Hành vi mua hàng của Gen Z: 6 đặc điểm nổi bật thương hiệu cần biết

Last updated on 17 April, 2025

Gen Z đang trở thành lực lượng tiêu dùng quan trọng với sức mua ngày càng tăng. Hiểu rõ hành vi mua hàng của Gen Z sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược tiếp cận hiệu quả và phát triển thương hiệu bền vững.

Gen Z là ai?

Gen Z là thế hệ sinh từ năm 1997 đến khoảng 2012, hiện nay ở độ tuổi 13 – 28 tuổi. Đây là thế hệ đầu tiên lớn lên trong môi trường kỹ thuật số toàn diện, có tư duy độc lập, tiếp cận thông tin nhanh, và đòi hỏi cao về trải nghiệm người dùng.

Họ chính là tệp khách hàng tiềm năng cho các ngành hàng như thời trang, mỹ phẩm, công nghệ, giáo dục, giải trí và bán lẻ.

Đặc điểm hành vi mua hàng của Gen Z

Đặc điểm hành vi mua hàng của Gen Z

Mạng xã hội là trung tâm của hành vi tiêu dùng

Gen Z không tìm kiếm sản phẩm qua Google như các thế hệ trước, mà chủ yếu khám phá và quyết định mua hàng thông qua mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, Instagram và YouTube Shorts. Một video review sản phẩm chỉ vài chục giây có thể khiến họ ra quyết định ngay lập tức. Họ thích những nội dung thật, ngắn gọn, có yếu tố giải trí hoặc chạm vào cảm xúc cá nhân.

TikTok đang dần thay thế vai trò của một công cụ tìm kiếm với các hashtag như #reviewchânthật, #genzshopping hay #musthave. Khi một sản phẩm được lan truyền qua video viral hoặc nhận được nhiều đánh giá tốt từ người dùng thật, Gen Z sẽ tin tưởng và dễ dàng xuống tiền. Chính vì vậy, thương hiệu muốn tiếp cận thế hệ này cần xuất hiện nhiều hơn trên các nền tảng họ đang sử dụng, với nội dung chân thật và hợp gu thị hiếu Gen Z.

Trải nghiệm tiện lợi, nhanh chóng là ưu tiên hàng đầu

Gen Z lớn lên cùng công nghệ và mạng tốc độ cao, vì thế họ không có kiên nhẫn với sự chậm trễ. Chỉ cần một website load chậm, quy trình thanh toán rườm rà hay ứng dụng rối mắt, họ sẵn sàng thoát ra ngay lập tức. Họ đánh giá cao những thương hiệu tạo được trải nghiệm mượt mà, từ lúc tìm hiểu sản phẩm đến bước thanh toán cuối cùng.

Giao hàng cũng là yếu tố then chốt: Gen Z ưu tiên các shop có chính sách giao nhanh trong ngày, hoặc ít nhất là trong 1-2 ngày làm việc. Các phương thức thanh toán hiện đại như ví điện tử, QR code, hay mua trước trả sau cũng rất được họ ưa chuộng. Với Gen Z, mọi thứ phải “ngay và luôn” – bất kỳ sự trì hoãn nào cũng có thể khiến họ thay đổi quyết định mua hàng.

Giá cả vẫn rất quan trọng, dù gu tiêu dùng có phần “cao cấp”

Tuy có xu hướng tiêu dùng hiện đại và sẵn sàng chi cho trải nghiệm, Gen Z vẫn là thế hệ rất nhạy cảm với giá. Họ thích săn sale, so sánh giá trước khi quyết định và luôn tìm cách “mua thông minh”. Điều này thể hiện rõ qua hành vi săn khuyến mãi trên các sàn thương mại điện tử, sử dụng mã giảm giá, và theo dõi các đợt sale lớn như 11.11, Black Friday, hay Tết.

Tuy nhiên, khác với thế hệ trước, Gen Z không nhất thiết phải chọn món rẻ nhất. Họ sẵn sàng chi tiền cho một sản phẩm có tính cách, cá tính hoặc thương hiệu mà họ thấy “xứng đáng” – nhưng vẫn sẽ cân nhắc giá trị thực mà sản phẩm mang lại. Nếu cảm thấy bị “chém đẹp” hoặc nhận được chất lượng không tương xứng, họ sẽ phản ứng ngay trên mạng xã hội hoặc rời bỏ thương hiệu không quay lại.

Gen Z lựa chọn thương hiệu có trách nhiệm xã hội

Thế hệ Z lớn lên trong bối cảnh biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội và nhiều cuộc vận động vì quyền con người, do đó họ rất quan tâm đến các giá trị mà thương hiệu đại diện. Một thương hiệu bán thời trang nhưng gây ô nhiễm môi trường sẽ khó được họ lựa chọn. Một nhãn hàng mỹ phẩm không minh bạch thành phần, không thử nghiệm trên động vật hoặc không đề cao sự đa dạng – cũng dễ bị tẩy chay.

Gen Z có xu hướng ủng hộ những thương hiệu có tiếng nói xã hội rõ ràng, dám lên tiếng cho các vấn đề công bằng, môi trường và sức khoẻ tinh thần. Họ cũng thường xuyên chia sẻ và lan toả các chiến dịch truyền thông có ý nghĩa nhân văn. Nếu một doanh nghiệp thực sự cam kết hành động vì cộng đồng, Gen Z sẽ ghi nhận và trung thành hơn.

Tính chân thật là yếu tố sống còn

Không giống các thế hệ từng bị thu hút bởi quảng cáo phô trương, Gen Z ghét sự màu mè và giả tạo. Họ rất giỏi phân biệt thật – giả trên mạng, và chỉ tin vào những nội dung mang lại cảm giác chân thành. Một clip review không chỉnh sửa, một bài viết từ người dùng thật, hay một phản hồi thực tế từ khách hàng sẽ đáng tin hơn bất kỳ chiến dịch quảng bá nào.

Gen Z cũng rất nhạy cảm với các chiêu trò “làm màu” – nếu thương hiệu cố gắng “tỏ ra hợp trend” một cách gượng ép hoặc giả vờ gần gũi, họ sẽ nhận ra ngay và phản ứng ngược. Điều quan trọng là thương hiệu cần thật sự hiểu người trẻ, nói đúng ngôn ngữ, chia sẻ đúng vấn đề, và có chất riêng, thay vì cố bắt chước.

Cá nhân hoá – từ sản phẩm đến trải nghiệm

Gen Z không thích bị đối xử như một “khách hàng đại trà”. Họ thích được gọi tên, được tư vấn đúng với nhu cầu riêng, được đề xuất sản phẩm theo gu của mình, và được giao tiếp như một cá nhân thực thụ. Cá nhân hóa – từ thông điệp truyền thông đến trải nghiệm mua hàng – chính là yếu tố ghi điểm lớn.

Ví dụ, một thương hiệu mỹ phẩm có thể đề xuất sản phẩm theo loại da, một nền tảng học tập có thể gợi ý khóa học theo mục tiêu nghề nghiệp, hoặc một thương hiệu thời trang gợi ý phối đồ dựa trên màu sắc và phong cách yêu thích của người dùng. Gen Z sẽ trung thành với thương hiệu nào “hiểu mình” nhất.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua hàng của Gen Z

Gợi ý chiến lược tiếp cận Gen Z hiệu quả

Để chinh phục được thế hệ Gen Z – nhóm khách hàng năng động, nhạy cảm và nhiều đòi hỏi – doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận một cách linh hoạt và thông minh hơn. Không chỉ đơn thuần chạy quảng cáo hay giảm giá, việc tạo dựng niềm tin và kết nối cảm xúc mới là yếu tố then chốt. Dưới đây là một số chiến lược quan trọng giúp thương hiệu tiến gần hơn tới Gen Z.

Đầu tư nội dung mạng xã hội đúng cách: ngắn, thật và đúng trend

Gen Z sống trên mạng xã hội, và vì thế, nội dung truyền thông không thể nằm ngoài “vũ trụ” này. Tuy nhiên, không phải nội dung nào cũng đủ sức giữ chân họ. Họ thích những video ngắn dưới 1 phút, bắt trend nhanh, nói đúng điều họ đang quan tâm – và quan trọng là phải thật.

Doanh nghiệp cần chuyển từ tư duy “quảng cáo” sang tư duy “kể chuyện” và “chia sẻ trải nghiệm thực”. Một đoạn clip review sản phẩm quay tại nhà, không chỉnh sửa quá mức, hoặc một tình huống thực tế thể hiện cách sản phẩm giải quyết vấn đề hằng ngày – đó là những gì Gen Z phản hồi tốt nhất. Hãy đặt mình vào vị trí người dùng, sử dụng ngôn ngữ gần gũi, hình ảnh đơn giản, và đừng ngại cho thấy cả những khía cạnh chưa hoàn hảo – vì sự chân thật đôi khi chính là thứ giúp tạo niềm tin.

Hợp tác đúng người: chọn KOL và influencer gần gũi với từng phân khúc Gen Z

Chọn KOL và influencer gần gũi với từng phân khúc Gen Z

Gen Z không bị thu hút bởi những gương mặt quá nổi tiếng nhưng xa lạ. Thay vào đó, họ tin vào những người “giống mình” – các micro hoặc nano influencer có cách sống gần gũi, chân thật, tương tác cao, dù lượng follower không lớn. Vì vậy, thay vì đổ ngân sách vào một vài KOL hạng A, doanh nghiệp nên mở rộng mạng lưới hợp tác với các creator nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực mà Gen Z quan tâm như thời trang, học tập, sức khoẻ tinh thần, công nghệ, làm đẹp…

Ngoài ra, mỗi phân khúc Gen Z (16-18 tuổi, sinh viên, người mới đi làm…) sẽ có hệ giá trị và nội dung yêu thích khác nhau. Việc chọn người đại diện phù hợp với từng tệp này sẽ giúp thông điệp dễ đi vào lòng hơn và tránh bị cảm giác “quảng cáo đại trà”.

Tối ưu trải nghiệm mua sắm online: nhanh, gọn, mượt mà

Gen Z không kiên nhẫn với các quy trình rườm rà. Một website load chậm, quy trình đặt hàng dài dòng, hay phương thức thanh toán lỗi thời sẽ khiến họ rời bỏ ngay từ giây thứ 5. Trải nghiệm mua hàng cần được thiết kế như một cuộc trò chuyện trôi chảy và dễ chịu.

Doanh nghiệp nên đầu tư vào giao diện thân thiện với thiết bị di động, đảm bảo tốc độ tải trang nhanh, thao tác mượt mà và đơn giản hoá mọi bước từ chọn sản phẩm đến thanh toán. Các hình thức thanh toán hiện đại như ví điện tử, chuyển khoản nhanh, mua trước trả sau (BNPL) cần được tích hợp đầy đủ. Ngoài ra, chatbot hỗ trợ 24/7, cập nhật đơn hàng tự động qua Zalo hoặc Messenger cũng là điểm cộng lớn cho thế hệ này.

Cá nhân hoá sản phẩm và thông điệp giao tiếp

Không ai muốn cảm thấy mình chỉ là “một trong số đông”, và Gen Z càng không. Thế hệ này tìm kiếm sự độc đáo, cảm giác được thấu hiểu và chăm sóc như một cá nhân riêng biệt. Vì thế, doanh nghiệp cần cá nhân hóa từ sản phẩm đến cách giao tiếp – từ email marketing, tin nhắn, đến đề xuất sản phẩm.

Ví dụ, một thương hiệu thời trang có thể đề xuất item dựa trên màu sắc, size và phong cách đã mua trước đó. Một thương hiệu mỹ phẩm có thể tạo trải nghiệm “chẩn đoán làn da” online và gợi ý sản phẩm phù hợp. Trong cách viết nội dung, việc gọi tên khách hàng, đưa ra lời khuyên phù hợp với từng hoàn cảnh sống cũng giúp thương hiệu trở nên gần gũi hơn.

Cá nhân hóa không chỉ là kỹ thuật công nghệ – nó còn là thái độ quan tâm thực sự. Khi Gen Z cảm nhận được rằng thương hiệu hiểu mình, họ sẽ quay lại.

Truyền thông minh bạch, có giá trị thật

Gen Z không chấp nhận những lời lẽ hoa mỹ nhưng sáo rỗng. Họ tìm kiếm sự minh bạch, chân thành và tính trách nhiệm xã hội trong cách thương hiệu thể hiện. Một sản phẩm nếu tốt, không cần nói quá – chỉ cần cho thấy rõ ràng thành phần, công dụng, trải nghiệm thật, và những cam kết cụ thể.

Đặc biệt, Gen Z yêu cầu cao về đạo đức thương hiệu: họ ủng hộ những thương hiệu có trách nhiệm với môi trường, bình đẳng giới, sức khỏe tâm lý… Nhưng quan trọng là: đừng làm màu. Một chiến dịch CSR chỉ mang tính hình thức sẽ bị họ “bóc phốt” nhanh chóng.

Thay vì những khẩu hiệu như “vì hành tinh xanh”, hãy cho thấy thương hiệu bạn đang làm gì cụ thể: sử dụng bao bì tái chế, đóng góp lợi nhuận cho cộng đồng, tạo việc làm cho nhóm yếu thế… Điều này không chỉ giúp ghi điểm với Gen Z mà còn xây dựng hình ảnh bền vững lâu dài.

Kết luận

Gen Z là thế hệ tiêu dùng thông minh, cá tính và có ảnh hưởng mạnh đến xu hướng thị trường. Việc hiểu rõ hành vi mua hàng của Gen Z sẽ giúp thương hiệu xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, sáng tạo và hiệu quả hơn trong thời đại số.