Chuyển đổi số doanh nghiệp nông nghiệp

Last updated on 12 November, 2024

Trong kỷ nguyên số, ngành nông nghiệp không chỉ đơn thuần là những cánh đồng và trang trại truyền thống. Công nghệ đã mở ra cánh cửa mới, mang lại hiệu quả cao và khả năng mở rộng thị trường, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Làm thế nào để ngành nông nghiệp Việt Nam vượt qua những rào cản và nắm bắt cơ hội chuyển đổi số? Những giải pháp nào giúp người nông dân và doanh nghiệp tận dụng triệt để tiềm năng của công nghệ, từ IoT, Big Data đến blockchain? Hãy cùng khám phá những giải pháp thiết thực cho một nền nông nghiệp hiện đại và bền vững trong bài viết sau.

Chuyển đổi số doanh nghiệp nông nghiệp tại Việt nam

Chuyển đổi số trong doanh nghiệp nông nghiệp tại Việt Nam là một xu hướng quan trọng giúp nâng cao năng suất, hiệu quả quản lý và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Dưới đây là một số điểm nổi bật về chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp:

• Ứng dụng công nghệ số: Các doanh nghiệp nông nghiệp tại Việt Nam đang dần áp dụng công nghệ thông tin và các công cụ số hóa vào quản lý sản xuất, bao gồm các phần mềm quản lý trang trại, phần mềm dự báo thời tiết, phân tích dữ liệu lớn (Big Data) về sản xuất và thị trường, cũng như sử dụng Internet of Things (IoT) để theo dõi và giám sát quá trình trồng trọt, chăn nuôi.
• Tăng cường truy xuất nguồn gốc: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp nông nghiệp xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn thực phẩm mà còn tạo dựng niềm tin với khách hàng.
• Cải tiến chuỗi cung ứng: Sử dụng các công cụ số hóa giúp các doanh nghiệp nông nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng từ việc quản lý kho bãi, vận chuyển đến phân phối sản phẩm. Các hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) và CRM (Customer Relationship Management) giúp quản lý và phân tích các dữ liệu về khách hàng, đơn hàng và tồn kho.
• Nâng cao khả năng dự báo và quản lý rủi ro: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp nông nghiệp có thể dự báo thời tiết, biến động thị trường và các yếu tố khác ảnh hưởng đến sản xuất. Các công cụ phân tích dự báo giúp hạn chế rủi ro, tối ưu hóa sản xuất và giảm thiểu tổn thất.
• Tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp và nông dân: Các nền tảng kỹ thuật số kết nối trực tiếp nông dân với các doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ, từ đó giảm bớt các khâu trung gian, đảm bảo giá trị công bằng cho tất cả các bên liên quan.
• Chuyển đổi mô hình kinh doanh: Sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử (e-commerce) trong lĩnh vực nông nghiệp cũng thúc đẩy quá trình chuyển đổi số. Các sản phẩm nông sản có thể được tiêu thụ trực tuyến, mở rộng thị trường và gia tăng sự tiếp cận của nông dân với người tiêu dùng.

Chuyển đổi số sẽ giúp các doanh nghiệp nông nghiệp tại Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về sản phẩm nông sản an toàn, chất lượng.

Lợi ích của chuyển đổi số ngành nông nghiệp

Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp cải thiện hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa quy trình từ trồng trọt đến phân phối sản phẩm. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật:

• Nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất: Ứng dụng công nghệ như Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học giúp giám sát điều kiện cây trồng và vật nuôi theo thời gian thực, điều chỉnh kịp thời các yếu tố như nước, phân bón, ánh sáng để tối ưu hóa quá trình sản xuất, giúp tăng năng suất và giảm chi phí.
• Tối ưu hóa sử dụng tài nguyên: Chuyển đổi số giúp nông dân sử dụng hiệu quả hơn các tài nguyên như nước, phân bón và năng lượng. Các công nghệ như tưới tiêu thông minh và hệ thống quản lý đất đai giúp giảm lãng phí tài nguyên và bảo vệ môi trường.
• Quản lý rủi ro và dự báo chính xác: Công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) và phân tích dữ liệu giúp dự báo thời tiết, theo dõi dịch bệnh và phân tích xu hướng thị trường. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định nhanh chóng và chính xác để giảm thiểu rủi ro do biến động thời tiết, dịch bệnh và giá cả.
• Tăng cường truy xuất nguồn gốc sản phẩm: Nhờ ứng dụng công nghệ blockchain và mã QR, người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra nguồn gốc sản phẩm, tạo lòng tin và gia tăng giá trị cho sản phẩm nông nghiệp.
• Kết nối và mở rộng thị trường: Thông qua các nền tảng kỹ thuật số và thương mại điện tử, sản phẩm nông nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường trong và ngoài nước. Việc trực tiếp bán sản phẩm qua các kênh số cũng giúp giảm chi phí trung gian và gia tăng lợi nhuận cho người sản xuất.
• Quản lý và giám sát từ xa: Hệ thống quản lý trang trại thông minh cho phép người quản lý giám sát mọi hoạt động ở trang trại từ xa, tiết kiệm thời gian và tăng cường khả năng quản lý. Các công nghệ như máy bay không người lái (drone) và camera giám sát cũng hỗ trợ theo dõi và phân tích các khu vực rộng lớn.
• Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh: Chuyển đổi số khuyến khích các doanh nghiệp và người nông dân ứng dụng các giải pháp sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và bắt kịp xu hướng phát triển toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập.

Chuyển đổi số không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Thách thức chuyển đổi số ngành nông nghiệp

Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Dưới đây là một số thách thức chính mà ngành này gặp phải trong quá trình chuyển đổi số:

• Hạn chế về hạ tầng công nghệ và kết nối mạng: Ở nhiều khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa, hạ tầng công nghệ thông tin và kết nối Internet còn yếu kém. Điều này cản trở quá trình triển khai các công nghệ số, làm giảm hiệu quả ứng dụng các hệ thống tự động hóa và giám sát từ xa.
• Thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ: Đa số nông dân và lao động trong lĩnh vực nông nghiệp còn thiếu kiến thức về công nghệ và kỹ năng số. Việc đào tạo và nâng cao trình độ kỹ thuật đòi hỏi thời gian và chi phí, khiến quá trình chuyển đổi số trở nên phức tạp và chậm chạp.
• Chi phí đầu tư cao: Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như IoT, AI, hệ thống tự động hóa hay phân tích dữ liệu đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khá lớn. Đối với nhiều doanh nghiệp nông nghiệp vừa và nhỏ, hoặc các hộ nông dân, đây là một thách thức lớn về tài chính.
• Khó khăn trong thay đổi thói quen canh tác truyền thống: Nhiều người nông dân đã quen với phương pháp canh tác truyền thống, và thường dè dặt với các công nghệ mới. Thay đổi tư duy, thói quen và quy trình sản xuất là một thách thức đòi hỏi thời gian và sự hỗ trợ từ các tổ chức.
• Thiếu sự đồng bộ trong quy trình sản xuất: Để đạt hiệu quả tối đa, chuyển đổi số đòi hỏi sự đồng bộ trong tất cả các khâu từ trồng trọt, thu hoạch đến vận chuyển và phân phối. Tuy nhiên, do các doanh nghiệp và nông dân hoạt động độc lập và quy mô nhỏ lẻ, việc áp dụng một hệ thống đồng bộ là thách thức lớn.
• Vấn đề về dữ liệu và bảo mật: Việc thu thập và phân tích dữ liệu lớn đòi hỏi hệ thống bảo mật tốt để bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa mạng. Ngoài ra, việc lưu trữ và chia sẻ dữ liệu nông nghiệp cũng cần có sự quản lý chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi và bảo mật cho các bên liên quan.
• Chính sách hỗ trợ chưa đầy đủ: Mặc dù đã có một số chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng việc triển khai và hỗ trợ tại thực địa vẫn chưa thực sự mạnh mẽ. Các quy định và chính sách đôi khi còn thiếu rõ ràng và chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.
• Rào cản về ngôn ngữ và văn hóa địa phương: Đối với nhiều nông dân, ngôn ngữ kỹ thuật hoặc công nghệ số có thể gây khó hiểu, đặc biệt ở các vùng miền có đặc trưng văn hóa riêng. Điều này làm chậm quá trình tiếp cận công nghệ mới và cản trở quá trình chuyển đổi số.

Để vượt qua các thách thức này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức hỗ trợ, cũng như các chương trình đào tạo và hỗ trợ tài chính để giúp người nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp dễ dàng hơn trong việc áp dụng các giải pháp chuyển đổi số.

Giải pháp chuyển đổi số ngành nông nghiệp

Để thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp, cần có các giải pháp tổng thể và đồng bộ. Dưới đây là một số giải pháp cụ thể:

• Phát triển hạ tầng công nghệ thông tin: Cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ và mở rộng mạng Internet, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và xa xôi, để người nông dân có thể tiếp cận và sử dụng các công nghệ mới. Các hệ thống mạng 4G, 5G và Internet vệ tinh có thể giúp giải quyết vấn đề kết nối.
• Đào tạo và nâng cao kỹ năng số cho nông dân: Tổ chức các khóa đào tạo, hướng dẫn sử dụng các thiết bị và phần mềm công nghệ số để nâng cao kiến thức và kỹ năng công nghệ cho người nông dân và cán bộ quản lý nông nghiệp. Những khóa học này có thể được tổ chức tại các cơ quan địa phương hoặc trực tuyến, giúp nông dân dễ dàng tiếp cận.
• Hỗ trợ tài chính và khuyến khích đầu tư: Chính phủ và các tổ chức tài chính nên cung cấp các gói tín dụng, hỗ trợ tài chính và ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp nông nghiệp và hộ nông dân để giúp họ tiếp cận công nghệ số. Các chương trình hợp tác công-tư (PPP) cũng có thể giúp giảm gánh nặng chi phí đầu tư.
• Xây dựng hệ sinh thái công nghệ nông nghiệp: Khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp công nghệ và startup vào ngành nông nghiệp để phát triển các giải pháp phần mềm quản lý trang trại, giám sát đất đai, phân tích dữ liệu lớn và dự báo. Các công ty công nghệ có thể hợp tác với các doanh nghiệp nông nghiệp để cung cấp giải pháp tối ưu, phù hợp với nhu cầu thực tế.
• Ứng dụng công nghệ IoT, AI và dữ liệu lớn (Big Data): Các thiết bị IoT có thể được dùng để giám sát và thu thập dữ liệu từ môi trường, cây trồng và vật nuôi, từ đó tối ưu hóa quá trình sản xuất. Công nghệ AI có thể phân tích dữ liệu, dự báo thời tiết và đưa ra các khuyến nghị về phân bón, tưới tiêu và thu hoạch giúp tiết kiệm tài nguyên và nâng cao năng suất.
• Phát triển hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng blockchain: Công nghệ blockchain giúp theo dõi và đảm bảo tính minh bạch của chuỗi cung ứng từ sản xuất đến tiêu dùng. Người tiêu dùng có thể kiểm tra thông tin sản phẩm, từ đó gia tăng niềm tin và uy tín cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam.
• Thúc đẩy thương mại điện tử và marketing số: Khuyến khích các doanh nghiệp nông nghiệp tham gia vào các sàn thương mại điện tử hoặc phát triển kênh bán hàng trực tuyến để mở rộng thị trường tiêu thụ. Ngoài ra, xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm nông nghiệp trên các nền tảng số giúp tăng khả năng cạnh tranh và tiếp cận khách hàng.
• Đẩy mạnh nghiên cứu và chuyển giao công nghệ: Cần đầu tư vào các viện nghiên cứu và chương trình chuyển giao công nghệ từ các cơ sở nghiên cứu trong và ngoài nước. Việc nghiên cứu các giống cây trồng, vật nuôi mới phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam, kết hợp cùng công nghệ số sẽ giúp cải tiến quy trình sản xuất hiệu quả.
• Tạo chính sách hỗ trợ và khuyến khích: Chính phủ nên có các chính sách rõ ràng, phù hợp để khuyến khích các doanh nghiệp và hộ nông dân tham gia vào quá trình chuyển đổi số. Các chính sách này có thể bao gồm hỗ trợ về đào tạo, tài chính, miễn giảm thuế và xây dựng các mô hình nông nghiệp số để nhân rộng.

Các giải pháp này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên, từ chính phủ, doanh nghiệp, đến nông dân và các tổ chức hỗ trợ, để ngành nông nghiệp Việt Nam thực sự khai thác hiệu quả của công nghệ số và phát triển bền vững.

Liên hệ:
Dịch vụ Tư vấn Chuyển đổi số của OCD

Hotline/Zalo: 0886595688