Mô hình kinh doanh B2B2C là gì? Đặc điểm của mô hình B2B2C

Last updated on 21 February, 2025

Khám phá mô hình kinh doanh B2B2C đột phá, nơi doanh nghiệp kết nối trực tiếp với người tiêu dùng thông qua các đối tác. Tìm hiểu cách B2B2C mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, tạo ra trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và tiện lợi.

Mô hình kinh doanh B2B2C (Business-to-Business-to-Consumer) là gì?

B2B2C (Business-to-Business-to-Consumer) là mô hình kinh doanh trong đó một doanh nghiệp bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho một doanh nghiệp khác, doanh nghiệp này sau đó phân phối hoặc bán trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng. Đây là sự kết hợp giữa mô hình B2B (Business-to-Business) và B2C (Business-to-Consumer), giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và tối ưu quy trình tiếp cận khách hàng.

Đặc điểm của mô hình B2B2C

• Không bỏ qua doanh nghiệp trung gian: Khác với mô hình B2C truyền thống, trong đó doanh nghiệp bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, mô hình B2B2C sử dụng một bên trung gian (doanh nghiệp khác) để phân phối sản phẩm/dịch vụ.
• Không mất quyền kiểm soát thương hiệu: Dù có doanh nghiệp trung gian, thương hiệu của nhà sản xuất vẫn được duy trì, giúp nâng cao nhận diện và lòng tin của khách hàng.
• Tận dụng nền tảng sẵn có: Doanh nghiệp không cần xây dựng hệ thống bán lẻ riêng mà có thể khai thác kênh phân phối đã có.

Cách hoạt động của mô hình B2B2C

• Doanh nghiệp 1 (B1):

• • Là nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp dịch vụ gốc.
  • Cung cấp sản phẩm/dịch vụ nhưng không trực tiếp bán cho khách hàng cuối mà hợp tác với một đối tác trung gian.
  • Có thể là công ty sản xuất hàng tiêu dùng, phần mềm, dịch vụ tài chính, công nghệ, v.v.

• Doanh nghiệp 2 (B2):

• • Đóng vai trò trung gian, giúp kết nối sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp 1 với khách hàng cuối.
  • Có thể là sàn thương mại điện tử, nhà bán lẻ, công ty công nghệ hoặc đơn vị cung cấp nền tảng.
  • Hỗ trợ quảng bá, phân phối, vận hành và đôi khi đảm nhận cả quy trình thanh toán, giao hàng hoặc dịch vụ hậu mãi.

• Người tiêu dùng (C):

• • Là khách hàng cuối cùng, mua và sử dụng sản phẩm/dịch vụ.
  • Nhận diện thương hiệu từ doanh nghiệp 1 nhưng có thể tiếp cận sản phẩm thông qua nền tảng hoặc dịch vụ của doanh nghiệp 2.

Ví dụ mô hình B2B2C

Thương mại điện tử

• Một thương hiệu mỹ phẩm (B1) hợp tác với sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada hoặc Tiki.
• Khách hàng (C) mua sản phẩm thông qua sàn thương mại điện tử thay vì đặt hàng trực tiếp từ website thương hiệu.
• Doanh nghiệp 2 (B2) hỗ trợ tiếp thị, vận hành gian hàng trực tuyến, xử lý thanh toán và giao hàng đến tay khách hàng.

Ứng dụng giao đồ ăn

• Một chuỗi nhà hàng (B1) hợp tác với các ứng dụng đặt đồ ăn như GrabFood, ShopeeFood, Baemin.
• Người tiêu dùng (C) đặt món qua ứng dụng thay vì đến trực tiếp nhà hàng.
• Ứng dụng giao đồ ăn (B2) chịu trách nhiệm quản lý đơn hàng, điều phối tài xế giao hàng, xử lý thanh toán và chăm sóc khách hàng.

Dịch vụ tài chính – ngân hàng

• Một ngân hàng (B1) cung cấp các sản phẩm tài chính như tài khoản tiết kiệm, khoản vay thông qua một ứng dụng fintech (B2) như MoMo, ZaloPay.
• Khách hàng (C) có thể mở tài khoản, vay tiền hoặc thực hiện các giao dịch tài chính trực tiếp trên ứng dụng fintech thay vì phải đến quầy giao dịch ngân hàng.
• Fintech (B2) cung cấp giao diện thân thiện, tiện lợi hơn cho khách hàng, đồng thời hỗ trợ ngân hàng trong việc mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng.

Phần mềm SaaS (Software-as-a-Service)

• Một công ty cung cấp phần mềm quản lý nhân sự (B1) tích hợp sản phẩm của họ vào hệ sinh thái của một nền tảng ERP (B2) như SAP, Oracle NetSuite hoặc Odoo.
• Doanh nghiệp sử dụng ERP (C) có thể tiếp cận phần mềm nhân sự như một phần của hệ thống tổng thể mà không cần làm việc trực tiếp với nhà cung cấp phần mềm gốc.
• Nền tảng ERP (B2) giúp đơn giản hóa quy trình triển khai, cung cấp dịch vụ hỗ trợ và đảm bảo tính tích hợp của phần mềm nhân sự với các mô-đun khác.

Ưu điểm của mô hình B2B2C

• Tăng cường tiếp cận thị trường

• • Giúp doanh nghiệp mở rộng khách hàng mà không cần đầu tư vào hệ thống bán hàng riêng.
  • Lợi dụng danh tiếng và độ phủ sóng của đối tác trung gian để thu hút người tiêu dùng.

• Tận dụng nền tảng sẵn có

• • Không cần xây dựng hệ thống thương mại điện tử, logistic hoặc kênh phân phối riêng.
  • Đối tác trung gian chịu trách nhiệm vận hành, marketing và hỗ trợ khách hàng.

• Giữ quyền kiểm soát thương hiệu

• • Khác với mô hình bán buôn truyền thống, doanh nghiệp gốc vẫn duy trì thương hiệu trên sản phẩm/dịch vụ.
  • Thương hiệu của doanh nghiệp 1 không bị lu mờ dù bán qua doanh nghiệp 2.

• Tăng độ tin cậy của khách hàng

• • Người tiêu dùng thường có xu hướng tin tưởng các nền tảng uy tín.
  • Việc bán hàng thông qua đối tác trung gian giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin tốt hơn.

Thách thức của mô hình B2B2C

• Phụ thuộc vào đối tác trung gian

• • Doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi chính sách, chi phí và mức độ hỗ trợ của đối tác.
  • Nếu đối tác thay đổi chiến lược, tăng phí hoa hồng hoặc thay đổi thuật toán hiển thị sản phẩm, doanh nghiệp có thể bị thiệt hại.

• Cạnh tranh khốc liệt

• • Các doanh nghiệp cùng ngành có thể cạnh tranh trên cùng một nền tảng, dẫn đến việc phải giảm giá hoặc tăng chi phí quảng cáo để thu hút khách hàng.
  • Đối tác trung gian có thể ưu tiên sản phẩm của một số thương hiệu lớn hơn, làm giảm khả năng tiếp cận khách hàng của doanh nghiệp nhỏ.

• Kiểm soát trải nghiệm khách hàng

• • Khi bán hàng qua nền tảng trung gian, doanh nghiệp khó kiểm soát được toàn bộ trải nghiệm khách hàng.
  • Chất lượng dịch vụ giao hàng, chăm sóc khách hàng hay xử lý khiếu nại có thể không đạt yêu cầu của doanh nghiệp gốc.

• Chi phí hoa hồng và phí nền tảng

• • Các đối tác trung gian thường thu phí hoa hồng, phí vận hành hoặc yêu cầu doanh nghiệp chi trả quảng cáo để có vị trí hiển thị tốt hơn.
  • Doanh nghiệp cần tính toán kỹ chi phí để đảm bảo lợi nhuận.

Tương lai của mô hình B2B2C

• Xu hướng số hóa và thương mại điện tử

• • Mô hình B2B2C sẽ tiếp tục phát triển mạnh nhờ sự bùng nổ của thương mại điện tử và công nghệ số.
  • Các doanh nghiệp ngày càng tận dụng nền tảng trung gian để gia tăng phạm vi tiếp cận khách hàng.

• Công nghệ AI và dữ liệu khách hàng

• • AI giúp doanh nghiệp phân tích hành vi khách hàng và tối ưu hóa chiến lược bán hàng.
  • Dữ liệu lớn (Big Data) hỗ trợ cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng ngay cả khi thông qua đối tác trung gian.

• Mô hình hybrid giữa B2B, B2C và B2B2C

• • Nhiều doanh nghiệp không chỉ hoạt động theo một mô hình duy nhất mà kết hợp nhiều kênh phân phối khác nhau.
  • Ví dụ: Một thương hiệu mỹ phẩm có thể vừa bán trực tiếp trên website (B2C), vừa hợp tác với các nhà bán lẻ (B2B), đồng thời kinh doanh trên Shopee/Lazada (B2B2C).

Mô hình B2B2C đang trở thành một lựa chọn tối ưu cho nhiều doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường, tận dụng công nghệ số và gia tăng doanh thu trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.