Chiến lược chi phí thấp là gì? Các hình thức triển khai chiến lược

Last updated on 23 January, 2025

Trong kinh doanh, không phải lúc nào những điều phức tạp, hào nhoáng cũng mang lại hiệu quả. Chiến lược chi phí thấp, dù không cầu kỳ, nhưng lại chứng minh được giá trị thực tế của mình. Bằng cách tối ưu chi phí và mang đến giá trị tốt cho khách hàng, nhiều doanh nghiệp đã gặt hái được thành công vang dội. Bài viết dưới đây sẽ phân tích sâu hơn về chiến lược tưởng chừng như đơn giản này.

Chiến lược chi phí thấp là gì?

Khái niệm chiến lược chi phí thấp

Chiến lược chi phí thấp (Low-Cost Strategy) là một chiến lược cạnh tranh mà doanh nghiệp tập trung vào việc trở thành nhà sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ với chi phí thấp nhất trong ngành. Mục tiêu chính là cung cấp sản phẩm/dịch vụ với giá thấp hơn so với đối thủ cạnh tranh, từ đó thu hút một lượng lớn khách hàng nhạy cảm về giá và giành được thị phần lớn.

Chiến lược này đòi hỏi sự kiểm soát chặt chẽ và giám sát liên tục các chi phí để duy trì mức giá thấp. Tuy vậy, việc thực hiện chiến lược chi phí thấp không nhất thiết có nghĩa là công ty nên hạ thấp chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Sự cân bằng giữa khả năng chi trả của khách hàng và chất lượng sản phẩm thường có thể xây dựng được lòng tin và nâng cao sự hài lòng của họ.

Cách thức triển khai chiến lược chi phí thấp

Để thực hiện chiến lược chi phí thấp, các doanh nghiệp có thể sử dụng một và kết hợp một vài phương pháp dưới đây:

Lợi thế kinh tế theo quy mô (Economies of scale)

Bằng cách sản xuất một khối lượng lớn hàng hóa hoặc dịch vụ, một công ty có thể phân bổ chi phí cố định (như chi phí nhà xưởng, máy móc) trên một số lượng đơn vị lớn hơn, dẫn đến chi phí trên mỗi đơn vị thấp hơn. Điều này giúp giảm giá thành sản phẩm và tăng tính cạnh tranh.

Ví dụ: Một nhà máy sản xuất xi măng khi sản xuất 1 triệu tấn xi măng mỗi năm sẽ có chi phí trên mỗi tấn thấp hơn so với một nhà máy chỉ sản xuất 100.000 tấn mỗi năm. Chi phí đầu tư ban đầu cho nhà máy và máy móc là cố định, nhưng khi sản xuất nhiều hơn, chi phí này được chia đều cho nhiều sản phẩm hơn.

Hiệu quả quy trình

Một công ty có thể sử dụng công nghệ hiệu quả, tự động hóa và sắp xếp các quy trình hợp lý để giảm chi phí sản xuất. Việc tự động hóa giúp giảm thiểu sai sót do con người, tăng tốc độ sản xuất, giảm lãng phí và giảm chi phí nhân công.

Ví dụ: Các nhà máy sản xuất ô tô hiện đại sử dụng robot trong dây chuyền lắp ráp. Robot hoạt động liên tục, chính xác và nhanh hơn con người, giúp giảm chi phí nhân công và tăng năng suất.

Thuê ngoài (Outsourcing)

Một công ty có thể thuê ngoài một số chức năng hoặc sản xuất sang các quốc gia nơi lao động và nguyên vật liệu rẻ hơn. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất đáng kể, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp thâm dụng lao động.

Ví dụ: Nhiều công ty sản xuất quần áo, giày dép thuê các nhà máy ở Việt Nam, Bangladesh hoặc các nước Đông Nam Á khác để sản xuất vì chi phí lao động ở đây thấp hơn so với các nước phát triển.

Quản lý chuỗi cung ứng

Một công ty có thể đàm phán các thỏa thuận tốt hơn với các nhà cung cấp (mua số lượng lớn để được chiết khấu), tối ưu hóa hoạt động logistics (vận chuyển hàng hóa hiệu quả hơn, giảm chi phí lưu kho) để giảm chi phí nguyên liệu thô và vận chuyển.

Ví dụ: Các chuỗi siêu thị lớn như Walmart có sức mạnh đàm phán lớn với các nhà cung cấp do mua hàng với số lượng cực kỳ lớn. Họ cũng đầu tư vào hệ thống logistics hiện đại để giảm chi phí vận chuyển và lưu kho.

Chuỗi siêu thị Walmart

Thiết kế sản phẩm

Thiết kế sản phẩm đóng vai trò then chốt trong chiến lược chi phí thấp, bằng cách tạo ra sản phẩm giá rẻ mà vẫn đảm bảo chất lượng và chức năng. Các cách tiếp cận chính bao gồm:

• Tối ưu vật liệu: Sử dụng vật liệu rẻ hơn hoặc giảm lượng vật liệu mà không ảnh hưởng đến chất lượng và chức năng (ví dụ: giảm trọng lượng sản phẩm để giảm chi phí vật liệu và vận chuyển).
• Thiết kế để sản xuất: Thiết kế sản phẩm dễ sản xuất hơn, giảm chi phí bằng cách đơn giản hóa thiết kế, giảm số lượng bộ phận hoặc thiết kế bộ phận đa chức năng.
• Tiêu chuẩn hóa: Sử dụng các bộ phận tiêu chuẩn trên nhiều sản phẩm để sản xuất hàng loạt, tận dụng lợi thế kinh tế theo quy mô và giảm chi phí lưu trữ.
• Thiết kế để tăng độ tin cậy và độ bền: Thiết kế sản phẩm bền bỉ và đáng tin cậy để giảm chi phí bảo hành, trả hàng và dịch vụ khách hàng.
• Cân nhắc tính bền vững: Sử dụng vật liệu tái chế hoặc thiết kế thân thiện với môi trường để tiết kiệm chi phí xử lý chất thải và có nguồn nguyên liệu rẻ.

Không cầu kỳ (Tối giản)

Một công ty có thể cung cấp một phiên bản không cầu kỳ của một sản phẩm hoặc dịch vụ, ít tốn kém hơn nhưng ít tính năng hoặc sang trọng hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Chiến lược chi phí thấp này tập trung vào những khách hàng chỉ quan tâm đến những tính năng cơ bản và sẵn sàng chấp nhận một sản phẩm đơn giản hơn để tiết kiệm chi phí.

Ví dụ: Các hãng hàng không giá rẻ như Vietjet Air hoặc Ryanair cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng không với giá vé thấp hơn nhiều so với các hãng hàng không truyền thống. Họ cắt giảm các dịch vụ không thiết yếu như suất ăn miễn phí, lựa chọn chỗ ngồi, hành lý ký gửi miễn phí để giảm chi phí và cung cấp giá vé cạnh tranh.

Marketing chi phí thấp

Marketing chi phí thấp, hay còn gọi là “marketing du kích”, tập trung vào việc tạo tác động marketing lớn với chi phí tối thiểu, đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các phương pháp chính bao gồm:

• Digital Marketing: Sử dụng kênh kỹ thuật số (mạng xã hội, email, SEO, nội dung) để thu hút khách hàng với chi phí thấp, chủ yếu tốn thời gian và công sức.
• Chương trình giới thiệu: Khuyến khích khách hàng giới thiệu người quen để có khách hàng mới một cách tiết kiệm.
• Marketing hợp tác: Hợp tác với doanh nghiệp cùng đối tượng mục tiêu để chia sẻ chi phí và mở rộng phạm vi tiếp cận.
• Tương tác cộng đồng: Tham gia hoạt động cộng đồng để quảng bá thương hiệu một cách tự nhiên và tiết kiệm.
• Giữ chân khách hàng: Tập trung vào duy trì khách hàng hiện tại bằng chương trình khách hàng thân thiết, dịch vụ tốt để tăng doanh số lặp lại.
• Quan hệ công chúng (PR): Tìm kiếm sự xuất hiện trên các phương tiện truyền thông để tăng nhận diện thương hiệu với chi phí hợp lý.
• Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO): Tối ưu website để đạt thứ hạng cao trên công cụ tìm kiếm, thu hút khách hàng tiềm năng một cách tự nhiên.

Marketing chi phí thấp không có nghĩa là miễn phí. Doanh nghiệp vẫn cần bỏ thời gian, công sức và đôi khi một khoản ngân sách nhỏ để thực hiện hiệu quả. Ngoài ra, bạn cũng cần theo dõi hiệu suất bằng các chỉ số KPI và điều chỉnh chiến lược khi cần.

Lợi ích của chiến lược chi phí thấp

Chiến lược chi phí thấp mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, tập trung vào khả năng cạnh tranh về giá và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động. Dưới đây là những lợi ích được diễn giải chi tiết hơn:

Lợi ích của chiến lược chi phí thấp

• Lợi thế cạnh tranh về giá: Chiến lược này cho phép doanh nghiệp cung cấp sản phẩm/dịch vụ với mức giá hấp dẫn hơn so với đối thủ, thu hút một lượng lớn khách hàng ưu tiên yếu tố giá cả.
• Tăng lợi nhuận: Mức giá cạnh tranh thu hút nhiều khách hàng hơn, dẫn đến doanh số bán hàng tăng lên. Mặc dù biên lợi nhuận trên mỗi sản phẩm có thể không cao bằng các chiến lược khác, nhưng tổng lợi nhuận vẫn có thể rất lớn nhờ số lượng sản phẩm/dịch vụ bán ra nhiều.
• Tăng thị phần: Giá thấp mở ra cơ hội tiếp cận với phân khúc khách hàng rộng hơn, bao gồm cả những người có thu nhập trung bình và thấp.
• Giảm sự phụ thuộc vào nhà cung cấp và khách hàng: Khi chi phí sản xuất được tối ưu, doanh nghiệp ít bị ảnh hưởng bởi sự biến động giá cả của nguyên liệu đầu vào. Đồng thời, với mức giá đã ở mức thấp, khách hàng cũng khó có thể gây áp lực ép giá thêm với doanh nghiệp.
• Tạo dựng rào cản gia nhập ngành: Việc một doanh nghiệp đã thành công với chiến lược chi phí thấp sẽ tạo ra một rào cản lớn cho các đối thủ mới muốn gia nhập thị trường. Các đối thủ này sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh về giá, buộc họ phải tìm kiếm các lợi thế cạnh tranh khác.

Rủi ro khi áp dụng chiến lược chi phí thấp

Việc thực hiện chiến lược chi phí thấp có thể đi kèm với một số rủi ro nhất định, chẳng hạn như:

• Vấn đề về chất lượng: Trong nỗ lực giảm chi phí, một công ty có thể cắt giảm chất lượng, điều này có thể dẫn đến sự không hài lòng của khách hàng và mất uy tín.
• Sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp chi phí thấp:  Việc quá phụ thuộc vào một hoặc một vài nhà cung cấp giá rẻ khiến doanh nghiệp dễ bị tổn thương khi nhà cung cấp gặp vấn đề (ví dụ: phá sản, ngừng hoạt động, chất lượng không ổn định) hoặc tăng giá nguyên liệu.
• Cuộc chiến giá cả: Nếu chiến lược chi phí thấp của một công ty dẫn đến giá thấp hơn trong ngành, các đối thủ cạnh tranh có thể đáp trả bằng cách giảm giá, dẫn đến cuộc chiến tranh về giá cả và gây giảm lợi nhuận cho tất cả các công ty liên quan.
• Nhận thức về thương hiệu: Một công ty được biết đến với giá thấp có thể gặp khó khăn trong việc tăng giá hoặc thu hút khách hàng cao cấp trong tương lai.
• Thị trường hạn chế: Một chiến lược chi phí thấp chỉ có thể thành công trong các phân khúc nhạy cảm về giá của thị trường và có thể không bền vững trong dài hạn.
• Sự phụ thuộc vào việc cắt giảm chi phí: Một công ty quá tập trung vào việc cắt giảm chi phí có thể không đầu tư đủ vào nghiên cứu và phát triển, marketing hoặc các lĩnh vực khác quan trọng cho sự tăng trưởng dài hạn.

Ví dụ về các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng hiệu quả chiến lược chi phí thấp

Có rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã áp dụng thành công chiến lược chi phí thấp để đạt được vị thế cạnh tranh trên thị trường. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

Vietjet Air

• Mô hình hoạt động: Vietjet Air là hãng hàng không giá rẻ (LCC) đầu tiên tại Việt Nam, hoạt động theo mô hình “no-frills” (tối giản). Hãng tập trung vào việc cắt giảm tối đa các dịch vụ không thiết yếu như suất ăn miễn phí, lựa chọn chỗ ngồi, hành lý ký gửi miễn phí (trừ hành lý xách tay),… để giảm chi phí vận hành và cung cấp giá vé cạnh tranh.
• Tối ưu hóa chi phí: Vietjet Air tối ưu hóa chi phí bằng cách:
  • Sử dụng đội bay đồng nhất (chủ yếu là máy bay Airbus A320), giúp giảm chi phí bảo trì và đào tạo phi công.
  • Tăng tần suất khai thác máy bay (thời gian quay vòng nhanh), tối đa hóa hiệu suất sử dụng máy bay.
  • Bán vé trực tuyến và thông qua các đại lý, giảm chi phí phân phối.
• Kết quả: Vietjet Air đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần đáng kể trong thị trường hàng không Việt Nam và khu vực, cạnh tranh trực tiếp với các hãng hàng không truyền thống.

Vinamilk

• Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Vinamilk đã đầu tư mạnh vào công nghệ hiện đại, tự động hóa các dây chuyền sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tăng năng suất. Việc kiểm soát chất lượng chặt chẽ từ khâu nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng cũng giúp giảm chi phí phát sinh.  
• Chuỗi cung ứng hiệu quả: Vinamilk xây dựng hệ thống trang trại bò sữa quy mô lớn và hợp tác chặt chẽ với các hộ nông dân chăn nuôi bò sữa, đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu ổn định với giá cả hợp lý.
• Phân phối rộng khắp: Vinamilk xây dựng mạng lưới phân phối rộng khắp cả nước, từ thành thị đến nông thôn, giúp sản phẩm tiếp cận được đông đảo người tiêu dùng.
• Kết quả: Vinamilk đã khẳng định vị thế dẫn đầu trên thị trường sữa Việt Nam một phần lớn nhờ vào việc áp dụng thành công chiến lược chi phí thấp. Chiến lược này không chỉ giúp Vinamilk cung cấp sản phẩm chất lượng với giá cả cạnh tranh mà còn tạo ra một rào cản cạnh tranh vững chắc.  

Viettel

• Đầu tư vào hạ tầng: Viettel đã đầu tư mạnh vào việc xây dựng hạ tầng mạng lưới viễn thông rộng khắp, bao phủ cả vùng sâu vùng xa, giúp giảm chi phí đầu tư trên mỗi thuê bao.
• Công nghệ tiên tiến: Viettel áp dụng công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa mạng lưới, giảm chi phí vận hành và cung cấp dịch vụ ổn định với giá cả hợp lý. Ví dụ, Viettel đã sử dụng công nghệ 4G và 5G để nâng cao tốc độ Internet và cải thiện trải nghiệm của người dùng.
• Giá cước cạnh tranh: Viettel thường xuyên tung ra các chương trình khuyến mãi, gói cước với giá cạnh tranh, thu hút khách hàng từ các đối thủ.
• Kết quả: Viettel đã nhanh chóng trở thành một trong những nhà mạng lớn nhất tại Việt Nam, cạnh tranh hiệu quả với các đối thủ lâu đời.

Kết luận

Chiến lược chi phí thấp không hào nhoáng, không phô trương, cũng chẳng cần những phát minh đột phá. Nhưng điều quan trọng là nó hiệu quả. Nó giúp các doanh nghiệp tập trung rõ ràng vào mục tiêu, đưa ra một lời đề nghị hấp dẫn về giá trị cho khách hàng, và giúp họ vững vàng ngay cả trong những thời điểm kinh tế suy thoái như hiện nay.

Suy cho cùng, mục tiêu của chiến lược là tìm ra cách đơn giản và hiệu quả nhất để giành chiến thắng. Chiến lược chi phí thấp có thể không “sang chảnh”, nhưng sức mạnh của nó thì không thể xem thường. Đôi khi, sự đơn giản chính là đỉnh cao của sự tinh tế.

Về Công ty Tư vấn Quản lý OCD

Công ty Tư vấn Quản lý OCD (OCD Management Consulting Co.) thành lập năm 2003, là một trong những công ty tư vấn quản lý hàng đầu Việt Nam với tính chuyên nghiệp, thực tiễn và chất lượng cao. Trong hơn 20 năm qua, Công ty Tư vấn Quản lý OCD đã thực hiện thành công hàng trăm dự án tư vấn và đào tạo quản lý cho nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam.

Dịch vụ của OCD

OCD cung cấp các dịch vụ sau:

• Tư vấn tái cơ cấu
• Tư vấn Hệ thống Quản lý
• Đào tạo Quản lý
• Nghiên cứu Thị trường
• Tư vấn Chuyển đổi số
• Tư vấn chiến lược

OCD tự hào có một đội ngũ chuyên gia tư vấn và giảng viên:

• Được đào tạo bài bản về quản trị doanh nghiệp, có bằng cấp quốc tế
• Đã học tập và làm việc ở nước ngoài
• Nắm giữ các vị trí quản lý cấp cao ở các doanh nghiệp
• Bề dày kinh nghiệm triển khai các dự án tư vấn xây dựng chiến lược phát triển và hệ thống quản lý doanh nghiệp hiện đại
• Bề dày thực hiện các chương trình đào tạo nâng cao năng lực theo hướng kết hợp giữa kiến thức quản lý quốc tế với kinh nghiệm địa phương

Ngoài ra, đội ngũ chuyên gia tư vấn của OCD luôn được khách hàng đánh giá cao về năng lực chuyên môn, khả năng giải quyết vấn đề cũng như tâm huyết với bài toán của khách hàng.

——————————-

Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn ngay!

Thông tin chính thức về OCD được cập nhật tại website: https://ocd.vn

Fanpage chính thức của OCD vui lòng truy cập: https://facebook.com/OCDConsulting

Liên hệ nhanh Hotline/Zalo: 0886595688 hoặc gửi email đến: ocd@ocd.vn