Deep work là gì? Deep work phù hợp với loại hình công việc nào?

Last updated on 17 January, 2025

Deep work – Chìa khóa để làm việc hiệu quả trong thế giới đầy xao nhãng. Trong thời đại công nghệ số, việc tập trung vào công việc ngày càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Deep work là phương pháp giúp bạn loại bỏ sự xao nhãng, tập trung cao độ và nâng cao năng suất làm việc. Khám phá sức mạnh của làm việc sâu và học cách áp dụng nó vào công việc của bạn.

Deep work là gì?

Deep work, hay còn gọi là làm việc sâu, là trạng thái bạn tập trung cao độ vào một nhiệm vụ nhận thức đầy thách thức. Trong trạng thái này, bạn loại bỏ mọi yếu tố gây xao nhãng để tập trung hoàn toàn vào công việc, từ đó nâng cao hiệu suất và chất lượng công việc.

Đặc điểm của Deep work

• Tập trung tuyệt đối: Làm việ sâu đòi hỏi sự tập trung cao độ, bạn dồn toàn bộ năng lượng tinh thần vào công việc, không để bất cứ điều gì làm phân tâm, ngay cả những suy nghĩ lan man. Giống như một tia laser, tâm trí bạn hướng hoàn toàn vào nhiệm vụ trước mắt.
• Loại bỏ mọi yếu tố gây xao nhãng: Để đạt được trạng thái tập trung cao độ, bạn cần loại bỏ hoàn toàn các yếu tố gây xao nhãng. Điều này bao gồm tắt điện thoại, đóng các tab không cần thiết trên máy tính, ngắt kết nối internet (nếu có thể), tìm một không gian yên tĩnh để làm việc và thông báo cho những người xung quanh biết bạn không muốn bị làm phiền.
• Thời gian tập trung kéo dài: Deep work không phải là làm việc trong 15-20 phút rồi lại nghỉ giải lao. Bạn cần dành ra một khoảng thời gian nhất định, thường là vài giờ, để “đắm chìm” hoàn toàn vào công việc. Khoảng thời gian này đủ để bạn đi sâu vào vấn đề, tìm tòi giải pháp và tạo ra những kết quả đột phá.
• Thách thức bản thân: Công việc bạn làm trong trạng thái deep work thường là những công việc đòi hỏi tư duy, sáng tạo và giải quyết vấn đề. Đó có thể là viết lách, lập trình, nghiên cứu khoa học, phân tích dữ liệu, hoặc lên kế hoạch chiến lược. Những công việc này kích thích trí não hoạt động ở mức cao nhất, giúp bạn phát triển kỹ năng và đạt đến những thành tựu mới.
• Có chủ đích: Deep work không chỉ là ngồi vào bàn làm việc và cố gắng tập trung. Bạn cần xác định rõ ràng mục tiêu của phiên làm việc sâu, lên kế hoạch cụ thể và theo dõi tiến độ. Sự chủ động này giúp bạn duy trì động lực và tập trung hiệu quả hơn.
• Rèn luyện như một kỹ năng: Giống như chơi nhạc cụ hay tập thể thao, deep work là một kỹ năng cần được rèn luyện thường xuyên. Ban đầu, bạn có thể gặp khó khăn trong việc tập trung trong thời gian dài. Tuy nhiên, càng thực hành nhiều, bạn sẽ càng dễ dàng đi vào trạng thái deep work và duy trì nó lâu hơn.

Lợi ích của Deep work

• Nâng cao năng suất làm việc: Khi tập trung cao độ, bạn có thể hoàn thành công việc nhanh chóng và hiệu quả hơn. Bạn không bị phân tâm bởi những yếu tố bên ngoài, nên có thể tập trung tối đa vào nhiệm vụ và hoàn thành nó trong thời gian ngắn nhất. Deep work giúp bạn tận dụng tối đa thời gian và năng lượng của mình.
• Nâng cao chất lượng công việc: Deep work giúp bạn tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, sáng tạo và có giá trị. Khi tập trung sâu vào công việc, bạn có thể suy nghĩ thấu đáo hơn, phân tích vấn đề kỹ lưỡng hơn và đưa ra những giải pháp sáng tạo hơn.
• Cải thiện khả năng tập trung: Thường xuyên thực hành deep work giúp bạn rèn luyện khả năng tập trung và kiểm soát sự chú ý. Giống như một cơ bắp, khả năng tập trung của bạn sẽ được cải thiện khi được rèn luyện thường xuyên. Bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc loại bỏ sự xao nhãng và tập trung vào những việc quan trọng.
• Giảm căng thẳng: Khi tập trung vào công việc, bạn sẽ quên đi những lo lắng, muộn phiền trong cuộc sống, từ đó giảm stress hiệu quả. Deep work giúp bạn “thoát khỏi” những suy nghĩ tiêu cực và tìm thấy sự bình yên trong tâm trí.
• Tăng cường sự sáng tạo: Deep work tạo điều kiện cho não bộ hoạt động tối đa, từ đó khơi nguồn cảm hứng và ý tưởng mới. Khi bạn loại bỏ những yếu tố gây xao nhãng và tập trung vào một vấn đề cụ thể, não bộ của bạn sẽ hoạt động hiệu quả hơn, từ đó sinh ra những ý tưởng mới mẻ và đột phá.
• Tăng cường sự tự tin: Hoàn thành những công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ trong trạng thái deep work mang lại cảm giác thành tựu và hài lòng. Điều này giúp bạn tăng cường sự tự tin vào bản thân và khả năng của mình.
• Cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề: Deep work giúp bạn rèn luyện khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Khi tập trung sâu vào một vấn đề, bạn có thể nhìn nhận nó từ nhiều góc độ khác nhau, phân tích nguyên nhân và tìm ra giải pháp hiệu quả.

Một số loại hình công việc phù hợp với deep work

Công việc mang tính chất tư duy:

• Viết lách: Viết blog, sách, báo cáo, kịch bản, tiểu thuyết, … đều yêu cầu sự tập trung cao độ và khả năng sáng tạo. Deep work giúp bạn loại bỏ sự xao nhãng, tập trung vào mạch suy nghĩ và tạo ra những tác phẩm chất lượng.
• Lập trình: Lập trình là một công việc phức tạp, đòi hỏi sự tập trung cao độ để giải quyết các vấn đề logic và viết code hiệu quả. Deep work giúp lập trình viên tập trung vào code, giảm thiểu lỗi và tăng năng suất.
• Thiết kế: Dù là thiết kế đồ họa, thiết kế web, hay thiết kế sản phẩm, deep work đều giúp bạn tập trung vào ý tưởng, phát huy tính sáng tạo và cho ra đời những sản phẩm độc đáo.
• Nghiên cứu: Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, sinh viên,… đều cần deep work để tìm tòi, phân tích và đưa ra những kết luận chính xác.
• Phân tích dữ liệu: Xử lý và phân tích một lượng lớn dữ liệu yêu cầu sự tập trung cao độ và khả năng tư duy logic. Deep work giúp bạn nhìn ra những xu hướng và thông tin ẩn chứa trong dữ liệu.
• Soạn thảo chiến lược: Lập kế hoạch kinh doanh, chiến lược marketing, phát triển sản phẩm,… là những công việc đòi hỏi tầm nhìn và sự tập trung cao độ. Deep work giúp bạn hình dung bức tranh toàn cảnh, phân tích các yếu tố và đưa ra những quyết định chiến lược đúng đắn.

Công việc mang tính chất sáng tạo:

• Sáng tác âm nhạc: Viết nhạc, sáng tác lời bài hát, phối khí,… đều là những hoạt động đòi hỏi cảm hứng và sự tập trung. Deep work giúp các nhạc sĩ tìm thấy nguồn cảm hứng và tạo ra những tác phẩm âm nhạc ấn tượng.
• Vẽ tranh: Deep work giúp họa sĩ tập trung vào ý tưởng, cảm xúc và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật có hồn.
• Viết kịch bản phim: Xây dựng cốt truyện, phát triển nhân vật, viết đối thoại,… là những công việc đòi hỏi sự sáng tạo và tập trung cao độ. Deep work giúp các nhà biên kịch hoàn thiện kịch bản một cách chuyên nghiệp.

Các công việc khác:

• Học tập: Deep work giúp học sinh, sinh viên tập trung vào bài vở, hiểu và ghi nhớ kiến thức hiệu quả hơn.
• Dịch thuật: Dịch thuật là một công việc đòi hỏi sự chính xác và tập trung cao độ. Deep work giúp dịch giả tập trung vào văn bản và chuyển ngữ một cách chính xác, truyền tải đúng ý nghĩa của nguyên tác.

Tóm lại, deep work phù hợp với những công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ, tư duy sâu sắc, giải quyết vấn đề phức tạp và sáng tạo. Nếu công việc của bạn thuộc một trong những loại hình trên, hãy thử áp dụng deep work để nâng cao hiệu quả làm việc.

Một số phương pháp thực hành Deep work

• Lên kế hoạch chi tiết:

• • Xác định thời gian: Bạn cần xác định rõ ràng thời gian nào trong ngày là thời gian lý tưởng nhất để thực hiện deep work. Có người làm việc hiệu quả vào buổi sáng sớm, có người lại thích làm việc vào ban đêm. Hãy chọn thời điểm mà bạn cảm thấy tỉnh táo và ít bị xao nhãng nhất.
  • Lập lịch trình: Lên lịch trình cụ thể cho các phiên deep work của bạn. Ví dụ, bạn có thể dành ra 2 tiếng mỗi sáng từ 8h đến 10h để thực hiện deep work. Việc lên lịch trình giúp bạn hình thành thói quen và dễ dàng đi vào trạng thái deep work hơn.
  • Chọn địa điểm phù hợp: Tìm một không gian yên tĩnh, thoáng mát, ít bị xao nhãng để thực hiện deep work. Đó có thể là phòng làm việc riêng, thư viện, quán cà phê yên tĩnh, hoặc bất cứ nơi nào bạn cảm thấy thoải mái và tập trung.

• Loại bỏ triệt để yếu tố gây xao nhãng:

• • Tắt điện thoại hoặc chuyển sang chế độ máy bay: Điện thoại là một trong những yếu tố gây xao nhãng lớn nhất. Hãy tắt điện thoại hoặc chuyển sang chế độ máy bay trong suốt thời gian deep work.
  • Đóng tất cả các tab không cần thiết trên máy tính: Chỉ mở những tab liên quan đến công việc bạn đang làm. Đóng các tab mạng xã hội, email, tin tức,… để tránh bị phân tâm.
  • Sử dụng các công cụ chặn website: Nếu bạn không thể kiểm soát bản thân trong việc truy cập các website gây xao nhãng, hãy sử dụng các công cụ chặn website như Freedom, Cold Turkey, hoặc StayFocusd.
  • Thông báo cho mọi người xung quanh: Hãy cho đồng nghiệp, gia đình, bạn bè biết rằng bạn đang thực hiện deep work và không muốn bị làm phiền.

• Chia nhỏ công việc:

• • Phân chia nhiệm vụ: Chia công việc lớn thành những nhiệm vụ nhỏ hơn, dễ quản lý và dễ tập trung hơn.
  • Ưu tiên nhiệm vụ: Xác định những nhiệm vụ quan trọng và cần thực hiện deep work nhất.
  • Lập danh sách công việc: Viết ra danh sách những nhiệm vụ cần hoàn thành trong phiên deep work.

• Nghỉ ngơi hợp lý:

• • Nghỉ giải lao ngắn: Sau mỗi khoảng thời gian tập trung (ví dụ 45-60 phút), hãy nghỉ giải lao khoảng 5-10 phút để não bộ được thư giãn.
  • Vận động nhẹ: Trong thời gian nghỉ giải lao, hãy đứng dậy và vận động nhẹ như đi lại, xoay cổ, vươn vai,…
  • Không kiểm tra điện thoại hoặc mạng xã hội trong thời gian nghỉ giải lao: Điều này sẽ giúp bạn duy trì trạng thái tập trung khi quay trở lại làm việc.

• Thực hành thường xuyên:

• • Bắt đầu từ từ: Nếu bạn chưa quen với deep work, hãy bắt đầu với những khoảng thời gian ngắn (ví dụ 30 phút) và tăng dần thời gian khi bạn cảm thấy thoải mái hơn.
  • Kiên trì: Deep work là một kỹ năng cần được rèn luyện thường xuyên. Đừng nản lòng nếu ban đầu bạn gặp khó khăn trong việc tập trung. Hãy kiên trì và bạn sẽ nhìn thấy sự tiến bộ của mình.
  • Theo dõi và đánh giá: Theo dõi thời gian và hiệu quả của các phiên deep work. Từ đó, bạn có thể điều chỉnh phương pháp để phù hợp với bản thân.

Lưu ý: Không có một phương pháp deep work nào phù hợp với tất cả mọi người. Hãy thử nghiệm và tìm ra phương pháp phù hợp nhất với bản thân.

Những doanh nhân hay người nổi tiêng hay sử dụng phương pháp deep work?

Rất nhiều doanh nhân và người nổi tiếng đã áp dụng deep work vào công việc và đạt được những thành công đáng nể. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

• Bill Gates: Nhà đồng sáng lập Microsoft nổi tiếng với việc dành ra những khoảng thời gian dài để “ẩn cư” và tập trung hoàn toàn vào việc đọc sách, nghiên cứu và suy ngẫm. Ông thường xuyên dành ra một tuần “Think Week” hai lần một năm để tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài và tập trung vào việc đọc sách, suy nghĩ về những ý tưởng mới và những vấn đề lớn.
• Jeff Bezos: Người sáng lập Amazon cũng là một người ủng hộ deep work. Ông tập trung vào những quyết định dài hạn và hạn chế tối đa những cuộc họp không cần thiết. Bezos nổi tiếng với “quy tắc hai chiếc pizza”: không nên có cuộc họp nào với số lượng người tham gia nhiều đến mức không thể đủ no với hai chiếc pizza.
• Elon Musk: CEO của Tesla và SpaceX nổi tiếng với khả năng làm việc cực kỳ tập trung. Ông thường xuyên làm việc 100 giờ mỗi tuần và chia thời gian của mình thành những khoảng thời gian 5 phút để tối ưu hóa năng suất.
• Mark Zuckerberg: CEO của Facebook cũng áp dụng deep work vào công việc. Anh thường xuyên dành ra những khoảng thời gian để tập trung phát triển sản phẩm và suy nghĩ về tương lai của công ty.
• K. Rowling: Tác giả của bộ truyện Harry Potter đã sử dụng deep work để hoàn thành cuốn sách đầu tiên của mình. Bà tìm đến những quán cà phê yên tĩnh để viết lách và tập trung hoàn toàn vào câu chuyện.
• Cal Newport: Tác giả của cuốn sách “Deep Work” cũng là một người thực hành deep work nhiệt thành. Ông là giáo sư khoa học máy tính và đã xuất bản nhiều cuốn sách và bài báo khoa học nhờ vào phương pháp này.

Ngoài ra, còn rất nhiều người nổi tiếng khác cũng áp dụng deep work như cựu tổng thống Mỹ Barack Obama, nhà đầu tư Warren Buffett, vận động viên Michael Phelps,…

Deep work không chỉ là một phương pháp làm việc hiệu quả mà còn là một lối sống giúp bạn tập trung vào những việc quan trọng, nâng cao năng suất và sáng tạo, đồng thời tìm thấy sự cân bằng trong cuộc sống.