Last updated on 13 June, 2025
Trong kỷ nguyên số, nơi người tiêu dùng ngày càng thông minh và thận trọng với những thông điệp quảng cáo, một khái niệm đang dần chiếm spotlight trong các chiến lược tiếp thị hiện đại: KOC. Nếu như KOL đã quá quen thuộc với doanh nghiệp và người dùng mạng xã hội, thì KOC – viết tắt của “Key Opinion Consumer” – lại là một làn gió mới, mang đến góc nhìn gần gũi và chân thực hơn về hành vi tiêu dùng. Vậy KOC là gì, tại sao họ đang trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược marketing của các thương hiệu lớn nhỏ? Hãy cùng khám phá đầy đủ trong bài viết này.
Table of Contents
ToggleKOC là viết tắt của cụm từ “Key Opinion Consumer” – tức người tiêu dùng có ảnh hưởng. Khác với KOL (Key Opinion Leader) vốn được biết đến là những người dẫn dắt ý kiến trong cộng đồng, KOC đơn giản là người tiêu dùng thật, có trải nghiệm thực tế với sản phẩm hoặc dịch vụ, và chia sẻ lại cảm nhận của mình trên mạng xã hội, blog, YouTube hoặc các nền tảng thương mại điện tử. Họ không nhất thiết phải có lượng người theo dõi lớn như influencer, nhưng lại tạo được niềm tin mạnh mẽ nhờ sự chân thực trong nội dung.
Điểm mấu chốt khi hiểu KOC là gì nằm ở yếu tố “người tiêu dùng” – tức họ đại diện cho tiếng nói của người mua hàng thông thường. Chính vì thế, những đánh giá, chia sẻ hay phản hồi của KOC thường có sức nặng hơn nhiều so với quảng cáo thông thường, bởi người xem cảm thấy: “Đây là người giống mình, cũng mua, cũng dùng, cũng gặp vấn đề thật sự”.
Một trong những câu hỏi phổ biến nhất khi bắt đầu tìm hiểu KOC là gì chính là: “KOC khác gì với KOL?”. Dù đều đóng vai trò là người có ảnh hưởng, nhưng giữa hai khái niệm này có những khác biệt rõ rệt. KOL thường có nền tảng kiến thức chuyên sâu, hình ảnh cá nhân đã được định hình rõ ràng, hoặc là người nổi tiếng trong một lĩnh vực nào đó. Trong khi đó, KOC không đại diện cho sự chuyên môn mà thiên về trải nghiệm thực tế và cảm nhận thật của người tiêu dùng đại chúng.
Sự khác biệt này khiến người dùng có xu hướng tin tưởng KOC hơn trong quyết định mua hàng, đặc biệt ở các sản phẩm liên quan đến đời sống thường ngày như mỹ phẩm, đồ gia dụng, đồ ăn uống, thời trang, đồ công nghệ phổ thông,… KOL có thể tạo độ phủ, còn KOC giúp thúc đẩy chuyển đổi. Chính vì vậy, nhiều chiến dịch marketing hiện nay không chỉ dừng ở việc thuê KOL quảng bá, mà còn kết hợp hàng loạt KOC để tăng hiệu quả bán hàng thực tế.
Để hiểu rõ hơn KOC là gì, cần xem xét cách mà họ tương tác với thương hiệu và người theo dõi. Một KOC điển hình thường nhận được sản phẩm từ thương hiệu – dưới dạng tặng thử hoặc hợp tác quảng bá có trả phí. Sau đó, họ trải nghiệm sản phẩm, quay video review, đăng story, livestream, hoặc viết bài đánh giá trên các nền tảng số. Nội dung mà KOC tạo ra thường mang phong cách mộc mạc, chân thực, đôi khi là “raw content” không chỉnh sửa, kèm theo đánh giá thật – cả điểm tốt và điểm chưa tốt.
Khác với KOL, KOC không có trách nhiệm “làm đẹp” thương hiệu, mà họ nói lên trải nghiệm thật sự. Chính vì vậy, những chia sẻ của họ có khả năng gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi mua hàng, vì người xem tin rằng: “Họ không quảng cáo, mà đang chia sẻ thật”.
Từ góc độ doanh nghiệp, việc hợp tác với KOC mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực. Trước hết, chi phí hợp tác với KOC thường thấp hơn đáng kể so với KOL, giúp thương hiệu tiết kiệm ngân sách marketing. Bên cạnh đó, KOC có thể tạo ra một lượng lớn nội dung review chất lượng với thời gian triển khai ngắn, giúp thương hiệu dễ dàng mở rộng độ phủ theo chiều sâu.
Hơn thế nữa, KOC giúp xây dựng lòng tin với khách hàng mục tiêu. Khi người tiêu dùng thấy nhiều người “bình thường như mình” đều tin tưởng và sử dụng sản phẩm, họ có xu hướng dễ ra quyết định mua hàng hơn. Ngoài ra, KOC còn đóng vai trò như một “cảm biến thị trường”, phản ánh đúng xu hướng, phản ứng của người tiêu dùng và giúp thương hiệu cải tiến sản phẩm phù hợp hơn.
Một khi đã hiểu rõ KOC là gì, nhiều người sẽ đặt câu hỏi: “Ngành nào nên triển khai KOC?”. Trên thực tế, KOC phù hợp với hầu hết ngành hàng B2C (bán lẻ đến người tiêu dùng cuối), đặc biệt là những sản phẩm dễ dùng, dễ review và có vòng đời tiêu dùng ngắn như:
Mỹ phẩm, làm đẹp, chăm sóc cá nhân
Thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là đồ ăn nhanh hoặc sản phẩm mới
Đồ gia dụng, thiết bị nhà bếp
Thời trang, phụ kiện
Đồ chơi, sản phẩm dành cho mẹ và bé
Sản phẩm công nghệ phổ thông (tai nghe, đèn ngủ, robot hút bụi…)
Ngành giáo dục, sức khỏe hoặc tài chính cũng bắt đầu sử dụng KOC – đặc biệt khi người tiêu dùng muốn lắng nghe trải nghiệm thật từ người đã từng “dùng thử dịch vụ” như khóa học online, khám chữa bệnh, hay vay tiêu dùng.
Một điểm thú vị khi tìm hiểu KOC là gì là việc họ không cần có nhiều người theo dõi mới được xem là KOC. Khác với influencer truyền thống – nơi số follow quyết định độ nổi tiếng, thì với KOC, yếu tố quan trọng hơn là mức độ chân thực, khả năng kết nối và tính thuyết phục trong trải nghiệm.
Thậm chí, một người chỉ có vài trăm người bạn trên Facebook hoặc vài nghìn lượt xem trên TikTok vẫn có thể là KOC hiệu quả, nếu nội dung review của họ mang tính chân thực và đúng insight khách hàng mục tiêu. Chính vì vậy, xu hướng hiện nay là “đánh số lượng lớn KOC nhỏ lẻ”, thay vì đầu tư vào 1–2 KOL lớn tốn kém.
Nếu bạn đang thắc mắc KOC là gì và muốn trở thành một KOC chuyên nghiệp, thì điều đầu tiên bạn cần là sự chân thành trong trải nghiệm sản phẩm. Hãy bắt đầu bằng cách review các món đồ bạn đã và đang sử dụng, từ mỹ phẩm, đồ ăn, quần áo đến đồ điện tử. Tạo nội dung theo cách bạn cảm thấy gần gũi nhất: có thể là video ngắn TikTok, story Instagram, hay bài viết Facebook – miễn sao bạn chia sẻ trải nghiệm thật, cảm xúc thật.
Bên cạnh đó, hãy đầu tư dần vào kỹ năng dựng video, chụp ảnh, viết caption hấp dẫn. Khi nội dung của bạn ngày càng chuyên nghiệp, bạn sẽ được các nhãn hàng chú ý và chủ động mời hợp tác. Đừng quá tập trung vào follow; hãy tập trung vào chất lượng và sự tương tác – vì đó là thứ doanh nghiệp quan tâm hơn nhiều.
Theo các chuyên gia tiếp thị, năm 2025 sẽ chứng kiến sự bùng nổ của KOC marketing ở quy mô lớn hơn bao giờ hết. Các sàn thương mại điện tử như TikTok Shop, Shopee, Lazada đều tích hợp các chương trình affiliate cho phép KOC bán hàng và nhận hoa hồng trực tiếp. Điều này tạo ra một hệ sinh thái nơi người tiêu dùng vừa trải nghiệm – vừa chia sẻ – vừa kiếm thu nhập, từ đó thúc đẩy quá trình mua sắm nhanh hơn, thân thiện hơn.
Ngoài ra, nhiều thương hiệu cũng đang xây dựng “đội ngũ KOC nội bộ” – là những khách hàng trung thành được tuyển chọn để thử sản phẩm mới, chia sẻ cảm nhận và lan tỏa trên mạng xã hội. Xu hướng marketing sẽ ngày càng thiên về “tự nhiên hóa” nội dung quảng bá, và KOC là trung tâm của chiến lược này.
Hiểu đúng KOC là gì không chỉ giúp bạn làm rõ một thuật ngữ mới trong marketing, mà còn mở ra hướng đi hiệu quả hơn trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng khắt khe và thông minh. KOC chính là cầu nối chân thật giữa thương hiệu và người tiêu dùng. Họ đại diện cho niềm tin, trải nghiệm thực và là động lực chuyển đổi đầy tiềm năng trong bất kỳ chiến dịch truyền thông nào.
Dù bạn là doanh nghiệp đang tìm cách tăng doanh số, hay cá nhân muốn khởi đầu hành trình xây dựng ảnh hưởng – KOC chính là cơ hội. Trong tương lai không xa, KOC sẽ không chỉ là “hậu phương” hỗ trợ marketing, mà có thể là trung tâm quyền lực mới của nền kinh tế tiêu dùng hiện đại.