có thể dường như là không thể. Chiến lược đại dương xanh (Blue Ocean Strategy) là một khung chiến lược đổi mới giúp các doanh nghiệp tự tạo ra “thị trường mới hoàn toàn”, nơi mà họ có thể là người dẫn đầu và không có đối thủ cạnh tranh trực tiếp. Từ đó, doanh nghiệp sẽ đạt được sự tăng trưởng bền vững.

Chiến lược đại dương xanh là gì?

Khái niệm chiến lược đại dương xanh

Chiến lược đại dương xanh (Blue Ocean Strategy) là một chiến lược kinh doanh sáng tạo tập trung vào sự đổi mới thay vì cạnh tranh trực tiếp với mục tiêu phục hồi sự tăng trưởng doanh nghiệp. Nó lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 2005 bởi W. Chan Kim và Renée Mauborgne. Chiến lược này bao gồm việc tạo ra các thị trường ngách mới và thúc đẩy nhu cầu của khách hàng để giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn yếu tố cạnh tranh.

Với chiến lược đại dương xanh, thay vì cạnh tranh trong phân khúc thị trường hiện tại, bạn tìm kiếm một thị trường ngách hoặc không có cạnh tranh hoặc cạnh tranh rất ít. Cách tiếp cận này giúp bạn tìm kiếm một thị trường mà chỉ có một vài công ty hoạt động và không có áp lực cạnh tranh về giá.

Trong chiến lược đại dương xanh, thông qua đổi mới giá trị, đa dạng hóa và chi phí thấp, doanh nghiệp cố gắng đạt được tăng trưởng doanh thu đáng kể và đảm bảo lợi nhuận bền vững. Bạn định nghĩa lại thị trường và tập trung vào phân khúc khách hàng chưa từng sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp. Bạn cố gắng thu hút khách hàng từ các thị trường, nhóm phân khúc khác.

Đặc điểm nổi bật của chiến lược đại dương xanh

Đặc điểm của chiến lược đại dương xanh

Tránh đối đầu trực tiếp với các đối thủ cạnh tranh sừng sỏ

Thay vì cạnh tranh trong một thị trường đã bão hòa, các doanh nghiệp nên tìm kiếm những thị trường mới, chưa được khai thác.

Không tốn chi phí cho những thứ ít giá trị

Thay vì cắt giảm giá thành để cạnh tranh, doanh nghiệp sẽ xác định những yếu tố nào thực sự quan trọng đối với khách hàng và tập trung đầu tư chi phí vào đó. Những yếu tố không tạo ra giá trị hoặc ít tạo ra giá trị sẽ bị loại bỏ.

Đổi mới giá trị, phá vỡ quy luật đánh đổi giữa chi phí và giá trị

Thông thường, các doanh nghiệp thường phải đối mặt với một sự đánh đổi: tăng giá trị sản phẩm để khiến cho khách hàng hài lòng sẽ dẫn đến tăng chi phí. Ngược lại, giảm chi phí sẽ làm giảm giá trị sản phẩm và làm khách hàng thất vọng. Tuy nhiên, chiến lược đại dương xanh cho rằng đây không phải là một quy luật bất biến. Bằng cách đổi mới giá trị, các doanh nghiệp có thể vừa tăng giá trị cho khách hàng vừa giảm chi phí sản xuất.

Không có rào cản về ngành

Thay vì chỉ cạnh tranh trong phạm vi ngành truyền thống của mình, các doanh nghiệp nên mở rộng tầm nhìn và tìm kiếm cơ hội ở những lĩnh vực khác.

Khai thác thị trường những người chưa sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn

Những người chưa sử dụng đại diện cho một thị trường mới, chưa được khai thác, mở ra cơ hội tăng trưởng đáng kể. Vì các đối thủ chưa chú ý đến nhóm khách hàng này, bạn có thể giảm thiểu sự cạnh tranh và xây dựng lợi thế cạnh tranh.

Điều chỉnh mọi hoạt động kinh doanh theo đuổi sự đa dạng

Để đạt được thành công với chiến lược đại dương xanh, một doanh nghiệp không chỉ đơn thuần tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ mới mà còn phải điều chỉnh toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình để hỗ trợ cho sự đa dạng hóa này. Điều này có nghĩa là mọi bộ phận, từ marketing, sản xuất đến quản lý, đều phải làm việc cùng nhau để tạo ra một hệ thống thống nhất, hướng tới mục tiêu tạo ra một thị trường mới.

Phân biệt chiến lược đại dương xanh và đại dương đỏ

Đại dương đỏ là gì?

Đại dương đỏ là tất cả các ngành công nghiệp hiện có – với quy mô thị trường đã biết và được khai thác đáng kể. Trong đại dương đỏ, ranh giới ngành được xác định và chấp nhận, và các quy tắc cạnh tranh của trò chơi được biết đến.

Ở đây, các công ty cố gắng trở nên vượt trội hơn so với đối thủ để giành được thị phần lớn hơn của nhu cầu hiện có. Khi thị trường trở nên đông đúc và người chơi (doanh nghiệp) xuất hiện càng nhiều, lợi nhuận và sự tăng trưởng giảm đi. Sản phẩm trở thành hàng hóa thông dụng và không có sự khác biệt, dẫn đến cạnh tranh khốc liệt hoặc “đổ máu”. Do đó, ta có thuật ngữ “đại dương đỏ”.

Đại dương đỏ và đại dương xanh

Khác biệt như thế nào với chiến lược đại dương xanh?

Ví dụ về việc áp dụng chiến lược đại dương xanh trong thực tế

Để có cái nhìn rõ hơn về việc áp dụng chiến lược đại dương xanh trong thực tế, OCD sẽ chia sẻ với bạn 4 ví dụ điển hình:

Nintendo Wii

• Thay đổi cuộc chơi: Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ mạnh như PlayStation và Xbox trong phân khúc game console cao cấp, Nintendo Wii đã tạo ra một thị trường hoàn toàn mới, tập trung vào trải nghiệm chơi game đơn giản, vui nhộn và phù hợp với mọi lứa tuổi.
• Điểm nổi bật: Điều khiển bằng cảm biến chuyển động độc đáo, tạo ra những trò chơi tương tác cao và thú vị, thu hút cả những người không phải là game thủ hardcore.

Nintendo Wii mang lại cho khách hàng trải nghiệm chơi game khác biệt hoàn toàn so với đối thủ (Nguồn ảnh: IGN)

Netflix

• Cách mạng hóa ngành giải trí: Netflix đã biến đổi hình thức chúng ta giải trí bằng việc xem phim và truyền hình. Thay vì thuê đĩa DVD tại các cửa hàng, Netflix cho phép người dùng xem phim trực tuyến bất kỳ lúc nào, bất kỳ nơi đâu.
• Điểm nổi bật: Mô hình kinh doanh thuê bao linh hoạt, kho phim đa dạng và cập nhật liên tục, cùng với tính năng gợi ý phim cá nhân hóa đã tạo nên một trải nghiệm xem phim hoàn toàn mới.

Southwest Airlines

• Hàng không giá rẻ: Southwest Airlines đã phá vỡ mô hình kinh doanh truyền thống của ngành hàng không bằng cách loại bỏ nhiều dịch vụ không cần thiết, tập trung vào các chuyến bay ngắn và giá vé thấp.
• Điểm nổi bật: Mô hình hoạt động hiệu quả, hệ thống đặt vé trực tuyến đơn giản, và văn hóa doanh nghiệp thân thiện đã giúp Southwest Airlines trở thành một trong những hãng hàng không thành công nhất thế giới.

ERRC Grid (Ma trận ERRC) trong chiến lược đại dương xanh

ERRC Grid là một công cụ thiết yếu của chiến lược đại dương xanh. Đây là một công cụ dạng ma trận đơn giản giúp các công ty tập trung vào việc loại bỏ (Eliminate), giảm (Reduce), nâng cao (Raise) và tạo ra (Create) trong khi phát triển một đại dương xanh mới.

ERRC Grid

Loại bỏ (Eliminate):

• Ý nghĩa: Xác định những yếu tố mà ngành công nghiệp hiện tại xem là đương nhiên nhưng thực tế lại không cần thiết hoặc không tạo ra giá trị cốt lõi.
• Ví dụ: Trong ngành hàng không, Southwest Airlines đã loại bỏ các dịch vụ như lựa chọn ghế ngồi, suất ăn miễn phí, để giảm chi phí và tăng tính hiệu quả.

Giảm (Reduce):

• Ý nghĩa: Giảm thiểu những yếu tố không phải là yếu tố cốt lõi nhưng vẫn đang được cung cấp ở mức quá cao so với thị trường.
• Ví dụ: IKEA đã giảm thiểu chi phí bằng cách sử dụng vật liệu đơn giản, thiết kế đồ nội thất dễ lắp ráp.

Nâng cao (Raise):

• Ý nghĩa: Nâng cao những yếu tố mà khách hàng đánh giá cao lên một mức độ vượt trội so với các đối thủ cạnh tranh.
• Ví dụ: Lexus đã nâng cao chất lượng và dịch vụ khách hàng lên một tầm cao mới, tạo ra một thương hiệu xe hơi hạng sang đẳng cấp.

Tạo ra (Create):

• Ý nghĩa: Tạo ra những yếu tố hoàn toàn mới mà chưa từng có trong ngành, đáp ứng những nhu cầu chưa được đáp ứng của khách hàng.
• Ví dụ: Nintendo Wii đã tạo ra một cách chơi game hoàn toàn mới với điều khiển cảm biến chuyển động, nhắm đến cả những đối tượng không phải game thủ chuyên nghiệp.

Các bước thực thi chiến lược đại dương xanh

Để thực hiện một chiến lược đại dương xanh, một công ty cần tuân theo các bước chính sau:

• Xác định một thị trường ngách chưa được phát hiện và khai phá nơi nhu cầu mới có thể được tạo ra. Điều này có nghĩa là nhìn xa hơn sự cạnh tranh trong thị trường hiện tại và khám phá các lĩnh vực mới chưa được khai thác.
• Tạo ra một giá trị độc đáo cho khách hàng bằng cách cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo nổi bật so với các tiêu chuẩn của ngành. Điều này có thể liên quan đến các thay đổi trong chính sản phẩm, kênh phân phối, định giá hoặc thậm chí là trải nghiệm của khách hàng.
• Tập trung vào việc giảm chi phí trong khi vẫn tăng giá trị cung cấp cho khách hàng để đảm bảo lợi nhuận bền vững trong thị trường mới.
• Khác biệt hóa bản thân trong một đại dương xanh bằng cách tìm cách cung cấp một bước nhảy vọt về giá trị cho khách hàng và định vị công ty khác biệt so với đối thủ cạnh tranh hiện tại.

Kết luận

Mặc dù chiến lược đại dương xanh (Blue Ocean Strategy) có thể dẫn đến thành công đáng kể, nó không được đảm bảo trong mọi tình huống. Các yếu tố như điều kiện thị trường, mức độ sẵn sàng chấp nhận sử dụng sản phẩm của khách hàng và phản ứng từ đối thủ cạnh tranh có thể ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng. Do đó, việc lập kế hoạch cẩn thận, nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng và đổi mới liên tục là rất quan trọng để đảm bảo thành công trong việc tạo ra và làm chủ các đại dương xanh.

——————————-