Mô hình ngôi nhà chiến lược

Last updated on 30 April, 2025

Bạn đang tìm kiếm một khung làm việc mạnh mẽ để sắp xếp, truyền đạt và hiện thực hóa chiến lược kinh doanh của mình? Mô hình Ngôi nhà Chiến lược (Strategy House) của McKinsey cung cấp một cấu trúc trực quan, giúp bạn xây dựng một chiến lược toàn diện từ mục đích và tầm nhìn đến các hành động cụ thể. Khám phá cách “ngôi nhà” này giúp doanh nghiệp bạn tạo dựng nền tảng vững chắc, xác định ưu tiên chiến lược và đạt được thành công bền vững.

Mô hình Ngôi nhà Chiến lược – Strategy House của McKinsey

Mô hình Strategy House, hay còn gọi là Ngôi nhà Chiến lược của McKinsey, là một khung làm việc trực quan giúp các tổ chức sắp xếp và truyền đạt chiến lược của mình một cách rõ ràng và mạch lạc. Nó ví chiến lược như một ngôi nhà với các thành phần khác nhau, mỗi thành phần đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì một chiến lược thành công.

Các thành phần chính của mô hình Strategy House bao gồm:

1. Mái nhà (Purpose and Vision): Đây là phần trên cùng, thể hiện mục đích và tầm nhìn bao quát của tổ chức. Nó trả lời cho câu hỏi “Tại sao tổ chức này tồn tại?” và “Chúng ta muốn đạt được điều gì trong dài hạn?”. Đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động và sáng kiến của công ty.
2. Các trụ cột (Must-Win Battles): Các trụ cột chống đỡ mái nhà, đại diện cho những ưu tiên chiến lược hoặc mục tiêu quan trọng mà tổ chức phải đạt được để hiện thực hóa tầm nhìn của mình. Đây thường là những lĩnh vực tập trung rộng lớn, liên quan đến cơ hội thị trường, vị thế cạnh tranh hoặc các mục tiêu chuyển đổi. Thông thường, các tổ chức sẽ xác định từ 3 đến 5 “trận chiến” quan trọng nhất.
3. Các tầng bên trong (Strategic Initiatives): Nằm giữa các trụ cột, đây là các sáng kiến chiến lược cụ thể, mang tính hành động và có thể đo lường được, đóng góp trực tiếp vào việc giành chiến thắng trong các “trận chiến” đã xác định. Mỗi “trận chiến” sẽ được hỗ trợ bởi một số sáng kiến chiến lược. Ví dụ, nếu một “trận chiến” là “Mở rộng sang thị trường mới”, các sáng kiến có thể bao gồm “ra mắt sản phẩm mới phù hợp với thị trường địa phương”, “thành lập văn phòng đại diện khu vực” hoặc “xây dựng quan hệ đối tác chiến lược”.
4. Các dầm đỡ (Enablers): Đây là các yếu tố hỗ trợ, đóng vai trò là nền tảng để thực hiện các sáng kiến chiến lược. Chúng bao gồm các nguồn lực, công nghệ, hệ thống và khả năng cần thiết để các sáng kiến thành công. Các yếu tố hỗ trợ điển hình có thể là cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, đầu tư tài chính hoặc sự hợp tác đa chức năng.
5. Nền móng (Foundation): Đây là phần dưới cùng, là nền tảng vững chắc cho toàn bộ ngôi nhà chiến lược. Nó bao gồm văn hóa tổ chức, con người, cơ cấu và quy trình. Một nền móng vững chắc là điều kiện tiên quyết để mọi chiến lược, dù tốt đến đâu, có thể được thực hiện thành công. Phần này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một văn hóa mạnh mẽ và thích ứng, phát triển nhân tài và lãnh đạo, cũng như thiết kế các cơ cấu và quy trình hiệu quả.

Lợi ích của Mô hình Ngôi nhà Chiến lược

• Tạo sự liên kết: Đảm bảo rằng mọi người trong tổ chức hiểu rõ bức tranh toàn cảnh và cách công việc của họ đóng góp vào mục tiêu chung.
• Ưu tiên các mục tiêu quan trọng: Tập trung vào những “trận chiến” và sáng kiến chiến lược thực sự quan trọng để đạt được thành công.
• Truyền đạt chiến lược hiệu quả: Sử dụng một cấu trúc đơn giản và trực quan để truyền đạt chiến lược đến tất cả các bên liên quan.
• Đảm bảo tính nhất quán: Giúp các bộ phận và cá nhân đưa ra quyết định phù hợp với chiến lược tổng thể.
• Theo dõi và đánh giá: Cung cấp một khung làm việc để theo dõi tiến độ thực hiện các sáng kiến và đánh giá hiệu quả của chiến lược.

Tóm lại, mô hình Strategy House của McKinsey là một công cụ mạnh mẽ giúp các tổ chức xây dựng, sắp xếp và truyền đạt chiến lược của mình một cách rõ ràng, nhất quán và hiệu quả, từ đó tăng cường khả năng đạt được các mục tiêu dài hạn. Nó nhấn mạnh sự liên kết giữa mục đích, ưu tiên, hành động và các yếu tố nền tảng để tạo ra một chiến lược toàn diện và khả thi.

Phương pháp xây dựng chiến lược của doanh nghiệp theo mô hình Ngôi nhà Chiến lược

Phương pháp xây dựng chiến lược của doanh nghiệp theo mô hình Ngôi nhà Chiến lược là một quy trình từng bước, tập trung vào việc xác định rõ ràng từng thành phần của “ngôi nhà” và đảm bảo sự liên kết giữa chúng. Dưới đây là các bước chi tiết:

Bước 1: Xác định Nền móng (Foundation)

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất, vì nền móng vững chắc sẽ hỗ trợ toàn bộ ngôi nhà chiến lược.

• Phân tích Văn hóa Tổ chức: Đánh giá văn hóa hiện tại, xác định những yếu tố tích cực cần duy trì và những khía cạnh cần thay đổi để hỗ trợ chiến lược.
• Đánh giá Nguồn nhân lực: Xác định năng lực, kỹ năng hiện có và những khoảng trống cần được lấp đầy. Xây dựng kế hoạch phát triển nhân tài và thu hút nhân sự phù hợp.
• Xem xét Cơ cấu Tổ chức: Đánh giá tính hiệu quả của cơ cấu hiện tại trong việc hỗ trợ các mục tiêu chiến lược. Cân nhắc việc điều chỉnh cơ cấu để tăng cường sự phối hợp và linh hoạt.
• Rà soát Quy trình Hoạt động: Phân tích các quy trình chính, xác định điểm nghẽn và cơ hội cải thiện để tăng hiệu quả và đáp ứng yêu cầu của chiến lược.

Bước 2: Xây dựng Mái nhà (Purpose and Vision)

Sau khi hiểu rõ nền tảng, doanh nghiệp cần xác định rõ mục đích và tầm nhìn dài hạn.

• Xác định Mục đích (Purpose): Trả lời câu hỏi “Tại sao doanh nghiệp tồn tại?”. Mục đích nên mang tính truyền cảm hứng và vượt ra ngoài lợi nhuận đơn thuần.
• Phát triển Tầm nhìn (Vision): Hình dung về tương lai mà doanh nghiệp muốn đạt được trong dài hạn (thường là 5-10 năm hoặc xa hơn). Tầm nhìn cần rõ ràng, tham vọng và dễ hình dung.

Bước 3: Xác định các Trụ cột (Must-Win Battles)

Dựa trên tầm nhìn và mục đích, doanh nghiệp xác định những ưu tiên chiến lược hoặc mục tiêu quan trọng cần đạt được để hiện thực hóa tầm nhìn.

• Phân tích Môi trường Kinh doanh: Đánh giá các yếu tố bên ngoài như xu hướng thị trường, đối thủ cạnh tranh, quy định pháp luật và các yếu tố kinh tế, xã hội, công nghệ (PESTEL).
• Phân tích Nội lực: Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức (SWOT) của doanh nghiệp.
• Xác định các “Trận chiến” quan trọng: Lựa chọn 3-5 lĩnh vực ưu tiên chiến lược mà doanh nghiệp cần tập trung nguồn lực và nỗ lực cao nhất để giành chiến thắng. Các “trận chiến” này thường liên quan đến tăng trưởng thị phần, phát triển sản phẩm mới, cải thiện trải nghiệm khách hàng, v.v.

Bước 4: Phát triển các Tầng bên trong (Strategic Initiatives)

Đối với mỗi “trận chiến” đã xác định, doanh nghiệp cần cụ thể hóa thành các sáng kiến chiến lược mang tính hành động.

• Brainstorming và Lựa chọn Sáng kiến: Tổ chức các buổi thảo luận để đưa ra các ý tưởng sáng kiến có thể giúp đạt được từng “trận chiến”. Đánh giá và lựa chọn các sáng kiến khả thi, có tác động lớn và phù hợp với nguồn lực của doanh nghiệp.
• Xác định Mục tiêu SMART: Đối với mỗi sáng kiến, xác định các mục tiêu cụ thể (Specific), đo lường được (Measurable), có thể đạt được (Achievable), phù hợp (Relevant) và có thời hạn (Time-bound).
• Phân công Trách nhiệm và Lập Kế hoạch Hành động: Xác định rõ người chịu trách nhiệm cho từng sáng kiến, các hoạt động cần thực hiện, nguồn lực cần thiết và thời gian hoàn thành.

Bước 5: Xác định các Dầm đỡ (Enablers)

Để các sáng kiến chiến lược được thực hiện thành công, doanh nghiệp cần xác định và đầu tư vào các yếu tố hỗ trợ.

• Xác định Nguồn lực Cần thiết: Đánh giá các nguồn lực tài chính, công nghệ, nhân sự, thông tin cần thiết cho việc triển khai các sáng kiến.
• Đầu tư vào Công nghệ và Hệ thống: Xác định các công nghệ và hệ thống cần nâng cấp hoặc triển khai mới để hỗ trợ các sáng kiến.
• Phát triển Năng lực Tổ chức: Xác định các năng lực mới hoặc cần được củng cố để thực hiện chiến lược (ví dụ: năng lực đổi mới, năng lực quản lý dự án, năng lực phân tích dữ liệu).
• Xây dựng Quan hệ Đối tác: Xác định các đối tác chiến lược bên ngoài có thể giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu (ví dụ: nhà cung cấp, nhà phân phối, công ty công nghệ).

Bước 6: Đảm bảo sự Liên kết và Truyền thông

Sau khi xây dựng xong các thành phần của ngôi nhà chiến lược, điều quan trọng là phải đảm bảo sự liên kết giữa chúng và truyền đạt hiệu quả đến toàn bộ tổ chức.

• Kiểm tra tính Liên kết: Đảm bảo rằng các sáng kiến chiến lược hỗ trợ trực tiếp các “trận chiến” quan trọng, và các “trận chiến” này đóng góp vào việc thực hiện tầm nhìn và mục đích của doanh nghiệp. Các yếu tố hỗ trợ cũng cần phù hợp và thúc đẩy các sáng kiến.
• Truyền thông Chiến lược: Chia sẻ một cách rõ ràng và nhất quán về ngôi nhà chiến lược đến tất cả nhân viên, giúp họ hiểu được vai trò của mình trong việc thực hiện chiến lược chung.
• Theo dõi và Đánh giá: Thiết lập các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) để theo dõi tiến độ thực hiện các sáng kiến và đánh giá hiệu quả của chiến lược. Thực hiện đánh giá định kỳ và điều chỉnh khi cần thiết.

Lưu ý quan trọng:

• Quá trình xây dựng chiến lược theo mô hình Ngôi nhà Chiến lược là một quá trình lặp đi lặp lại và cần sự tham gia của nhiều bộ phận và cấp quản lý trong doanh nghiệp.
• Tính linh hoạt và khả năng thích ứng là rất quan trọng, đặc biệt trong môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng. Doanh nghiệp cần sẵn sàng điều chỉnh chiến lược khi có những biến động mới.
• Sự lãnh đạo mạnh mẽ và cam kết từ cấp cao nhất là yếu tố then chốt để đảm bảo quá trình xây dựng và thực hiện chiến lược thành công.

Bằng cách tuân theo các bước này, doanh nghiệp có thể xây dựng một chiến lược toàn diện, rõ ràng và có tính khả thi cao, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh và đạt được các mục tiêu dài hạn.

Ví dụ minh họa Mô hình Ngôi nhà chiến lược của 1 công ty

Để minh họa cách một công ty đa quốc gia (MNC) có thể sử dụng Mô hình Ngôi nhà Chiến lược, chúng ta hãy xem xét một ví dụ giả định về “TechGlobal”, một công ty MNC hoạt động trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng.

Mái nhà (Purpose and Vision):

• Purpose: “Mang đến công nghệ tiên tiến, dễ tiếp cận để nâng cao cuộc sống của mọi người trên toàn cầu.”
• Vision: “Trở thành công ty điện tử tiêu dùng hàng đầu thế giới, được biết đến với sự đổi mới, chất lượng và cam kết với sự bền vững.”

Các trụ cột (Must-Win Battles):

Dựa trên tầm nhìn và mục đích, TechGlobal xác định ba “trận chiến” quan trọng cần chiến thắng trong 3-5 năm tới:

• MWB 1: Dẫn đầu về Đổi mới Sản phẩm: Liên tục giới thiệu các sản phẩm đột phá và tích hợp công nghệ mới nhất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
• MWB 2: Mở rộng Thị trường Mới Nổi: Tăng cường sự hiện diện và thị phần tại các thị trường đang phát triển nhanh chóng ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh.
• MWB 3: Xây dựng Thương hiệu Bền vững: Củng cố hình ảnh thương hiệu gắn liền với trách nhiệm xã hội và các hoạt động thân thiện với môi trường.

Các tầng bên trong (Strategic Initiatives):

Để giành chiến thắng trong từng “trận chiến”, TechGlobal triển khai các sáng kiến chiến lược cụ thể:

• Đối với MWB 1 (Dẫn đầu về Đổi mới Sản phẩm):
  • SI 1.1: Tăng 30% ngân sách R&D hàng năm để tập trung vào trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet of Things (IoT).
  • SI 1.2: Thiết lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển toàn cầu tại các khu vực có nguồn nhân lực khoa học công nghệ mạnh.
  • SI 1.3: Ra mắt ít nhất hai dòng sản phẩm hoàn toàn mới tích hợp công nghệ AI/IoT mỗi năm.
• Đối với MWB 2 (Mở rộng Thị trường Mới Nổi):
  • SI 2.1: Thành lập các văn phòng đại diện và trung tâm phân phối tại ba thị trường mục tiêu mới trong vòng hai năm tới.
  • SI 2.2: Phát triển các dòng sản phẩm có mức giá cạnh tranh và phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng ở các thị trường mới nổi.
  • SI 2.3: Xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với các nhà phân phối và nhà bán lẻ địa phương.
• Đối với MWB 3 (Xây dựng Thương hiệu Bền vững):
  • SI 3.1: Cam kết sử dụng 50% vật liệu tái chế trong sản xuất vào năm 2028.
  • SI 3.2: Triển khai chương trình thu hồi và tái chế sản phẩm cũ trên toàn cầu.
  • SI 3.3: Tăng cường các hoạt động truyền thông và marketing để nâng cao nhận thức về cam kết bền vững của công ty.

Các dầm đỡ (Enablers):

Để hỗ trợ các sáng kiến chiến lược này, TechGlobal tập trung vào các yếu tố sau:

• Hạ tầng Kỹ thuật số Toàn cầu: Đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin mạnh mẽ để quản lý chuỗi cung ứng, dữ liệu khách hàng và hoạt động trên toàn cầu.
• Nguồn Nhân lực Tài năng: Thu hút, phát triển và giữ chân đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học, chuyên gia marketing và quản lý có năng lực quốc tế.
• Quy trình Hoạt động Linh hoạt: Xây dựng các quy trình sản xuất, logistics và dịch vụ khách hàng hiệu quả và có khả năng thích ứng với sự khác biệt của từng thị trường.
• Văn hóa Hợp tác và Đổi mới: Khuyến khích sự hợp tác giữa các bộ phận và khu vực, đồng thời thúc đẩy tinh thần đổi mới và thử nghiệm.

Nền móng (Foundation):

Nền tảng vững chắc của TechGlobal bao gồm:

• Văn hóa Hướng đến Khách hàng: Đặt khách hàng làm trung tâm trong mọi quyết định và hoạt động.
• Đội ngũ Đa dạng và Hòa nhập: Xây dựng một môi trường làm việc đa dạng, tôn trọng sự khác biệt và tạo cơ hội phát triển cho tất cả nhân viên.
• Cơ cấu Tổ chức Ma trận Toàn cầu: Thiết kế cơ cấu tổ chức vừa đảm bảo sự phối hợp toàn cầu vừa cho phép các đơn vị địa phương linh hoạt thích ứng.
• Quy trình Ra quyết định Dựa trên Dữ liệu: Sử dụng dữ liệu và phân tích để đưa ra các quyết định chiến lược và hoạt động.

Mô hình Ngôi nhà Chiến lược giúp TechGlobal có một khung làm việc rõ ràng để vạch ra và truyền đạt chiến lược của mình. Mọi thành phần trong ngôi nhà đều liên kết và hỗ trợ lẫn nhau, từ mục đích và tầm nhìn bao quát đến các sáng kiến cụ thể và nền tảng văn hóa. Điều này giúp đảm bảo rằng toàn bộ tổ chức đều hướng tới cùng một mục tiêu và làm việc cùng nhau để đạt được thành công trên thị trường điện tử tiêu dùng toàn cầu.

Tham khảo them:

1. Tìm kiếm các nghiên cứu điển hình của McKinsey: Trang web chính thức của McKinsey thường có các nghiên cứu điển hình mô tả cách họ đã giúp các khách hàng lớn giải quyết các thách thức chiến lược. Mặc dù họ có thể không gọi trực tiếp là “Mô hình Ngôi nhà Chiến lược”, nhưng bạn có thể thấy các yếu tố tương tự được áp dụng.
   • Link: https://www.mckinsey.com/about-us/case-studies
2. Các bài viết và phân tích về chiến lược của các công ty lớn: Các trang tin tức kinh doanh, tạp chí quản lý và các trang web phân tích chiến lược thường có các bài viết sâu sắc về cách các công ty hàng đầu xây dựng và thực hiện chiến lược của họ. Bạn có thể tìm kiếm các bài viết về chiến lược của các công ty cụ thể mà bạn quan tâm.
3. Tham khảo các tài liệu về quản trị chiến lược: Nhiều sách và tài liệu học thuật về quản trị chiến lược có thể đề cập đến các khung làm việc tương tự như Mô hình Ngôi nhà Chiến lược và cung cấp các ví dụ minh họa (dù không nhất thiết phải gắn mác McKinsey).

Mặc dù không có danh sách công khai cụ thể về các doanh nghiệp lớn đã công khai sử dụng Mô hình Ngôi nhà Chiến lược, bạn có thể tìm hiểu về cách các công ty tiếp cận các yếu tố tương tự trong chiến lược của họ thông qua các nguồn tài liệu và nghiên cứu điển hình được cung cấp ở trên.

Một khung làm việc khác của McKinsey thường được nhắc đến công khai hơn và có nhiều ví dụ hơn là Mô hình 7S của McKinsey. Bạn có thể tìm hiểu thêm về mô hình này và các ví dụ liên quan tại đây:

• Link (ví dụ về Mô hình 7S): https://boardmix.com/examples/mckinsey-7s-model-example/
• Link (giải thích về Mô hình 7S): https://www.smartinsights.com/marketing-planning/marketing-models/mckinsey-7s-model/

Hãy nhớ rằng, các mô hình chiến lược là công cụ tư duy và khung làm việc. Các công ty có thể áp dụng các nguyên tắc tương tự trong cách họ xây dựng chiến lược mà không nhất thiết phải tuân theo một khuôn mẫu cụ thể hoặc công khai việc sử dụng một mô hình tư vấn cụ thể nào.

Mô hình Ngôi nhà Chiến lược của McKinsey không chỉ là một công cụ lý thuyết mà còn là một phương pháp thực tiễn giúp doanh nghiệp xây dựng một chiến lược mạch lạc, dễ hiểu và có tính hành động cao. Bằng cách tập trung vào sự liên kết giữa các thành phần – từ nền móng văn hóa đến mái nhà tầm nhìn – doanh nghiệp có thể đảm bảo mọi nỗ lực đều hướng tới mục tiêu chung, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững và đạt được thành công trong dài hạn. Hãy áp dụng mô hình này để xây dựng “ngôi nhà” chiến lược vững chắc cho tương lai doanh nghiệp bạn.