Dịch vụ chia sẻ chỗ ở – khi công nghệ đóng vai trò trung tâm

• Kết nối trực tiếp chủ nhà và khách thuê: Người có phòng hoặc căn hộ trống có thể đăng tải thông tin lên các nền tảng như Airbnb, Vrbo, Agoda Homes,… để tìm khách thuê.
• Tính linh hoạt cao: Người cho thuê có thể linh hoạt điều chỉnh giá cả, thời gian cho thuê, và các điều khoản khác tùy theo nhu cầu.
• Đa dạng loại hình chỗ ở: Bao gồm căn hộ, nhà riêng, biệt thự, phòng riêng, homestay, thậm chí là lều trại hoặc nhà di động.
• Chi phí thường thấp hơn khách sạn: So với khách sạn truyền thống, dịch vụ chia sẻ chỗ ở thường có giá mềm hơn, đồng thời mang lại trải nghiệm cá nhân hóa hơn.
• Cộng đồng và trải nghiệm địa phương: Một số dịch vụ khuyến khích việc tương tác giữa chủ nhà và khách thuê, giúp du khách có trải nghiệm văn hóa bản địa chân thực hơn.

Các nền tảng dịch vụ phổ biến:

• Airbnb: Một trong những nền tảng lớn nhất, cung cấp nhiều loại hình chỗ ở và dịch vụ trải nghiệm du lịch.
• Vrbo: Chuyên về cho thuê nhà nguyên căn dành cho gia đình và nhóm lớn.
• Agoda Homes: Dịch vụ của Agoda, cung cấp nhiều lựa chọn chỗ ở linh hoạt.
• Booking.com: Ngoài khách sạn, nền tảng này còn hỗ trợ cho thuê căn hộ, homestay.

Dịch vụ chia sẻ chỗ ở đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây nhờ vào công nghệ số và xu hướng du lịch linh hoạt. Tuy nhiên, cũng có những thách thức liên quan đến pháp lý, thuế và quyền lợi của chủ nhà và khách thuê.

Đối với khách thuê:

• Chi phí hợp lý: Thường có giá rẻ hơn khách sạn, đặc biệt với nhóm đông người hoặc ở dài hạn.
• Nhiều lựa chọn đa dạng: Có thể chọn phòng riêng, căn hộ, biệt thự hoặc nhà nguyên căn tùy theo nhu cầu.
• Trải nghiệm địa phương chân thực: Nhiều chủ nhà cung cấp thông tin về địa phương, giúp du khách có trải nghiệm thực tế hơn.
• Không gian tiện nghi: Hầu hết chỗ ở có bếp, máy giặt, phòng khách, phù hợp cho những người thích sự thoải mái như ở nhà.
• Linh hoạt về thời gian: Một số chỗ ở không có giờ check-in/check-out nghiêm ngặt như khách sạn.

Đối với người cho thuê:

• Tận dụng tài sản nhàn rỗi: Kiếm thêm thu nhập từ căn hộ hoặc phòng trống mà không cần đầu tư quá nhiều.
• Kiểm soát giá cả linh hoạt: Chủ nhà có thể điều chỉnh giá theo mùa, ngày lễ hoặc nhu cầu thị trường.
• Tiếp cận khách hàng toàn cầu: Các nền tảng như Airbnb, Vrbo giúp chủ nhà kết nối với khách thuê từ khắp nơi trên thế giới.
• Tăng cường giao lưu văn hóa: Cơ hội gặp gỡ, giao lưu với khách du lịch đến từ nhiều quốc gia.
• Dễ dàng quản lý qua nền tảng trực tuyến: Các ứng dụng hỗ trợ kiểm soát lịch đặt phòng, thanh toán và giao tiếp với khách hàng.

Dịch vụ chia sẻ chỗ ở mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với một số thách thức như quy định pháp lý, bảo trì chỗ ở và quản lý khách thuê. Tuy nhiên, nếu khai thác đúng cách, đây có thể là mô hình kinh doanh hấp dẫn và bền vững.

• Vấn đề pháp lý và quy định: Nhiều quốc gia và thành phố có các quy định nghiêm ngặt về việc cho thuê nhà ngắn hạn, bao gồm giới hạn thời gian thuê, thuế du lịch hoặc yêu cầu giấy phép kinh doanh.
• Cạnh tranh cao: Số lượng người tham gia ngày càng tăng, khiến việc thu hút khách thuê trở nên khó khăn hơn, đặc biệt với những chủ nhà mới.
• Kiểm soát chất lượng: Mức độ tiện nghi và chất lượng dịch vụ có thể không đồng đều giữa các chỗ ở, dẫn đến trải nghiệm không nhất quán cho khách thuê.
• Rủi ro về an ninh và tài sản: Chủ nhà có thể gặp trường hợp khách thuê gây hư hỏng tài sản hoặc vi phạm quy định nhà ở, trong khi khách thuê cũng có nguy cơ gặp phải chủ nhà không trung thực.
• Phản hồi tiêu cực và đánh giá xấu: Những đánh giá không tốt từ khách hàng có thể ảnh hưởng đến khả năng cho thuê và danh tiếng của chủ nhà, đôi khi do hiểu lầm hoặc những tình huống ngoài tầm kiểm soát.
• Chi phí bảo trì và vận hành: Chủ nhà cần dành thời gian và chi phí để dọn dẹp, sửa chữa và bảo trì chỗ ở để đảm bảo chất lượng cho khách thuê.
• Ảnh hưởng đến cộng đồng địa phương: Dịch vụ chia sẻ chỗ ở có thể làm tăng giá thuê nhà trong khu vực, ảnh hưởng đến người dân địa phương và gây áp lực lên hạ tầng đô thị.
• Các vấn đề về thuế và tài chính: Chủ nhà cần tuân thủ quy định về thuế thu nhập cá nhân hoặc doanh nghiệp, đồng thời quản lý tài chính một cách hợp lý để đảm bảo lợi nhuận.
• Phụ thuộc vào nền tảng trung gian: Các nền tảng như Airbnb hay Vrbo có thể thay đổi chính sách, thu phí cao hoặc hạn chế danh sách cho thuê, gây ảnh hưởng đến người tham gia dịch vụ.

• Gia tăng cạnh tranh: Các nền tảng chia sẻ chỗ ở như Airbnb và Vrbo cung cấp nhiều lựa chọn linh hoạt với giá cả cạnh tranh, khiến khách sạn truyền thống phải điều chỉnh chiến lược giá và dịch vụ để thu hút khách.
• Thay đổi kỳ vọng của khách hàng: Du khách ngày càng ưa chuộng không gian rộng rãi, tiện nghi gia đình và trải nghiệm địa phương mà dịch vụ chia sẻ chỗ ở mang lại, buộc khách sạn phải cải thiện dịch vụ để đáp ứng nhu cầu này.
• Ảnh hưởng đến doanh thu khách sạn: Các khách sạn tầm trung và bình dân chịu ảnh hưởng lớn nhất do khách du lịch tiết kiệm chi phí có xu hướng chọn dịch vụ chia sẻ chỗ ở thay vì khách sạn truyền thống.
• Định hình lại thị trường lưu trú dài hạn: Một số chủ nhà chuyển sang cho thuê ngắn hạn trên các nền tảng chia sẻ thay vì cho thuê dài hạn, làm giảm nguồn cung nhà ở cho dân cư địa phương và ảnh hưởng đến giá thuê.
• Thúc đẩy sự đổi mới trong ngành khách sạn: Để cạnh tranh, nhiều khách sạn đã áp dụng công nghệ mới, cải thiện trải nghiệm khách hàng, cá nhân hóa dịch vụ và mở rộng các lựa chọn lưu trú linh hoạt như căn hộ dịch vụ hoặc khách sạn kiểu boutique.
• Tạo áp lực lên chính sách quản lý: Nhiều thành phố đã siết chặt quy định đối với dịch vụ chia sẻ chỗ ở nhằm bảo vệ ngành khách sạn và đảm bảo công bằng trong việc đóng thuế, đồng thời hạn chế những tác động tiêu cực đến cộng đồng.

Dù gây ra nhiều thách thức cho dịch vụ lưu trú truyền thống, dịch vụ chia sẻ chỗ ở cũng thúc đẩy sự đa dạng và sáng tạo trong ngành du lịch, mang đến nhiều lựa chọn hơn cho khách hàng.

• Mối đe dọa từ đối thủ mới: Các nền tảng đặt chỗ như Airbnb, Agoda, và Booking.com đã giúp nhiều cá nhân và doanh nghiệp nhỏ dễ dàng tham gia vào thị trường lưu trú mà không cần đầu tư lớn vào hạ tầng. Điều này làm gia tăng nguồn cung chỗ ở và khiến khách sạn truyền thống phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các căn hộ dịch vụ, homestay và nhà nghỉ tư nhân.
• Sức ép từ khách hàng: Khách hàng có nhiều lựa chọn hơn, dễ dàng so sánh giá cả, đánh giá và chất lượng dịch vụ trên các nền tảng đặt chỗ trực tuyến. Họ ngày càng yêu cầu trải nghiệm cá nhân hóa, tiện nghi cao cấp với giá hợp lý, buộc khách sạn phải nâng cao chất lượng dịch vụ, linh hoạt hơn trong chính sách giá và ưu đãi.
• Sức ép từ nhà cung cấp: Các khách sạn phụ thuộc vào nhiều nhà cung cấp như chuỗi cung ứng nội thất, thực phẩm, dịch vụ dọn dẹp và công nghệ vận hành. Trong khi đó, các nền tảng đặt chỗ thường áp dụng mức phí hoa hồng cao (có thể lên đến 15-25%), làm giảm biên lợi nhuận của khách sạn và gây áp lực lên chi phí vận hành.
• Mối đe dọa từ sản phẩm thay thế: Dịch vụ chia sẻ chỗ ở, căn hộ dịch vụ, nhà riêng trên Airbnb hoặc các nền tảng tương tự đang dần trở thành lựa chọn phổ biến thay thế khách sạn, đặc biệt đối với nhóm khách du lịch dài ngày hoặc gia đình. Sự linh hoạt về giá cả, không gian và tiện nghi (bếp, máy giặt, không gian chung) là lợi thế lớn so với khách sạn truyền thống.
• Cạnh tranh nội bộ trong ngành: Cạnh tranh giữa các khách sạn trở nên khốc liệt hơn do sự xuất hiện của các mô hình khách sạn boutique, khách sạn thông minh và các tập đoàn khách sạn lớn đầu tư vào công nghệ để cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Việc giảm giá để cạnh tranh với các nền tảng chia sẻ chỗ ở có thể làm giảm lợi nhuận của các chuỗi khách sạn truyền thống.

Dưới áp lực của 5 Forces, các khách sạn truyền thống cần thay đổi chiến lược bằng cách áp dụng công nghệ, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và hợp tác chặt chẽ hơn với các nền tảng đặt chỗ để duy trì lợi thế cạnh tranh.

• Công nghệ đóng vai trò trung tâm: Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và tự động hóa sẽ giúp các nền tảng chia sẻ chỗ ở tối ưu hóa giá cả, cá nhân hóa đề xuất cho khách hàng và nâng cao trải nghiệm đặt chỗ. Chủ nhà cũng có thể sử dụng công nghệ để quản lý chỗ ở từ xa, từ kiểm soát an ninh đến dịch vụ khách hàng.
• Mô hình lai giữa khách sạn và Airbnb: Nhiều chuỗi khách sạn đang kết hợp các yếu tố linh hoạt của dịch vụ chia sẻ chỗ ở, cung cấp các căn hộ dịch vụ hoặc không gian lưu trú dài hạn với tiện nghi cao cấp, nhằm cạnh tranh với Airbnb và các nền tảng tương tự.
• Sự điều chỉnh của các quy định pháp lý: Nhiều thành phố trên thế giới đã và đang siết chặt quy định về dịch vụ chia sẻ chỗ ở nhằm đảm bảo công bằng với ngành khách sạn và kiểm soát tác động đến thị trường nhà ở. Trong tương lai, các nền tảng chia sẻ chỗ ở có thể cần phải tuân thủ quy định thuế, giới hạn thời gian cho thuê hoặc yêu cầu cấp phép kinh doanh.
• Phát triển mạnh trong phân khúc du lịch dài hạn và làm việc từ xa: Sau đại dịch COVID-19, xu hướng làm việc từ xa và du mục kỹ thuật số (digital nomad) ngày càng phổ biến. Nhiều người chọn thuê chỗ ở dài hạn thay vì khách sạn, thúc đẩy các nền tảng chia sẻ chỗ ở cung cấp gói thuê linh hoạt và dịch vụ phù hợp cho người làm việc từ xa.
• Nâng cao tiêu chuẩn chất lượng và trải nghiệm: Các nền tảng như Airbnb đang tập trung vào việc đảm bảo chất lượng dịch vụ, từ chính sách bảo hiểm, quy trình đánh giá đến hỗ trợ khách hàng. Chủ nhà sẽ cần chuyên nghiệp hơn, đầu tư vào nội thất, dịch vụ dọn dẹp và chăm sóc khách hàng để thu hút khách thuê.
• Chuyển đổi sang mô hình bền vững: Áp lực từ cộng đồng và chính phủ có thể khiến các nền tảng chia sẻ chỗ ở phải áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường, từ việc sử dụng năng lượng tái tạo, giảm rác thải đến khuyến khích du lịch bền vững.

Dịch vụ chia sẻ chỗ ở vẫn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, nhưng để tồn tại lâu dài, các nền tảng và chủ nhà sẽ cần thích ứng với công nghệ, quy định pháp lý và nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.